TDM – Mất khứu giác và vị giác là một triệu chứng rất phổ biến của COVID-19. Một số bệnh nhân lấy lại vị giác và khứu giác trong vòng vài ngày, những người khác không cảm thấy gì thậm chí sau vài tuần và không thể thưởng thức món ăn của họ như trước. Theo bác sĩ tai mũi họng – Azita Gebauer, hầu hết các nhận thức cảm giác này được điều chỉnh một cách tự phát. Tuy nhiên, nếu điều này không xảy ra trong vòng ba tuần, thì bạn nên đến khám tại khoa phẫu thuật tai mũi họng.

Cuộc phỏng vấn của CNN prima với Bà Azita Gebauer – Bác sỹ chuyên ngành Tai – Mũi – Họng tại Séc.

Số bệnh nhân mắc các bệnh thông thường như viêm tai giữa, viêm họng và các bệnh tương tự có lẽ đã giảm trong năm qua. Mặt khác, có nhiều bệnh nhân nạng hơn. Tại sao lại như vậy?
Đúng vậy, hiện tại, một tỷ lệ đáng kể bệnh nhân của chúng tôi là những người có vấn đề về hậu nhiễm COVID, đôi khi họ bị lãng quên một chút và có thể đến nơi làm việc muộn. Theo một số nghiên cứu, có tới 20% số người mắc phải cái gọi là hội chứng postcovide, bao gồm những khó khăn khác nhau, chẳng hạn như đau đầu, mất ngủ, rối loạn tập trung, mệt mỏi, khó thở, rối loạn vị giác và khứu giác, ù tai. Các vấn đề của họ thường bị đánh giá thấp, vì vậy chúng không được điều trị triệt để.

Mất vị giác và khứu giác là một trong những triệu chứng điển hình của COVID-19. Nó cũng từng xảy ra với bệnh cúm cổ điển hoặc các loại bệnh khác hay không?
Mất vị giác và khứu giác là triệu chứng rất phổ biến ở covid, nó được báo cáo ở khoảng 60% bệnh nhân. Nó xảy ra hầu hết ở những người đã bị một dạng bệnh nhẹ hơn. Nhưng điều đó có thể không phải lúc nào cũng vậy. Thông thường, đây là một mất mát đột ngột, ban đầu mất hoàn toàn, thường liên quan đến vị giác. Sự điều chỉnh tự phát thường xảy ra, nhưng ở khoảng 1/3 số bệnh nhân, tình trạng này vẫn tồn tại. Những rối loạn này cũng có thể do các nguyên nhân khác, chẳng hạn như nhiễm virus đường hô hấp, chất độc hại, khối u não, bệnh tâm thần hoặc thần kinh, một số bệnh lý chuyển hóa, u trong khoang mũi hoặc các tình trạng sau chấn thương.

Các tế bào khứu giác được tìm thấy ở khoang mũi, từ đó các sợi thần kinh xuyên qua khứu giác vào thùy trán của não, và dây thần kinh cũng tham gia một phần vào quá trình nhận thức khứu giác. Nếu điều này xảy ra ở bất kỳ khu vực nào trong số này, rối loạn khứu giác sẽ xảy ra. Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng này phụ thuộc vào thời gian và cường độ của hành động bệnh lý, và tất nhiên là tính nhạy cảm của từng cá nhân. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, tuổi tác đóng một vai trò rất lớn trong các triệu chứng này – tuổi càng cao, khứu giác yếu đi và khả năng nhận thức kém đi.

Bà có nói rằng, nếu khứu giác không trở lại trong vòng ba tuần, cần phải được giải quyết. Vậy phải xử lý triệu chứng này như thế nào?
Nếu mùi không được điều chỉnh trong vòng ba hoặc bốn tuần, bạn nên đến gặp bác sĩ tai mũi họng chuyên về vấn đề này. Tại nơi làm việc của chúng tôi, trước tiên chúng tôi phỏng vấn bệnh nhân và xác định thời điểm có thể giúp các vị giác và khứu giác hoạt động trở lại. Tiếp theo là khám nội soi với camera khoang mũi để loại trừ các bệnh lý tổng quát, kiểm tra khứu giác với các chất đánh dấu có mùi thơm và xác định mức độ nghiêm trọng của rối loạn khứu giác. Đôi khi cần bổ sung chụp X-quang hoặc chụp CT để làm rõ chẩn đoán.

Có cách nào điều trị để lấy lại khứu giác càng sớm càng tốt không?
Điều quan trọng là phải bắt đầu điều trị sớm. Thật không may, ngay cả trong cộng đồng chuyên nghiệp, nhận thức của bệnh nhân về vấn đề này vẫn còn hạn chế. Nếu khứu giác không được điều chỉnh một cách tự nhiên trong vòng một tháng, người bệnh nên tìm nơi khám tai mũi họng chuyên về vấn đề này. Sau khi kiểm tra, chúng tôi sẽ bắt đầu điều trị đầy đủ. Trong trường hợp bệnh nhân mắc bệnh postcovide, chúng tôi bắt đầu điều trị bằng thuốc corticoid kết hợp với liệu pháp vitamin và luyện khứu giác.

Trong những trường hợp đặc biệt, một người có thể mất khứu giác vĩnh viễn hoặc khứu giác của họ trở nên tồi tệ hơn thì sao?
Điều này là có ở một tỷ lệ nhất định bệnh nhân, việc mất hoặc suy giảm khứu giác có thể là vĩnh viễn. Sự suy giảm ở một thời điểm sau đó và nó là sự kết hợp với một vài nguyên nhân khác. Ở các bệnh nhân của chúng tôi, chúng tôi chưa bị mất khứu giác hoàn toàn vĩnh viễn sau khi áp dụng liệu pháp, luôn có cải thiện ít nhất một phần. Nhưng bạn cần phải kiên nhẫn, bởi vì nó là một điều trị kéo dài vài tuần.

Hiện tại, dường như các bệnh nhân đến với bác sỹ là những bệnh nhân liên quan đến COVID hay còn có các bệnh khác?
Thành phần bệnh nhân của chúng tôi đã thực sự thay đổi vào lúc này. Lĩnh vực của chúng tôi là theo mùa với một tỷ lệ đáng kể các bệnh truyền nhiễm cấp tính. Do sự cô lập hiện tại của mọi người trong nhà của họ, việc đóng cửa trường học, nhà trẻ và tất cả các khu vực mà cộng đồng lây lan không chỉ coronavirus mà còn cả các bệnh nhiễm trùng do vi rút hoặc vi khuẩn khác, đã giảm đáng kể tất cả các bệnh truyền nhiễm. Đã có sự gia tăng số lượng bệnh nhân mắc các vấn đề về postcovide, bao gồm, ngoài việc mất vị giác và khứu giác, chẳng hạn như ù tai. Tuy nhiên, do hạn chế hoạt động thể chất, mức độ căng thẳng lớn hơn và “làm việc” trước máy tính, số lượng bệnh nhân bị trào ngược dạ dày hoặc ngoài đường tiêu hóa đã tăng lên. Mặt khác, số bệnh nhân điển hình của chúng tôi bị đau thắt ngực cấp tính, viêm tai giữa hoặc viêm xoang vào thời điểm đại dịch có ít hơn đáng kể.

Từ quan điểm y tế, theo bà việc đeo khẩu trang trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch và đường hô hấp hay không? Ví dụ, tôi bị dị ứng trong mặt nạ phòng độc, tôi bị dị ứng, tôi phải xì mũi liên tục hoặc tôi hầu như không thể thở được.
Tất nhiên, đeo khẩu trang phòng độc và khẩu trang y tế không phải là điều thoải mái đối với bất kỳ ai trong chúng ta, nhưng nó là một trong những phương tiện hữu hiệu để giảm sự lây lan của các bệnh hây nhiễm trùng như COVID. Cần quan tâm đến thời hạn sử dụng của khẩu trang phòng độc, tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh và giặt giũ, ủi chúng thường xuyên.

Có nhiều người bị dị ứng với các loại khẩu trang vậy điều này có ảnh hưởng lớn đến vấn đề da liễu hoặc có khi nào làm mất dần khả năng miễn dịch hay không?
Đúng là đã có sự gia tăng số lượng bệnh nhân có vấn đề về da tại chỗ hoặc bị mụn rộp khi đeo khẩu trang, đó là điều sẽ phải diễn ra. Nhưng mùa đông dài năm nay vẫn có thể chịu đựng được đối với chúng ta hơn là một mùa hè nóng nực. Nếu chúng ta giữ khẩu trang sạch sẽ và thay chúng thường xuyên, tôi không nghĩ rằng chúng ta có thể ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của mình khi sử dụng hàng ngày. Điều đó không thoải mái đối với bất kỳ ai trong chúng ta, nhưng ví dụ đối với một bác sĩ phẫu thuật, đó là một việc phải làm hàng ngày, thậm chí mười giờ cần thiết để thực hiện công việc của mình.

Bà có khuyến cáo chung nào về cách cải thiện khả năng miễn dịch, đặc biệt là cho những người sau sinh không?
Nói chung, tôi có thể khuyến cáo cho bệnh nhân sau khi mắc bệnh covid những nguyên tắc chung của chế độ dưỡng bệnh, tức là ngủ đủ giấc, chế độ ăn cân bằng đa dạng với tỷ lệ đạm cao hơn, thịt đỏ, thịt bò. Điều quan trọng là vận động nơi không khí trong lành, đi bộ thường xuyên theo thể lực của người bệnh, tập thở phục hồi chức năng, tập yoga cũng có hiệu quả. Trong số các chế phẩm bổ sung, beta-glucans, probiotics, inulin, vitamin B và C thích hợp để tăng cường khả năng miễn dịch. Liệu pháp spa tiếp theo ở những bệnh nhân có đợt bệnh nặng hơn cũng rất có lợi. Trong số các chế phẩm tự nhiên giúp tăng cường khả năng bảo vệ sức khỏe, một số loại nấm dược liệu gần đây đã được chứng minh là rất có lợi – ví dụ như nấm linh chi, đông trùng hạ thảo, nấm chaga, nấm maitake hoặc nấm sò.

(BBT Tamdamedia)