Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) cho biết qua trao đổi với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, các địa phương và các cơ quan đều cho biết không có cơ sở để xác định những công dân Việt Nam bị phía Myanmar trục xuất là nạn nhân của tội phạm mua bán người.

Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao ngày 17-5, ông Lương Thanh Quảng - phó cục trưởng Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) - đã trả lời phỏng vấn về công tác bảo hộ công dân Việt Nam tại Myanmar.

Xác định 681 người Việt Nam

Ông Quảng cho biết vào tháng 3, Myanmar phối hợp Thái Lan và các nước liên quan triệt phá nhiều cơ sở cờ bạc trực tuyến, phát hiện hàng chục nghìn người nước ngoài cư trú, lao động bất hợp pháp, tham gia lừa đảo trực tuyến, cưỡng bức lao động, mua bán người.

Myanmar xác định có nhiều công dân Việt Nam được đưa ra từ các cơ sở cờ bạc là người nhập cư, lao động bất hợp pháp và phải rời khỏi nước này.

"Trong bối cảnh số lượng công dân được xác định tăng nhanh từng ngày, từ 200 lên 400 rồi đến trên 600 người, công tác xác minh nhân thân của từng công dân được Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Công an triển khai hết sức khẩn trương.

Sơ bộ xác định 681 công dân đến từ 56 tỉnh, thành, trong đó có cả các đô thị lớn, văn minh, hiện đại - nơi mà tin cảnh báo về lừa đảo 'việc nhẹ lương cao' được tuyên truyền, phổ biến thường xuyên trên các phương tiện báo chí", ông cho biết.

Trao đổi chính thức với Việt Nam, phía Myanmar khẳng định đây là các công dân vi phạm pháp luật: nhập cư bất hợp pháp, cư trú quá hạn, hoặc thậm chí tham gia hoạt động tội phạm. Có những trường hợp đã được đưa về nước các đợt trước, nay lại quay lại các cơ sở cờ bạc làm việc.

Những người này bị trục xuất khỏi Myanmar và đề nghị phía Việt Nam tiếp nhận họ về nước.

Bộ Ngoại giao đã trao đổi với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, các địa phương và các cơ quan đều cho biết không có cơ sở để xác định những công dân Việt Nam bị phía Myanmar trục xuất là nạn nhân của tội phạm mua bán người.

"Trường hợp công dân bị lừa đi làm việc ở Myanmar thì sau khi về nước có thể liên hệ với công an địa phương để trình báo và sau quá trình điều tra, nếu được xác định là nạn nhân của tội phạm mua bán người thì công dân sẽ được hưởng các cơ chế hỗ trợ về tài chính phù hợp", ông thông tin.

Công dân vi phạm pháp luật, bị trục xuất tự chi trả chi phí về nước

Để đưa công dân từ Myawaddy về nước, do tình hình thực tế tại Myawaddy (Myanmar) và kinh nghiệm quốc tế, phương án tối ưu là di chuyển công dân qua biên giới, quá cảnh Thái Lan, với sự phối hợp ba bên Myanmar, Thái Lan, Việt Nam.

Phần lớn công dân đến Myanmar qua đường mòn, lối mở, vượt sông nên không có giấy tờ hợp pháp, đối tượng đa dạng, phức tạp, việc hồi hương đòi hỏi kiểm soát chặt chẽ. Thái Lan cũng giới hạn số lượng người quá cảnh mỗi ngày và giám sát nghiêm ngặt.

Phương án được chọn là đưa công dân từ Myanmar nhập cảnh Thái Lan, di chuyển bằng xe buýt gần 500km từ thị trấn Mea Sot đến Bangkok, sau đó bay về Việt Nam.

Tổng thời gian di chuyển khoảng 20 tiếng, có lực lượng an ninh giám sát, không để công dân trốn, ở lại bất hợp pháp trên lãnh thổ Thái Lan hoặc gây gổ, mất trật tự, an toàn cho cả đoàn.

Đối với chi phí để đưa công dân về nước, ông Quảng giải thích rõ: "Phù hợp với quy định về việc sử dụng Quỹ Bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài, công dân Việt Nam chỉ được ngân sách nhà nước chi trả chi phí về nước với lý do chiến tranh, là nạn nhân của tội phạm mua bán người (được cơ quan có thẩm quyền xác định là nạn nhân). Các trường hợp công dân vi phạm pháp luật ở nước ngoài, bị trục xuất sẽ phải tự chi trả chi phí về nước".

Cơ quan đại diện sơ bộ tính chi phí về nước bao gồm: thuê phương tiện đường bộ, ăn uống, vé máy bay thương mại và lệ phí cấp phát giấy tờ đi lại phù hợp. Tổng chi phí dự thu của mỗi công dân là 12,2 triệu đồng.
Phó cục trưởng Cục Lãnh sự cho biết Quỹ Bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài đã thông báo qua các địa phương để yêu cầu thân nhân, gia đình công dân nộp tiền tạm ứng vào quỹ.

Sau khi nhận được tiền tạm ứng, quỹ sẽ lập danh sách, thông báo để các cơ quan đại diện chi cho việc thuê phương tiện, mua vé máy bay đưa công dân về nước, cấp phát giấy tờ đi lại cần thiết.

"Sau khi công dân về nước, các cơ quan đại diện sẽ gửi chứng từ, hóa đơn cho Quỹ Bảo hộ công dân và pháp nhân Việt Nam ở nước ngoài để thực hiện quyết toán và thông báo tới từng cá nhân (trả lại tiền thừa hoặc yêu cầu nộp thêm nếu chi phí thực tế cao hơn số tiền nộp tạm ứng), đảm bảo công khai, minh bạch", ông cho biết.

Ông Quảng cũng khuyến cáo công dân tại Myanmar cảnh giác với các thông tin giả mạo nhằm lợi dụng, trục lợi việc đưa công dân về nước.

"Đây là quy trình công khai, minh bạch và có sự tham gia, giám sát của các địa phương nơi công dân cư trú ở trong nước", ông nhấn mạnh.

Về kết quả bảo hộ công dân, ông Quảng cho biết trong các ngày 8, 28-4 và 14-5, ba nhóm công dân với tổng cộng 471 người đã về đến Việt Nam an toàn, trật tự. Đây là thành công bước đầu quan trọng, quyết tâm đưa toàn bộ công dân ta ở Myawaddy về nước sớm nhất.
Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác trước những lời mời chào, dụ dỗ đi làm việc ở nước ngoài với nội dung công việc không rõ ràng, không có hợp đồng lao động, không thông qua công ty phái cử lao động hoạt động hợp pháp, không có bảo hiểm.
Trong trường hợp cần trợ giúp, công dân có thể liên hệ ngay với Tổng đài bảo hộ công dân +84 91 84 84 84 hoặc cơ quan đại diện Việt Nam nơi gần nhất.

(Nguồn: Tuoitre)