Dưới sức ép từ Tổng thống Trump và trong bối cảnh hạn hán nghiêm trọng, Mexico đã đồng ý chuyển nước trở lại cho Mỹ theo hiệp ước năm 1944 nhằm xoa dịu căng thẳng và tránh nguy cơ bị áp thuế mới.

Hãng tin AFP ngày 29-4 đưa tin Mexico đã đồng ý sẽ cung cấp nước trở lại ngay lập tức cho Mỹ nhằm giảm tình trạng thiếu hụt nước.

Cam kết này được đưa ra sau khi Tổng thống Trump đe dọa sẽ áp thêm thuế nếu Mexico không thực hiện đúng theo Hiệp ước năm 1944 giữa hai quốc gia về việc cung cấp nước, đồng thời cáo buộc quốc gia láng giềng đang "đánh cắp" nước của nông dân ở bang Texas, miền nam nước Mỹ.

Vị tổng thống 78 tuổi đã cáo buộc Mexico vi phạm hiệp ước được ký kết vào năm 1944, quy định Mỹ sẽ chia sẻ nguồn nước từ sông Colorado với Mexico để đổi lại việc nhận nước từ sông Rio Grande - con sông tạo thành một phần biên giới giữa hai nước.

Bộ Ngoại giao Mexico cho biết nước này đã đồng ý sẽ gửi nước từ sông Rio Grande trở lại cho Mỹ ngay lập tức, đồng thời sẽ tiếp tục chuyển thêm trong mùa mưa tới đây.
Mexico nhấn mạnh "mong muốn mạnh mẽ tiếp tục thực hiện đầy đủ các cam kết theo Hiệp ước năm 1944 - vốn đã mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của khu vực biên giới phía bắc quốc gia".

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng hoan nghênh thỏa thuận này, khẳng định đây sẽ là bước đi "giúp nông dân, chủ trang trại và các đô thị ở vùng Rio Grande Valley của bang Texas có được nguồn nước cần thiết, đồng thời giảm tình trạng thiếu hụt trong các đợt bàn giao nước" theo hiệp ước.

Washington cũng gửi lời cảm ơn đến Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum vì "trực tiếp tham gia" vào quá trình giải quyết tranh chấp này.

"Mỹ và Mexico đều cam kết phát triển kế hoạch dài hạn để thực hiện ổn định các nghĩa vụ theo hiệp ước, đồng thời xử lý các khoản nợ nước còn tồn đọng", Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định.

Chu kỳ hiện tại của hiệp ước sẽ kết thúc vào tháng 10 tới đây, và hiện Mexico nợ Mỹ hơn 1,55 tỉ mét khối nước, theo Ủy ban biên giới và nước giữa hai nước.

Hôm 20-3, Mỹ đã từ chối đề nghị chuyển nước đặc biệt của Mexico do thiếu hụt nước nghiêm trọng.

Tranh cãi về nước diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa hai quốc gia ngày càng căng thẳng hơn vì cuộc chiến thương mại toàn cầu do ông Trump khơi mào, cùng với các yêu cầu từ Washington đòi Mexico hành động quyết liệt hơn với vấn đề nhập cư trái phép và buôn bán ma túy.

Sông Colorado - nguồn nước quan trọng của Mỹ - đã chứng kiến mực nước giảm mạnh do hạn hán và nhu cầu sử dụng cao từ nông nghiệp ở khu vực tây nam nước này. Nông dân và các nhà lập pháp Washington đã phàn nàn rằng Mexico thường đợi đến gần cuối mỗi chu kỳ hiệp ước mới thực hiện nghĩa vụ, và hiện tại cũng đang chậm trễ.

Mexico lập luận rằng lưu vực sông Rio Grande đã trải qua hai thập kỷ hạn hán liên tục, đạt mức nghiêm trọng nhất vào năm 2023.

(Nguồn: Tuoitre)