Ngày 10-6, Bộ trưởng Y tế Mỹ Robert F. Kennedy Jr. đã cho sa thải toàn bộ 17 thành viên của Ủy ban cố vấn về Thực hành tiêm chủng (ACIP) thuộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC).

Động thái này nhanh chóng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới khoa học và y tế, trong bối cảnh nhiều người lo ngại rằng những thay đổi đột ngột sẽ làm suy giảm niềm tin của công chúng vào hệ thống y tế quốc gia.

Cải tổ để khôi phục lòng tin

Theo thông báo từ Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh hôm 9-6, ông Kennedy đang trong quá trình tìm kiếm nhân sự thay thế cho 17 thành viên ACIP.

Ông Kennedy cho biết mình buộc phải hành động vì cho rằng ủy ban này tồn tại quá nhiều xung đột lợi ích và "chưa từng bác bỏ bất kỳ loại vắc xin nào".

Ông khẳng định việc thay đổi nhân sự nhằm đảm bảo các khuyến nghị y tế phải được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học minh bạch và độc lập, không bị chi phối bởi các lợi ích tài chính.

"Ngày hôm nay, chúng tôi đặt ưu tiên vào việc khôi phục lòng tin công chúng, thay vì thúc đẩy bất kỳ chương trình ủng hộ hay phản đối vắc xin nào", ông khẳng định trong thông cáo.

Tuy nhiên, lời cáo buộc này của ông Kennedy khiến nhiều người cảm thấy khó hiểu, vì quyền phê duyệt loại vắc xin nào được phép lưu hành thuộc về Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA).

ACIP chỉ có nhiệm vụ xem xét dữ liệu và đưa ra khuyến nghị cho CDC về việc nên tiêm vắc xin đó cho đối tượng nào, khi nào và như thế nào.

Nhiều chuyên gia y tế đã bày tỏ mối lo ngại trước động thái này của bộ trưởng y tế Mỹ, cho rằng việc thay thế toàn bộ ủy ban có thể gây ra nhiều hậu quả khó lường.

"Đây là một nhóm chuyên gia y tế giàu kinh nghiệm và có tính chuyên môn cao. Việc can thiệp chính trị như vậy chỉ khiến lòng tin của công chúng thêm suy giảm", ông Jesse Goodman, cựu giám đốc khoa học của FDA, cảnh báo.

Lo ngại chính trị hóa

Dù ông Kennedy tuyên bố nhiều thành viên ủy ban đã nhận tài trợ từ các công ty dược phẩm, nhưng ông và Bộ Y tế không đưa ra bằng chứng cụ thể nào.

Theo dữ liệu công khai gần đây nhất từ CDC, chỉ một thành viên đã rút khỏi một vài cuộc bỏ phiếu do từng tham gia thử nghiệm lâm sàng cho nhà sản xuất.

Được biết cả 17 thành viên ACIP đều được bổ nhiệm dưới thời cựu tổng thống Joe Biden, trong đó 13 người được bổ nhiệm vào năm 2024.

Nếu không có việc sa thải này, chính quyền Tổng thống Trump sẽ không thể nắm thế đa số trong ủy ban cho đến năm 2028.

"Đây không phải là một ủy ban chính trị, và chưa từng mang tính đảng phái", bà Dorit Reiss, chuyên gia luật về vắc xin tại Trường Luật UC San Francisco, cho biết.

"Đây là một ủy ban chuyên gia. Các tổng thống từ trước đến nay chưa từng can thiệp vào bộ máy nhân sự của ACIP".

Giới chuyên gia cũng lo ngại rằng việc kiểm tra lý lịch và lựa chọn thành viên mới cho ủy ban thường mất nhiều tháng, khiến khả năng ủy ban mới có thể họp đúng hạn từ ngày 25 đến ngày 27-6 tới đây là rất thấp, trừ khi quá trình này đã được chuẩn bị âm thầm từ trước.

Không chỉ các đảng viên Dân chủ, một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa cũng lên tiếng bày tỏ lo ngại. Thượng nghị sĩ Bill Cassidy, bác sĩ và thành viên Đảng Cộng hòa, cảnh báo rằng ACIP có thể bị thay thế bằng những người "chỉ biết nghi ngờ vắc xin mà không có chuyên môn thực sự".

Ngoài ra, việc thay đổi cấu trúc ACIP được cho là không chỉ tác động đến khuyến nghị y tế, mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm y tế của người dân.

Quyết định trên đánh dấu bước đi mạnh mẽ nhất trong loạt hành động của ông Kennedy - một người lâu nay vốn hoài nghi và nhiều lần lan truyền thông tin sai lệch về vắc xin - nhằm tái cấu trúc hệ thống quản lý vắc xin, thực phẩm và dược phẩm ở Mỹ.

Vào tháng trước, ông cũng tuyên bố hủy bỏ khuyến nghị tiêm vắc xin COVID-19 cho trẻ em khỏe mạnh và phụ nữ mang thai - một quyết định bị nhiều chuyên gia chỉ trích là bỏ qua quy trình đánh giá khoa học vốn có.

(Nguồn: Tuoitre)