Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) cho biết Cộng hòa Séc vẫn có thể tự quyết định các quy định về hôn nhân của mình, nhưng không được bỏ qua các cuộc hôn nhân đã được xác lập ở nước ngoài.

Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) hôm thứ Ba đã phán quyết rằng tất cả các quốc gia thành viên EU, bao gồm cả Cộng hòa Séc, phải công nhận các cuộc hôn nhân đồng giới được thực hiện hợp pháp ở các quốc gia thành viên khác.

Quyết định mang tính bước ngoặt này, được công bố trong một thông cáo báo chí, liên quan đến một cặp đôi Ba Lan đã kết hôn tại Đức vào năm 2018 và yêu cầu công nhận hôn nhân của họ khi trở về Ba Lan. Ban đầu, chính quyền Ba Lan từ chối yêu cầu này, cho rằng cuộc hôn nhân trái với hệ thống pháp luật quốc gia.

Trong phán quyết của mình, Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) nhấn mạnh rằng việc từ chối như vậy “xâm phạm không chỉ quyền tự do di chuyển và cư trú, mà còn quyền cơ bản về sự tôn trọng đời sống riêng tư và gia đình.”
Phán quyết này đảm bảo rằng tất cả công dân EU có thể duy trì các quyền cơ bản về gia đình của mình, đặc biệt là quyền tự do di chuyển và cư trú, xuyên biên giới.

ECJ làm rõ rằng, mặc dù các quốc gia thành viên vẫn giữ thẩm quyền để thiết lập quy định hôn nhân của riêng họ, việc từ chối công nhận một cuộc hôn nhân đồng giới hợp pháp được thực hiện ở một quốc gia EU khác cấu thành phân biệt đối xử bất hợp pháp.

Tác động ngay lập tức đối với Cộng hòa Séc

Đối với Cộng hòa Séc, quốc gia hiện chưa cho phép hôn nhân đồng giới, phán quyết này có hiệu lực pháp lý ngay lập tức: các cơ quan chức năng phải công nhận các cuộc hôn nhân đồng giới được thực hiện ở nước ngoài là hôn nhân đầy đủ, thay vì chỉ cấp cho họ các quyền hạn hạn chế của quan hệ đối tác đã đăng ký.

Phán quyết đảm bảo rằng các cuộc hôn nhân nước ngoài được công nhận để hưởng các quyền lợi quan trọng, bao gồm quyền cư trú, thuế, phúc lợi xã hội và các bảo vệ pháp lý khác theo luật EU.

Hiện nay, luật pháp Cộng hòa Séc chỉ cho phép các cặp đồng giới đăng ký quan hệ đối tác đã đăng ký, vốn không mang lại đầy đủ các quyền lợi hôn nhân, chẳng hạn như quyền nhận con nuôi chung hay địa vị cha mẹ bình đẳng. Phán quyết của Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) không bắt buộc Cộng hòa Séc thay đổi luật trong nước để cho phép hôn nhân đồng giới, nhưng yêu cầu nước này phải công nhận tình trạng pháp lý của các cặp đã kết hôn ở nước ngoài.

Bối cảnh trên toàn EU và vị trí của Cộng hòa Séc

Sáng kiến Jsme fér rpo LGBTQ+ hoan nghênh quyết định này. Người phát ngôn sáng kiến Filip Milde cho biết trong một tuyên bố với Hãng Thông tấn Séc: “Phán quyết này là minh chứng thêm rằng bình đẳng không phải là ngoại lệ, mà là chuẩn mực châu Âu: hôn nhân bình đẳng hiện nay đã là thực tế ở 22 quốc gia thành viên EU.”

Phán quyết cũng nêu bật sự chênh lệch về bảo vệ pháp lý trong toàn khối. Theo Bản đồ Cầu vồng ILGA-Europe 2025, xếp hạng các quốc gia châu Âu dựa trên luật pháp và chính sách liên quan tới người LGBTQ+, Cộng hòa Séc hiện đứng thứ 30 trong tổng số 49 nước, phản ánh các khoảng trống lập pháp vẫn tồn tại trong các lĩnh vực như bình đẳng hôn nhân và các quyền lợi trong nước khác.

(Theo expats)