Chiều thứ Sáu (30/05/2025), Hạ viện Cộng hòa Séc đã thông qua một loạt sửa đổi lớn đối với bộ luật hình sự. 

Những thay đổi này bao gồm việc giảm nhẹ hình phạt cho một số tội danh, đặc biệt là các hành vi phi bạo lực như trồng cây cần sa tại nhà, đồng thời khuyến khích áp dụng nhiều hình phạt thay thế, ví dụ như phạt tiền thay vì giam giữ. Đáng chú ý, luật mới cũng quy định việc cấp “chứng chỉ làm việc với trẻ em” – một hình thức chứng nhận lý lịch tư pháp dành cho những người muốn làm việc với trẻ nhỏ.

Chứng chỉ làm việc với trẻ em

Thay đổi quan trọng liên quan đến cái gọi là “chứng chỉ làm việc với trẻ em”, nhằm ngăn chặn việc những người từng bị kết án về các tội phạm bạo lực trong quá khứ có thể làm việc với trẻ em sau khi đã chấp hành án – bao gồm các công việc như giáo viên, quản lý trại hè, nhà tâm lý học, chuyên viên mát-xa, bác sĩ nhi khoa, nhân viên cơ quan bảo vệ trẻ em có tiếp xúc với trẻ em, hoặc nhân viên trong các nhóm chăm sóc trẻ. Đây sẽ là một dạng hồ sơ không công khai, tương tự như lý lịch tư pháp. Theo đó những người phạm tội và bị kết án tù từ 5 năm trở lên sẽ bị ghi vào hồ sơ các thông tin quan trọng liên quan đến công việc với trẻ em trong thời hạn 100 năm tính từ ngày họ sinh ra. Đối với những người phạm các tội ít nghiêm trọng hơn – tức là các tội có mức hình phạt tối đa dưới 5 năm tù – họ sẽ bị cấm làm việc với trẻ em trong vòng 20 năm. Thời hạn này sẽ không thể được rút ngắn. 

Hình phạt tiền

Việc sửa đổi luật đã mở rộng khả năng áp dụng hình phạt tiền, theo đó hình phạt này có thể được áp dụng cho bất kỳ hành vi phạm tội nào, nếu không đồng thời bị tuyên án tù giam không điều kiện. Tuy nhiên, đối với các tội nghiêm trọng như hiếp dâm, hình phạt tiền sẽ không thể là hình phạt duy nhất. Hạ viện cũng đã mở rộng danh mục các tội nghiêm trọng này, bổ sung thêm hành vi ngược đãi người được chăm sóc và người cùng sống trong hộ gia đình. Dự luật cũng giảm mức phạt đối với hành vi trộm cắp tái phạm và hành vi cổ súy khủng bố trên internet.

Hợp pháp hóa cần sa

Sau nhiều năm tranh luận, việc hợp pháp hóa cần sa đã được thông qua. Theo đề xuất, người dân có thể tự trồng tối đa 3 cây cần sa, sở hữu 100 gram cần sa tại nhà và 25 gram khi mang theo bên ngoài. Nếu trồng từ 4 đến 5 cây sẽ bị coi là vi phạm hành chính, còn vượt quá 5 cây sẽ bị coi là phạm tội hình sự, tương tự như việc sở hữu hơn 200 gram cần sa tại nhà.

Các nghị sĩ cũng đã thông qua việc cho phép sử dụng chất psilocybin trong điều trị các bệnh tâm thần dưới sự giám sát của bác sĩ tâm thần. Bước đi này mở ra những cơ hội điều trị mới cho bệnh nhân bị trầm cảm nặng, nghiện ngập, bệnh nhân ung thư hoặc những người mắc rối loạn stress sau sang chấn (PTSD).

Lex Anička được thông qua

Trong cuộc bỏ phiếu lần 3 của Hạ viện, dự thảo luật tăng mức hỗ trợ tài chính cho nạn nhân tội phạm. Mức hỗ trợ tài chính cho nạn nhân tội phạm theo bản sửa đổi sẽ được tính dựa trên mức lương thô trung bình, giúp đảm bảo việc điều chỉnh theo thời gian trong tương lai. Theo đề xuất, nguồn kinh phí để hỗ trợ nạn nhân sẽ được trang trải bằng các khoản tiền phạt mà người bị buộc tội phải đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Giảm số lượng tù nhân = tiết kiệm ngân sách

Một trong những mục tiêu khác của bản sửa đổi luật là giảm số lượng tù nhân, qua đó giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước. Vì lý do này, mức án hình phạt đã được xem xét lại, đặc biệt đối với những người tái phạm liên quan đến hành vi trộm cắp.

Phạt tù người thành lập, ủng hộ hoặc tuyên truyền chủ nghĩa đàn áp quyền và tự do

Vào thứ Sáu, các nghị sĩ đã thông qua một sửa đổi luật công nhận tội ác của cả hai hệ tư tưởng cộng sản và phát xít là tương đương nhau. Theo dự thảo luật, người nào thành lập, ủng hộ hoặc tuyên truyền các phong trào phát xít, cộng sản hoặc các phong trào khác mà rõ ràng nhằm đàn áp quyền và tự do của con người, hoặc cổ súy thù hận về chủng tộc, dân tộc, quốc tịch, tôn giáo, giai cấp hoặc thù hận đối với nhóm người khác, sẽ bị xử phạt tù từ 1 đến 5 năm.

Các vụ tấn công người khuyết tật

Bản sửa đổi luật còn mở rộng danh mục các động cơ phạm tội theo định nghĩa “tội phạm định kiến” – tức là các tội phạm được thực hiện do lòng thù hận. Ví dụ, các vụ tấn công có chủ đích nhằm vào người khuyết tật sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn.

CácNguồn: CNN Prima NEWS