Sau cuộc đấu súng giữa quân lính Thái Lan và Campuchia tại vùng biên giới khiến một lính Campuchia thiệt mạng, thủ tướng hai nước đã lên tiếng. Campuchia cũng đã điều thêm quân và vũ khí hạng nặng tới biên giới.

Theo thông tin mới nhất, Tổng Tư lệnh Lục quân Thái Lan Pana Klaewblaudtuk sẽ gặp gỡ phía Campuchia để đàm phán tại trạm kiểm soát biên giới ở tỉnh Surin (Thái Lan) từ 14 giờ 30 đến 16 giờ 30 hôm nay, dự kiến sẽ có tuyên bố chung về vụ việc.

Campuchia điều thêm quân ra biên giới
Sáng 29/5, Thủ tướng Campuchia, Đại tướng Hun Manet đã lên tiếng về cuộc đụng độ vũ trang giữa quân đội Campuchia và Thái Lan nổ ra một ngày trước đó.

Ông Hun Manet khẳng định đang theo dõi sát sao sự cố ở biên giới, đồng thời cố gắng "ngăn chặn xung đột leo thang và khôi phục tình hình hòa bình, ổn định".

Thủ tướng Hun Manet cũng cho biết Campuchia đã điều quân và vũ khí hạng nặng tới biên giới.
Thủ tướng Campuchia hiện đang công tác tại Nhật Bản nhưng ông khẳng định rằng mọi diễn biến tại biên giới đều được báo cáo cho ông thông qua Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Tea Seiha, cũng như Tổng Tư lệnh các lực lượng vũ trang Vong Pisen và Tư lệnh Lục quân Mao Sopha.

"Tin tức về vụ đụng độ vũ trang giữa binh lính Campuchia và Thái Lan dọc biên giới vào ngày hôm qua tại khu vực Tam Giác Ngọc (Mom Bei), cùng với việc điều động binh lính và vũ khí hạng nặng ra biên giới trong thời điểm Thủ tướng đang ở nước ngoài, đã khiến nhiều người dân lo lắng và cảm thấy bất an về tình hình khu vực biên giới. Liệu chiến tranh có xảy ra không? Ai đang điều hành tình hình hoặc ra lệnh điều quân khi Thủ tướng vắng mặt?" ông Hun Sen viết trong thông điệp gửi tới người dân Campuchia.

"Tôi xin trấn an ngắn gọn đến nhân dân rằng, dù tôi đang có mặt tại Nhật Bản với lịch trình làm việc dày đặc, hệ thống chỉ huy và cơ cấu phân cấp đối với các hoạt động quân sự quan trọng như điều động quân đội vẫn hoàn toàn nằm dưới sự quản lý và trách nhiệm của tôi với tư cách là Thủ tướng."

Ông viết tiếp: "Bất kỳ quyết định lớn nào – bao gồm việc điều động quân và vũ khí ra biên giới – đều phải có sự chấp thuận hoặc lệnh trực tiếp từ tôi."

"Tôi không muốn chứng kiến giao tranh giữa các lực lượng quân đội, điều này sẽ không mang lại lợi ích gì cho đất nước hay nhân dân chúng ta, đặc biệt là những binh sĩ nơi tuyến đầu – những người sẽ trực tiếp gánh chịu hậu quả của cuộc xung đột."

"Với tinh thần đó, tôi hy vọng cuộc gặp gỡ giữa các tư lệnh lục quân Campuchia và Thái Lan vào chiều nay sẽ đạt được kết quả tích cực trong việc duy trì hòa bình, giao thiệp tốt đẹp giữa các lực lượng tiền tuyến của hai bên, như đã từng đạt được trong quá khứ," ông Hun Manet viết.

Thủ tướng Manet cũng nói thêm rằng việc điều động quân đội và vũ khí đến biên giới là một phần trong kế hoạch quân sự dự phòng nhằm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Campuchia. Theo đó, những biện pháp này cần được chuẩn bị sẵn sàng trong trường hợp có tình huống bất ngờ phát sinh.

"Như tôi đã từng công khai tuyên bố trước đây, Campuchia không có ý định xâm lược bất kỳ quốc gia nào. Chúng ta mong muốn giải quyết các tranh chấp biên giới dựa trên cơ sở kỹ thuật và luật pháp quốc tế," ông Hun Manet viết.

Tuy nhiên, Thủ tướng Hun Manet cũng nhấn mạnh rằng Campuchia bảo lưu quyền sử dụng mọi biện pháp cần thiết – bao gồm cả sức mạnh quân sự – để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ "nếu xảy ra bất kỳ hành vi xâm lược hay lấn chiếm nào".

Về phía Thái Lan, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra đã trả lời phỏng vấn vào ngày 28/5 trước khi rời tòa nhà Quốc hội lúc 17 giờ 40 phút về tình hình biên giới tại khu vực cửa khẩu Chong Bok, tỉnh Ubon Ratchathani, đông bắc Thái Lan, giáp với Campuchia.

Bà cho biết đã nhận được báo cáo và đã có cuộc nói chuyện với Bộ Quốc phòng.

Nữ thủ tướng cho hay bà cũng đã trao đổi với Thủ tướng Campuchia, Đại tướng Hun Manet.

"Không có vấn đề gì [đáng lo ngại] cả – hai bên đã có sự hiểu biết chung rằng sẽ cùng nhau làm dịu tình hình càng sớm càng tốt và không để sự việc tái diễn," bà nói.

Thủ tướng Thái Lan cũng khẳng định rằng mối quan hệ giữa bà và thủ tướng Campuchia vẫn đang tiến triển tốt đẹp.

Nhân vật quyền lực nhất Campuchia là Chủ tịch Thượng viện Hun Sen cũng đã đưa ra một thông điệp đặc biệt nhân dịp khai mạc phiên họp của Thượng viện vào sáng 29/5.

Ông kêu gọi công chúng và toàn thể người dân Campuchia tránh làm trầm trọng thêm tình hình hoặc kích động thù hận bằng cách sử dụng ngôn ngữ không phù hợp, đồng thời nhấn mạnh rằng người dân và giới truyền thông cần cẩn trọng với những tin giả có xu hướng kích động chiến tranh giữa hai quốc gia.

Ông Hun Sen nói: "Tôi kêu gọi người dân hãy giữ bình tĩnh, tin tưởng vào năng lực của Chính phủ Hoàng gia và lực lượng vũ trang của chúng ta, cũng như tin tưởng vào khả năng giải quyết vấn đề này thông qua đàm phán, thay vì vũ lực."

Ông bổ sung: "Sáng nay, Thủ tướng cũng xác nhận việc điều động quân đội ra biên giới. Việc điều động binh lính và vũ khí hạng nặng của chúng ta ra biên giới không phải để phát động chiến tranh, mà để chuẩn bị cho một kịch bản xấu trong trường hợp bên kia vi phạm. Chúng ta có quyền tự vệ."

"Chúng ta không triển khai các khí tài quân sự hạng nặng này - dù đã đến nơi hay đang trên đường vận chuyển - nhằm mục đích phát động một cuộc tấn công vào Thái Lan. Tuy nhiên, chúng ta phải chuẩn bị cho kịch bản xấu nhất. Bài học này đã được rút ra từ những kinh nghiệm của chúng ta trong giai đoạn từ năm 2008 đến 2021. Tôi muốn thông báo điều này đến nhân dân và đồng thời gửi một thông điệp đến những người láng giềng Thái Lan của chúng ta," ông Hun Sen nói thêm.

Chủ tịch Thượng viện Hun Sen cho biết cuộc đụng độ vũ trang vào sáng 28/5 không phản ánh chủ trương của Chính phủ Hoàng gia Campuchia hay Bộ Quốc phòng Thái Lan, và nói rằng vụ việc này có thể do một cá nhân gây ra.

Ông Hun Sen đã nắm quyền tại Campuchia suốt 38 năm cho tới thời điểm ông chuyển giao quyền lực cho người con trai cả Hun Manet vào năm 2023.

Giới quan sát nhận định ông Hun Sen hiện "vẫn là người đàn ông quyền lực nhất Campuchia", nhất là khi ông không rời khỏi chính trường mà vẫn còn đảm nhiệm chức vụ chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền và chức chủ tịch Thượng viện từ tháng 4/2024.

Vụ đấu súng giữa quân Thái Lan và Campuchia nổ ra vào khoảng 5 giờ 30 sáng ngày 28/5 tại nơi giáp ranh giữa làng Morakot, xã Morakot, huyện Choam Ksan, tỉnh Preah Vihear (miền bắc Campuchia) với khu vực Chong Bok, huyện Nam Yen, tỉnh Ubon Ratchathani ở đông bắc Thái Lan.

Đây là khu vực gần ngã ba biên giới Campuchia – Thái Lan – Lào, nơi được gọi là Tam Giác Ngọc, cách đền Preah Vihear khoảng 40km theo đường chim bay.

Khu vực này vẫn chưa được cắm mốc phân định và cả hai bên đưa ra tuyên bố chủ quyền chồng lấn nhau.

Bộ Quốc phòng Campuchia xác nhận trong một thông cáo chính thức phát đi ngày 28/5 rằng một binh sĩ nước này đã thiệt mạng.

Không có thương vong nào được ghi nhận từ phía Thái Lan.

Trong khi Campuchia thông báo rằng quân đội Thái Lan đã "nổ súng trước" vào công sự mà lâu nay là căn cứ của quân đội Campuchia, thì Thái Lan lại phản bác, nói rằng chính quân đội Campuchia mới là bên nổ súng trước.

Thiếu tướng Winthai Suvaree, người phát ngôn quân đội Thái Lan, nói rằng binh sĩ Campuchia đã đào hào, xâm phạm vào khu vực biên giới đang tranh chấp, vi phạm thỏa thuận trước đó.

Phía Thái Lan nói rằng binh sĩ của họ trong khi tuần tra định kỳ đã phát hiện hành vi của phía Campuchia nên tiếp cận để đối thoại, yêu cầu ngưng đào hào, nhưng dường như phía Campuchia có vẻ đã hiểu lầm và đã nổ súng, dẫn đến cuộc đụng độ khoảng 10 phút.

'Nỗi sợ lan rộng'
Nhà báo kỳ cựu Thái Lan Supalak Ganjanakhundee, chuyên gia về biên giới Thái Lan - Campuchia và là người sống gần khu vực biên giới, chia sẻ với BBC News Tiếng Thái về tâm lý của người dân địa phương sau vụ việc:

"Khi nổ ra tin tức về vụ đụng độ giữa binh lính Thái Lan và Campuchia, người dân trong làng tôi bắt đầu truyền tai nhau. Họ hỏi: Chúng ta có nên chuẩn bị sơ tán không? Vụ đụng độ này có leo thang không? Chúng ta sẽ lại phải đối mặt với xung đột biên giới nữa sao? Đặc biệt là những người sống gần điểm xảy ra xung đột, họ không dám rời khỏi nhà để đi làm ở các trang trại cao su. Nỗi sợ này đang lan rộng dọc theo biên giới, ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của người dân."

Ông cũng phân tích thêm về những thách thức mà cả hai chính phủ đang đối mặt trong việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ. Ông nêu ra hai nguyên nhân: vấn đề chính trị nội bộ và yếu tố kỹ thuật như việc hai nước sử dụng bản đồ tham chiếu khác nhau.

"Chính trị nội bộ bất ổn đang cản trở nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ. Bầu không khí chính trị hiện nay khiến chính quyền khó công khai thảo luận các vấn đề biên giới. Khi chính phủ làm vậy, một số nhóm có thể lợi dụng tinh thần dân tộc, cho rằng đất nước có thể mất đất hoặc quyền lợi."

Thái Lan và Campuchia hiện có một số tranh chấp biên giới trên biển và trên bộ. Một trong những điểm nóng là tranh chấp khu vực quanh đền Preah Vihear ở núi Dângrêk, miền bắc Campuchia, giáp với đông bắc Thái Lan.

Tranh chấp này đã tồn tại từ hàng chục năm qua và thỉnh thoảng lại dâng lên thành các vụ đụng độ.

Vụ căng thẳng lớn nhất nổ ra vào tháng 6/2008, khi Campuchia đóng của biên giới nhằm đáp lại các cuộc biểu tình của Thái Lan. Giao tranh đã nổ ra từng đợt sau đó và các vụ nổ súng lẻ tẻ tiếp diễn cho tới năm 2011, khiến mỗi bên thiệt mạng gần 20 lính.

Nguồn: BBC News