Giá bất động sản tại Séc liên tục tăng và lập kỷ lục mới, khiến cho mua nhà bằng hình thức thế chấp chỉ dành cho rất ít người. Theo báo cáo mới nhất của Ngân hàng Quốc gia Séc, hiện nay chỉ còn khoảng một phần năm các hộ gia đình có thu nhập cao nhất mới có thể mua được căn hộ – ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt.

Thông thường, người mua phải có ít nhất 20% giá trị căn hộ trong tay và đồng thời có thu nhập đủ cao để chi trả các khoản vay. Theo một thành viên của Hội đồng Ngân hàng Trung ương Séc cho biết, thu nhập sạch hàng tháng của các hộ gia đình hiện đang vay thế chấp vượt quá 90 nghìn korun. Trung bình khoản trả góp thế chấp khoảng 22 nghìn korun mỗi tháng.

Những người có thu nhập thấp hơn có thể gặp khó khăn trong việc trả nợ vay thế chấp. Đối với một hộ gia đình có thu nhập trung bình, với giá nhà hiện tại và các điều kiện vay thế chấp, giá nhà bị đánh giá cao khoảng 60% so với khả năng tài chính mà hộ gia đình đó có thể chi trả.

Ví dụ, đối với các cặp vợ chồng có con nhỏ, thu nhập trung vị hiện nay vào khoảng 54.400 Kč. Thu nhập trung vị (medián) là mức thu nhập mà một nửa số hộ gia đình có thu nhập thấp hơn và một nửa cao hơn.

Theo chuyên gia kinh tế, việc chỉ có một phần năm các hộ gia đình giàu nhất mới có thể mua được bất động sản riêng là hệ quả của việc tài chính hóa nhà ở được nhà nước trợ cấp và sự thiếu hỗ trợ xây dựng nhà ở tại những nơi có nhu cầu cao nhất. Đồng thời, các ngoại lệ về thuế khác nhau đang thúc đẩy sự chuyển đổi bất động sản từ chỗ ở thành tài sản tài chính, chủ yếu nhằm mục đích gia tăng giá trị tài sản.

Vào tháng 2 năm nay, giá trị trung bình của khoản vay thế chấp mới được cấp đã tăng lên 4 triệu korun, cao hơn gần 20% so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh thực tế rằng giá bất động sản đã tăng trung bình hơn 10% trong năm ngoái. Ví dụ, một căn hộ mới ở Praha có diện tích 70 mét vuông hiện có giá khoảng 11,8 triệu korun. Theo số liệu của ngân hàng ČSOB trong quý I giá căn hộ cũng tăng thêm khoảng 10% so với năm trước. Dự báo giá vẫn sẽ tiếp tục tăng trong năm nay.

Tốc độ tăng thu nhập lại thấp hơn rõ rệt. Năm ngoái, thu nhập danh nghĩa tăng trung bình khoảng 7%, còn trong quý đầu tiên năm nay, mức lương thô trung bình theo số liệu của Văn phòng Thống kê Séc là 46.924 korun. So với cùng kỳ năm trước, mức tăng là 6,7%, nhưng sau khi tính đến lạm phát, mức tăng thực chỉ đạt 3,9%.

Nhìn chung, sức mua của người dân Séc vẫn chưa phục hồi về mức trước đại dịch COVID-19, điều này cũng hạn chế khả năng sở hữu nhà ở của người dân hiện nay. 

Giá bất động sản tăng chủ yếu do thiếu hụt căn hộ trên thị trường, chi phí xây dựng và vật liệu tăng cao, trong khi việc xây mới vẫn còn tương đối ít. Nguyên nhân còn đến từ quy trình cấp phép xây dựng kéo dài và thiếu quỹ đất phù hợp. Năm ngoái, số lượng căn hộ mới hoàn thành tại Séc thấp nhất kể từ năm 2017.

Theo dữ liệu của Cơ quan Thống kê Séc, chỉ có 30.274 căn được xây dựng, giảm 20% so với năm trước.
Theo chuyên gia, tình trạng nhà ở khó tiếp cận đang là một vấn đề kinh tế nghiêm trọng đối với Séc, gây ra hệ lụy như giảm tiêu dùng hộ gia đình và hạn chế tính linh hoạt lao động.

Lãi suất thế chấp – yếu tố quyết định mức trả góp hàng tháng – tại Séc vẫn tiếp tục giảm rất chậm. Theo chỉ số Swiss Life Hypoindex, mức lãi suất trung bình được chào bán vào đầu tháng 6 là 4,94%, chỉ thấp hơn chưa đầy 0,3 điểm phần trăm so với cuối năm ngoái.

Theo tính toán của các nhà phân tích tại Swiss Life Select, khoản vay thế chấp 3,5 triệu korun, tương ứng với 80% giá trị tài sản và thời hạn 25 năm, sẽ có mức trả góp hàng tháng khoảng 20.334 korun, dựa trên lãi suất trung bình hiện tại.

Ngân hàng Trung ương Séc (ČNB) đã giữ nguyên các quy định hiện hành về việc cấp tín dụng thế chấp trong cuộc họp đầu tháng 6. Điều này có nghĩa là giới hạn tối đa tỷ lệ giữa khoản vay thế chấp và giá trị tài sản thế chấp (LTV) vẫn là 80%, riêng đối với người dưới 36 tuổi thì được phép lên đến 90%.

Theo TN Nova