Ngày 1-10, Thượng viện Mỹ lại không thể thông qua dự luật ngân sách, trong khi Nhà Trắng cảnh báo một số nhân viên chính phủ sắp bị sa thải, khi ngày đầu tiên của đợt chính phủ đóng cửa bắt đầu.

Theo Hãng tin Reuters, phát biểu trước báo giới ngày 1-10, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói rằng các cơ quan chính phủ đã chuẩn bị cho việc cắt giảm.

"Thật không may, vì Đảng Dân chủ đã khiến chính phủ phải đóng cửa, nên Tổng thống (Donald Trump) đã chỉ đạo nội các của mình, và Văn phòng Quản lý và ngân sách đang làm việc với các cơ quan trên toàn hệ thống để xác định nơi có thể cắt giảm. Chúng tôi tin rằng việc sa thải nhân viên là điều sắp xảy ra" - bà Leavitt nói.

Trong khi đó Phó tổng thống Mỹ JD Vance thừa nhận rằng tình hình có thể nhanh chóng leo thang thành sa thải nhân viên nếu việc đóng cửa chính phủ tiếp diễn, mặc dù ông nói chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra về việc liệu một số nhân viên có bị sa thải hay tạm nghỉ việc không lương.

"Trước hết chúng tôi vẫn chưa đưa ra bất kỳ quyết định cuối cùng nào về việc sẽ làm gì với một số nhân viên" - ông Vance nói với các phóng viên.

Phía Đảng Dân chủ cho rằng Nhà Trắng có thể tận dụng việc đóng cửa này để sa thải hàng loạt nhân viên liên bang hoặc cho nghỉ việc số nhân viên đang tạm nghỉ không lương trong kế hoạch trước đây Nhà Trắng đã tính toán.

Vào lúc 0h ngày 1-10 theo giờ Mỹ (11h cùng ngày theo giờ Việt Nam), Chính phủ Mỹ bắt đầu ngừng hầu hết các hoạt động sau khi Quốc hội nước này không thể thông qua dự luật tạm thời duy trì ngân sách chính phủ sau ngày 30-9.

Theo Hãng tin AFP, những nỗ lực nhằm nhanh chóng chấm dứt tình trạng Chính phủ Mỹ đóng cửa tiếp tục sụp đổ vào ngày 1-10, và các nghị sĩ Dân chủ tại Quốc hội Mỹ rời thủ đô đi về nhà mà không đạt được thỏa thuận.

Thượng viện Mỹ đã không thông qua được dự luật ngân sách của phe Cộng hòa lần thứ ba (vì không giành đủ 60 phiếu ủng hộ) vào chiều 1-10 theo giờ địa phương. Các thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ từ chối giúp Đảng Cộng hòa thông qua dự luật gửi từ Hạ viện nhằm mở cửa lại chính phủ trong vài tuần giữa lúc đàm phán tiếp diễn.

Việc bỏ phiếu tại Thượng viện hiện bị hoãn lại đến ngày 3-10, đồng nghĩa những hy vọng về một giải pháp nhanh chóng đã bị dập tắt.

Trong diễn biến khác, ngày 1-10, chính quyền Tổng thống Trump đã đóng băng 26 tỉ USD dành cho các bang có xu hướng ủng hộ Đảng Dân chủ, thực hiện lời đe dọa sẽ tận dụng tình trạng chính phủ đóng cửa để nhắm vào các ưu tiên của phe Dân chủ.

Các khoản bị nhắm đến bao gồm 18 tỉ USD cho các dự án giao thông ở New York, và 8 tỉ USD cho các dự án năng lượng xanh tại 16 bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo, trong đó có California và Illinois.

Những động thái này cho thấy ông Trump sẵn sàng thực hiện lời đe dọa tận dụng việc đóng cửa chính phủ để trừng phạt các đối thủ chính trị và mở rộng quyền kiểm soát đối với ngân sách liên bang 7.000 tỉ USD, vốn theo Hiến pháp Mỹ thuộc thẩm quyền của Quốc hội nước này.

750.000

Đây là lần đóng cửa đầu tiên kể từ đợt dài nhất trong lịch sử - kéo dài 35 ngày - 6 năm trước trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump. Diễn biến này khiến nhiều bộ, cơ quan liên bang của Mỹ phải ngừng hoạt động, ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn nhân viên chính phủ.
Đợt chính phủ đóng cửa này - lần thứ 15 kể từ năm 1981 - dẫn tới tạm dừng các hoạt động nghiên cứu khoa học, giám sát tài chính, dọn dẹp môi trường và nhiều lĩnh vực khác.
Khoảng 750.000 nhân viên liên bang bị buộc phải không làm việc, trong khi những người khác - như binh sĩ và lực lượng tuần tra biên giới - vẫn tiếp tục làm việc nhưng không được trả lương.
Bộ Cựu chiến binh Mỹ cho biết họ vẫn sẽ tổ chức chôn cất tại các nghĩa trang quốc gia, nhưng sẽ không dựng bia mộ hay cắt cỏ.

Theo Tuoitre