Chính sách nhập cư cứng rắn của Tổng thống Donald Trump đang tạo nên những làn sóng chấn động sâu rộng trong lòng xã hội Mỹ.

ICE Mỹ truy quét nhập cư quy mô lớn tại nhà máy Hyundai ở bang Georgia hôm 5/9 khiến 475 lao động bị bắt (Ảnh chụp màn hình YouTube)
Không chỉ gây xáo trộn thị trường lao động, các biện pháp siết chặt nhập cư còn đang tác động mạnh đến cấu trúc cộng đồng, tinh thần nhân đạo và bản sắc đa dạng vốn được xem là linh hồn của nước Mỹ hiện đại.

Những mảnh đời bị gạt ra bên lề

Maria, một phụ nữ 48 tuổi gốc Nicaragua, từng làm công việc dọn dẹp trường học ở bang Florida với mức lương khiêm tốn 13 USD/giờ. Dù khó khăn, công việc ấy giúp cô nuôi sống con trai 11 tuổi và góp phần nhỏ bé vào cộng đồng địa phương.

Thế nhưng, kể từ khi chính quyền Tổng thống Trump chấm dứt chương trình "tạm trú nhân đạo" dành cho người nhập cư từ Cuba, Haiti, Venezuela và Nicaragua, Maria mất việc, mất thu nhập, và sống trong nỗi sợ bị trục xuất bất cứ lúc nào. "Tôi chỉ còn 5 USD trong tài khoản. Tôi tuyệt vọng", cô nói.

Maria chỉ là một trong hàng trăm nghìn người đang bị đẩy vào hoàn cảnh tương tự - những người từng tin rằng nước Mỹ là miền đất của cơ hội, nay đối mặt với bức tường lạnh lùng của chính sách.

Các biện pháp trục xuất quy mô lớn, các cuộc truy quét của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) cùng lập trường cứng rắn từ Nhà Trắng đang tạo ra không khí căng thẳng trong nhiều thành phố. Những khu dân cư từng yên bình nay chìm trong lo âu: cha mẹ sợ bị bắt khi đưa con đến trường, học sinh tránh nói tiếng mẹ đẻ ngoài sân chơi và nhiều người ngại tiếp xúc với chính quyền dù chỉ để xin tiêm chủng hay trợ cấp y tế.

Tại một nhà máy pin của Hyundai ở bang Georgia hôm 5/9, 300 lao động Hàn Quốc bị ICE bắt giữ trong một cuộc đột kích gây sốc. Hình ảnh những người bị còng tay lan truyền rộng rãi, không chỉ khiến cộng đồng gốc Á hoang mang, mà còn làm dấy lên câu hỏi: "Liệu nước Mỹ còn là điểm đến cởi mở như xưa?".

Các nhà xã hội học cảnh báo rằng, chính sách này đang tạo ra "hiệu ứng sợ hãi", đẩy người nhập cư vào tình trạng bị gạt ra ngoài lề - dù họ đã sống, làm việc và đóng thuế tại Mỹ nhiều năm. "Sự hoài nghi lan tỏa trong cả xã hội. Người Mỹ bản địa và người nhập cư nhìn nhau bằng ánh mắt khác và điều đó cực kỳ nguy hiểm" - nhà nghiên cứu xã hội học Cristina Mora (Đại học California) nhận định.

Nguy cơ gây chia rẽ xã hội

Trong suốt hơn 2 thế kỷ, nước Mỹ tự định nghĩa mình là "vùng đất của những cơ hội", nơi ai cũng có thể khởi đầu lại nếu chăm chỉ và tin tưởng vào tự do. Chính dòng người nhập cư từ khắp thế giới đã góp phần hình thành nên bản sắc ấy, từ người Ireland, Italy, Đức thế kỷ 19, đến người Á, Phi, Mỹ Latinh trong thế kỷ 21.

Nhưng các biện pháp trục xuất, giam giữ và hạn chế cấp visa đang khiến hình ảnh "Giấc mơ Mỹ" phai nhạt dần.

Tại bang Virginia, tổ chức phi lợi nhuận Goodwin Living - nơi 60% nhân viên là người nhập cư - buộc phải chia tay nhiều lao động người Haiti do mất giấy phép làm việc. "Đó là ngày buồn nhất của chúng tôi" - Giám đốc điều hành Rob Liebreich nói - "Không chỉ mất nhân viên, mà chúng tôi mất cả những con người gắn bó, tận tâm và là một phần của cộng đồng".

Những câu chuyện như thế đang diễn ra khắp nơi: các nhà thờ tổ chức lễ cầu nguyện cho những người bị trục xuất, học sinh khóc trong lớp vì cha mẹ biến mất sau một đêm, còn các tổ chức nhân đạo phải tăng cường hỗ trợ lương thực cho các gia đình mất nguồn thu nhập…

Từ chiến dịch tranh cử đến nay, ông Trump nhiều lần gọi dòng người nhập cư bất hợp pháp là "cuộc xâm lược" và hứa "đưa nước Mỹ trở lại cho người Mỹ". Thông điệp này tiếp tục khuấy động tâm lý bài ngoại, khiến các cộng đồng thiểu số trở thành mục tiêu của kỳ thị và bạo lực.

Theo tổ chức Southern Poverty Law Center, các vụ tấn công có động cơ phân biệt chủng tộc và nguồn gốc tăng 18% kể từ đầu năm 2025, đặc biệt tại các bang miền Nam và Trung Tây. "Khi chính phủ dùng ngôn từ loại trừ, nó trao quyền cho những người cực đoan hành động", báo cáo của tổ chức này cảnh báo.

Không chỉ vậy, sự chia rẽ còn lan vào đời sống chính trị và văn hóa: các bang do Đảng Dân chủ lãnh đạo công khai phản đối chính sách trục xuất, trong khi nhiều bang Cộng hòa cam kết hỗ trợ thực thi "đến cùng". Hệ quả là một nước Mỹ ngày càng phân tách giữa "bang chào đón" và "bang khép cửa".

"Giấc mơ Mỹ" đứng trước ngã rẽ

Các chuyên gia cảnh báo, nếu chính quyền tiếp tục duy trì hướng đi hiện tại, hậu quả xã hội sẽ còn nghiêm trọng hơn. Việc gạt bỏ người nhập cư không chỉ gây thiếu hụt lao động hay sụt giảm năng suất, mà còn làm xói mòn niềm tin giữa người dân và chính phủ, giữa các cộng đồng với nhau.

"Người nhập cư không chỉ là lực lượng lao động, họ là hàng xóm, là đồng nghiệp, là phần cấu trúc xã hội của nước Mỹ" - Giáo sư Lee Branstetter nói - "Mất họ, nước Mỹ sẽ mất đi chính sự đa dạng đã giúp đất nước này mạnh mẽ".

Trong khi đó, ở các khu phố như Little Havana (Miami) hay Koreatown (Los Angeles), những tấm biển "We Belong Here" (Chúng tôi thuộc về nơi này) xuất hiện ngày càng nhiều, như một thông điệp phản kháng ôn hòa trước làn sóng bài nhập cư đang lan rộng.

Chính sách nhập cư của Tổng thống Trump, với mục tiêu được tuyên bố là "bảo vệ biên giới và việc làm cho người Mỹ", dường như đang gây ra những vết rạn sâu sắc trong kết cấu xã hội Mỹ. Từ nhà máy, nông trại đến trường học và nhà thờ, người dân đang cảm nhận rõ rệt sự thay đổi trong không khí - nơi niềm tin dần thay bằng nỗi lo lắng.

Theo VTV