Khoảng 100.000 hộ gia đình tại Séc sẽ phải đối mặt với việc tăng khoản trả nợ thế chấp trong năm nay. Lý do là lãi suất cố định của họ, dao động khoảng 2% trong các năm 2020–2021, sắp hết hạn. Vì vậy, mỗi khoản thanh toán hàng tháng có thể tăng đột ngột vài nghìn korun, khiến chi phí thế chấp trong cả năm tăng thêm hàng chục nghìn korun.

Nhiều hộ gia đình năm nay phải đối mặt với những lo lắng không mong muốn liên quan đến khoản vay thế chấp mà họ đã ký kết trước đây. Hiện tại, lãi suất dao động khoảng 5%. Trong khi đó, chỉ vài năm trước, các khoản vay thế chấp rất ưu đãi và các ngân hàng còn đưa ra lãi suất dưới 2%. Lần gần nhất mức lãi suất thấp như vậy xuất hiện vào năm 2020, khi xảy ra “cơn sốt vay thế chấp”. Trong thời gian này, nhu cầu vay thế chấp đạt kỷ lục, và các khoản vay có lãi suất cố định đó sẽ hết hạn vào năm nay.

Theo Ngân hàng Trung ương Séc, việc tái cố định lãi suất thế chấp sẽ ảnh hưởng đến khoảng 100.000 hộ gia đình trong năm nay và con số này dự kiến lên tới 140.000 hộ vào năm tới. Đối với phần lớn trong số họ, đây sẽ là cú sốc tài chính đáng kể. Nếu trước đây một người vay có lãi suất cố định 2%, với lãi suất hiện tại, con số này sẽ lên khoảng 4,5–5%.

“Ví dụ, một khách hàng có khoản trả hàng tháng khoảng 10.000 korun với lãi suất thấp, thì sau đó họ sẽ phải chuẩn bị khoản trả mới khoảng 13.700 korun. Việc tăng gần 4.000 korun mỗi tháng có thể gây áp lực đáng kể lên ngân sách gia đình.” - ông Miroslav Majer, CEO của startup hyponamíru.cz, cho biết.

Khoản thanh toán hàng năm của hộ gia đình này sẽ tăng thêm khoảng 48.000 korun. Con số này còn cao hơn đối với các khoản vay lớn hơn. Ví dụ, nếu một người vay 5 triệu korun với kỳ hạn 20 năm và lãi suất trung bình 2,2%, họ trước đây trả khoảng 25.700 korun mỗi tháng. Với lãi suất 4,8%, khoản thanh toán hàng tháng sẽ tăng lên 32.448 korun, tương đương khoảng 80.000 korun mỗi năm.

Trong trường hợp một hộ gia đình vay 10 triệu korun trong 30 năm, với lãi suất 2,2%, họ trả 37.900 korun mỗi tháng. Sau khi tái cố định, khoản thanh toán có thể lên tới khoảng 52.000 korun, tức tăng 173.000 korun mỗi năm.

Ông Miroslav Majer lưu ý rằng một số ngân hàng trên thị trường đang áp dụng giảm giá. Ví dụ, Partners Bank giảm lãi suất cố định hàng năm từ 5,05% xuống 4,59%. Moneta Money Bank hiện cung cấp kỳ hạn cố định ba năm từ 4,14% và Raiffeisenbank giảm lãi suất cố định thêm 0,2%.

Cần làm gì khi lãi suất cố định của khoản vay thế chấp sắp hết hạn?

Các ngân hàng thường khuyến nghị năm bước cơ bản:

• Bắt đầu thương lượng về lãi suất cố định mới kịp thời.
• Chủ động liên hệ với ngân hàng để yêu cầu tính toán khoản thanh toán mới.
• So sánh các đề nghị từ các ngân hàng khác cũng cung cấp khoản vay thế chấp.
• Sử dụng các công cụ tính toán trực tuyến và so sánh trực tuyến để có cái nhìn tổng quan về mức thanh toán mới.
• Lên kế hoạch ngân sách gia đình dựa trên khoản thanh toán cập nhật để tránh áp lực tài chính.

Lời khuyên tiếp theo là các hộ gia đình nên có khoản vay thế chấp linh hoạt, có thể điều chỉnh theo nhu cầu. Điều này có nghĩa là trong trường hợp phát sinh chi phí bất ngờ, họ có thể hoãn thanh toán. Lời khuyên cuối cùng là nên giải quyết mọi vấn đề càng sớm càng tốt, đặc biệt trong những tình huống không thể trả nợ đúng hạn, để tránh bị ghi nhận thông tin tiêu cực trong các cơ sở dữ liệu tín dụng.

(Theo CNN Prima NEWS)