Sau hơn ba tháng thanh tra, chiều 30-10 Thanh tra Chính phủ đã công bố kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong quản lý thực hiện dự án đầu tư xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao.

Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã chuyển thông tin hồ sơ, tài liệu có dấu hiệu vi phạm các quy định pháp luật về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng liên quan dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao sang Bộ Công an để xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

TTCP cũng đã chuyển thông tin hồ sơ, tài liệu có dấu hiệu vi phạm quy định về đầu tư xây dựng công trình gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 224 Bộ luật Hình sự liên quan dự án sang Bộ Công an xem xét, xử lý theo thẩm quyền.

Bên cạnh đó cơ quan thanh tra cũng chuyển sang Bộ Công an xem xét, xử lý là thông tin hồ sơ, tài liệu có dấu hiệu vi phạm về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo điều 219 Bộ luật Hình sự.

Những vụ việc có dấu hiệu vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng

Về vi phạm đấu thầu, kết luận chỉ rõ Hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc đã tự ý thay đổi mức điểm tối thiểu từ 70 điểm xuống 60 điểm để đưa tên đơn vị tư vấn đã bị loại vào xếp loại. Công ty của Hàn Quốc chỉ đạt 68 điểm thì được lựa chọn, trong khi công ty của Đức đạt giải cao nhất là 78,2 điểm lại bị loại. Việc này bị kết luận đã vi phạm quy chế làm việc của hội đồng.

Theo kết luận, Bộ Ngoại giao tổ chức chỉnh thầu và ký hợp đồng 20 gói thầu với giá trị hơn 4.388 tỉ đồng, vượt 904 tỉ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt là 3.484 tỉ đồng.

Kết luận nêu TTCP phát hiện dấu hiệu vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, vi phạm điều cấm trong đấu thầu, đồng thời trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó dẫn đến phát sinh, vướng mắc, làm chậm tiến độ của dự án và có nguy cơ gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, thiệt hại vốn của một số nhà thầu đã ký hợp đồng với dự án.

Đối với việc trình, thẩm tra và phê duyệt dự toán chi phí dự án thiết kế xây dựng, chi phí tư vấn giai đoạn 1, thanh tra kết luận gây thiệt hại 139,4 tỉ đồng. Sau khi trừ đi các chi phí 96,5 tỉ đồng, số tiền gây thiệt hại còn 42,9 tỉ đồng.

TTCP cũng phát hiện vi phạm về việc ký hợp đồng, thuê tư vấn nước ngoài, tổng giá trị gây thiệt hại ngân sách nhà nước tạm tính là 79,2 tỉ đồng. Vi phạm trong đánh giá hồ sơ đề xuất một số gói thầu trái quy định và lập thẩm định dự toán một số gói thầu để chỉ định. Giá trị hợp đồng về thiết bị cao hơn nhiều giá thiết bị nhập khẩu sau thuế từ 2 - 13 lần.

Trách nhiệm của Bộ trưởng, Thứ trưởng thời kỳ có liên quan

Ngoài ra cơ quan thanh tra còn kết luận việc để dự án dừng thi công theo từng giai đoạn và kéo dài hơn 10 năm gây lãng phí số vốn của Nhà nước đã chi cho dự án hơn 4.000 tỉ đồng. Trách nhiệm để xảy ra thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm thuộc về Thứ trưởng phụ trách dự án, Ban quản lý dự án, các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Về nguy cơ gây lãng phí, dự án đã bị chậm tiến độ hơn 10 năm, qua bốn lần điều chỉnh, thời gian hoàn thành được gia hạn điều chỉnh từ 2014 - 2025 nhưng đến nay dự án vẫn không đạt được mục tiêu đề ra và có nguy cơ gây lãng phí. Lãng phí do dự án chậm tiến độ, ngừng thi công làm phát sinh chi phí, lãng phí do nguồn vốn được cấp nhưng không dùng hết...

Theo thanh tra, trách nhiệm để xảy ra tình trạng dự án chậm tiến độ, hiện nay chưa hoàn thành có nguy cơ gây lãng phí ngân sách nhà nước ở một số nội dung, thuộc về Bộ trưởng, Thứ trưởng phụ trách dự án, phụ trách Cục Quản trị - tài vụ và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Kết luận cũng chỉ rõ trách nhiệm của Bộ trưởng, Thứ trưởng phụ trách dự án, lãnh đạo Bộ Ngoại giao tại thời điểm có vi phạm. Đã có thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong tổ chức thi tuyển lựa chọn phương án kiến trúc, phê duyệt dự án thiết kế xây dựng, phê duyệt tư vấn nước ngoài giám sát không có căn cứ pháp lý...

Kết luận nêu lãnh đạo Bộ Ngoại giao liên quan những vi phạm được chỉ ra, đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không đôn đốc kiểm tra giám sát và không thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ quyền hạn dẫn đến dự án bị chậm tiến độ, hiện nay vẫn chưa hoàn thành.

Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tổ chức kiểm điểm để xử lý trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm với tập thể, cá nhân theo từng thời kỳ liên quan các thiếu sót, vi phạm được nêu trong kết luận. Kiến nghị Kiểm toán Nhà nước kiểm toán việc lập dự toán tổng mức đầu tư để làm căn cứ tiếp tục thực hiện và quyết toán dự án.

TTCP chuyển kết luận đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét xử lý theo thẩm quyền. Quá trình thực hiện kết luận, nếu phát hiện vi phạm pháp luật hình sự gây thiệt hại tài sản thì các đơn vị cần chuyển thông tin đến cơ quan điều tra để xem xét, xử lý.

Dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao được khởi công xây dựng từ tháng 8-2009, với tổng mức đầu tư được phê duyệt ban đầu gần 3.500 tỉ đồng, sau đó điều chỉnh lên hơn 4.000 tỉ đồng.
Dự án có tổng diện tích 8ha, gồm ba khối nhà, ban đầu dự kiến thi công trong bốn năm và kỳ vọng trở thành khu tổ chức các nghi lễ chính thức, hội nghị quốc tế lớn, họp báo quốc tế, tiếp khách, chiêu đãi; khu làm việc của lãnh đạo Bộ Ngoại giao, văn phòng và các cục, vụ, viện chức năng của bộ này.
Tuy nhiên, dự án bị chậm tiến độ hơn 10 năm, xây xong nhiều năm mà chỉ sử dụng một phần nhỏ, còn lại để không.
Từ cuối tháng 3, vụ việc liên quan dự án xây dựng trụ sở Bộ Ngoại giao và ba vụ việc, vụ án khác đã đưa vào diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi và chỉ đạo.

Theo Tuoitre