Gần 200.000 người Ukraine đang sinh sống tại Mỹ rơi vào tình trạng pháp lý không rõ ràng do chính sách siết chặt nhập cư của Tổng thống Trump. 

 Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tạm dừng xử lý hồ sơ thuộc chương trình nhân đạo dành cho người Ukraine chạy trốn chiến sự, theo dữ liệu nội bộ được hãng tin Reuters công bố.

Chương trình nhân đạo được triển khai từ tháng 4/2022 dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden đã cho phép khoảng 260.000 người Ukraine nhập cảnh và cư trú hợp pháp tại Mỹ trong thời hạn 2 năm. Tuy nhiên, từ tháng 1/2025, chính quyền mới đã tạm ngừng xét duyệt gia hạn với lý do "quan ngại an ninh", khiến hàng loạt người rơi vào tình trạng hết hạn giấy phép.

Trường hợp của Kateryna Golizdra, 35 tuổi, là một ví dụ điển hình. Giấy phép của cô hết hạn từ tháng 5, khiến cô mất việc quản lý tại một khách sạn ở bang Florida với thu nhập hơn 50.000 USD/năm, đồng thời mất bảo hiểm y tế để điều trị bệnh gan. Golizdra cho biết cô đang "mắc kẹt trong vòng quay lo âu", lo sợ nguy cơ bị bắt giữ và trục xuất bất cứ lúc nào.

(Ảnh: CQ Roll Call)

Hãng Reuters đã phỏng vấn 24 người Ukraine bị mất giấy phép lao động, bao gồm kỹ sư công nghệ, giáo viên mầm non, nhà thiết kế nội thất, sinh viên… Nhiều người phải rút tiền tiết kiệm, vay nợ hoặc nhờ cộng đồng hỗ trợ trong khi chờ xét duyệt.

Một số người lo ngại bị cơ quan nhập cư bắt giữ trong các chiến dịch truy quét. Số khác hạn chế ra ngoài hoặc rời Mỹ sang Canada, châu Âu và Nam Mỹ để tránh rủi ro. Việc quay về Ukraine không phải lựa chọn an toàn, nhất là với những người đến từ các vùng từng bị giao tranh như Bucha hay Kharkov.

Tháng 5/2025, một thẩm phán liên bang đã yêu cầu chính quyền Mỹ nối lại việc xét duyệt hồ sơ. Tuy nhiên, đến nay chỉ khoảng 1.900 hồ sơ của người Ukraine và các quốc tịch khác được giải quyết, một con số rất nhỏ so với lượng hồ sơ sắp hết hạn. Bên cạnh đó, gói chi tiêu được Tổng thống Trump ký hồi tháng 7 đã bổ sung khoản phí 1.000 USD đối với hồ sơ nhân đạo, nâng tổng phí lên hơn 2.300 USD/người.

Dân biểu Mike Quigley cho biết văn phòng ông đã tiếp nhận hơn 200 trường hợp cầu cứu. Nhiều tổ chức pháp lý cảnh báo tình trạng gia tăng người Ukraine bị bắt tại nơi làm việc hoặc trong các chiến dịch truy quét tại Chicago và Ohio.

Trong bối cảnh tình trạng bấp bênh leo thang, một số người đã chọn cách "tự nguyện rời Mỹ" để tránh bị trục xuất cưỡng chế. Yevhenii Padafa, kỹ sư phần mềm 31 tuổi, đã rời Brooklyn đến Argentina sau khi hồ sơ của anh hết hạn. Anh nói: "Thà vô gia cư ở nơi khác còn hơn quay về Ukraine và đối mặt với chiến sự".

Trong khi đó, Mỹ đã tiến hành một số chuyến bay trục xuất về Ukraine. Tuần này, 50 người Ukraine đã bị đưa về nước - con số lớn nhất kể từ khi xung đột bùng nổ năm 2022. Các luật sư lo ngại người bị trục xuất có thể đối mặt nguy cơ bị gọi nhập ngũ hoặc gặp rủi ro an toàn.

Giới chức Bộ An ninh Nội địa Mỹ khẳng định những người vi phạm quy định cư trú sẽ phải chịu trách nhiệm theo pháp luật. Tuy nhiên, các tổ chức nhân quyền cảnh báo việc trục xuất đến vùng chiến sự đi ngược chuẩn mực quốc tế về bảo vệ người tị nạn và những người có nguy cơ bị bạo lực hoặc đàn áp.

Nguồn: vtv.vn