Mùa Giáng sinh năm nay có thể gây áp lực lớn lên ví tiền của người Séc, chủ yếu do giá nguyên liệu làm bánh tăng. Ở các cửa hàng, người tiêu dùng đã có thể thấy giá sô-cô-la tăng, điều này tác động trực tiếp đến các sản phẩm truyền thống như lịch mùa Vọng hay các món ngon khác. Ngoài ra, giá cà phê cũng đang tăng. Mặc dù vụ thu hoạch ca cao năm nay tốt, khả năng giảm giá có thể xảy ra từ năm tới, nhưng cho đến cuối năm nay, các cửa hàng vẫn sẽ bán nguồn hàng đắt hơn.

Không lâu trước đây, lạm phát cao đã hoành hành trong các gia đình Séc, đặc biệt tác động đến thực phẩm. Sự tăng giá này cũng sẽ rõ rệt trong mùa lễ năm nay, vì nhiều nguyên liệu làm bánh cần thiết có giá cao hơn. Khác biệt lớn nhất là ở ca cao, vốn tăng giá mạnh trong năm ngoái và lập kỷ lục. Trên thị trường bán buôn, vào tháng 12 năm ngoái, ca cao được bán với 11.000 USD/tấn, nhưng hiện nay giá khoảng 5.600 USD, giảm gần 50% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, điều này không phản ánh trực tiếp vào giá bán lẻ. Chuyên gia phân tích Pawel Majtkovsky từ công ty eToro nhận định: “Giảm giá ca cao không tự động làm sô-cô-la rẻ hơn cho người tiêu dùng. Ca cao chỉ chiếm một phần trong tổng giá thành thanh sô-cô-la – còn có chi phí năng lượng, nhân công và bao bì. Do đó, không có dấu hiệu nào cho thấy sô-cô-la sẽ rẻ hơn trong thời gian tới, ngay cả khi giá ca cao tiếp tục giảm”.

Phân tích của trang so sánh giá thực phẩm Kupi.cz cũng xác nhận xu hướng tăng giá. Theo dữ liệu của họ, ca cao Hà Lan và các sản phẩm sô-cô-la hiện có giá cao nhất trong lịch sử. “Ca cao Hà Lan – nguyên liệu không thể thiếu cho việc làm bánh Giáng sinh – vào tháng 10 năm nay được bán với giá trung bình 57 korun/100g, cao hơn gần 19% so với năm ngoái và cao hơn 50% so với hai năm trước, khi giá là 38 korun,” Monika Kopčilová, chuyên viên phân tích dữ liệu của Kupi.cz, cho biết.

Giá cao hơn cũng dễ nhận thấy ngay cả khi sản phẩm đang được giảm giá. Tháng 10/2023, gói 100g ca cao bán trung bình 27 korun, năm sau là 32 korun, và năm nay là 47 korun, tức tăng 74% trong hai năm. “Ca cao là một trong những sản phẩm được tìm kiếm nhiều nhất vào mùa lễ trước Giáng sinh. Mặc dù giá tăng, khách hàng vẫn có thể tiết kiệm nhờ các chương trình khuyến mãi, và mức giảm trung bình còn tăng lên khoảng 25% khi mùa lễ đến gần,” - bà Kopčilová nói thêm.

Giá ca cao tất nhiên ảnh hưởng đến giá sản phẩm sô-cô-la, nhưng khách hàng không nhận thấy ngay lập tức. Nguyên nhân là hiện tượng gọi là “shrinkflation”, khi nhà sản xuất giảm khối lượng sản phẩm trong gói, nhưng giữ nguyên giá bán. “Ví dụ, sô-cô-la nấu ăn Orion năm ngoái bán 100g giá trung bình 49,90 korun, nhưng năm nay hầu hết cửa hàng chỉ bán 90g với giá 49,90 korun, tức khối lượng giảm 10% và khi quy đổi ra 100g, giá thực tế tăng 11%,” - bà Kopčilová giải thích.

Một ví dụ tương tự như ca cao cũng xuất hiện ở cà phê. Giá cà phê trên thị trường bán buôn cũng đạt mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, trong vài ngày gần đây, giá cà phê đang giảm mạnh. Ông Majtkovsky cho biết: “Arabica và Robusta trong mùa hè đã tăng giá lên tới 40%, nguyên nhân là do hạn hán ở Brazil và thuế quan của Mỹ áp lên cà phê từ quốc gia này. Brazil, nhà sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, bị hạn hán nghiêm trọng tại Minas Gerais, khu vực quan trọng cho việc trồng Arabica. Thêm vào đó là thuế quan đối với cà phê Brazil và Colombia, làm gián đoạn thương mại toàn cầu,”. Tại Séc cũng vậy, dù giá trên sàn đang giảm, nhưng người tiêu dùng sẽ chỉ gặp giá rẻ hơn tại cửa hàng vào năm tới.

Trứng cũng tăng giá đáng kể, cao hơn khoảng 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này làm tăng chi phí chuẩn bị các món như salad khoai tây, dù giá khoai tây rất thuận lợi nhờ vụ mùa bội thu. Người tiêu dùng sẽ phải trả thêm cho các nguyên liệu như hành tây, cần tây, mùi tây, trứng hay sốt mayonnaise. Nguyên liệu rẻ hơn bao gồm cà rốt và mù tạt, ngoài khoai tây.

Giá trứng cao có khả năng tiếp tục kéo dài tới năm tới. So với hai năm trước, giá trứng đã tăng 51%. Nguyên nhân có nhiều, nhưng vấn đề chính là chi phí sản xuất tăng của người nông dân, khi họ đầu tư nâng cấp điều kiện cho gà mái đẻ. “Cung cấp nhiều không gian hơn đồng nghĩa với việc bạn có ít gà hơn trên cùng diện tích, hoặc phải mở rộng chuồng trại. Điều này phát sinh chi phí bổ sung,” Petr Havel, nhà phân tích nông nghiệp, chia sẻ với CNN Prima NEWS.

Do sữa, bơ, nho khô và hạnh nhân tăng giá, bánh vánočka – món bánh Giáng sinh được ưa chuộng – cũng sẽ tăng giá. Điều này xảy ra mặc dù giá bột mì và đường lại rẻ hơn so với cùng kỳ năm ngoái.

(Theo CNN Prima NEWS)