Từ ngày 27/8, hàng xuất khẩu của Ấn Độ sang Mỹ sẽ phải đối mặt với một số mức thuế cao nhất thế giới trừ khi Tổng thống Donald Trump đảo ngược quyết định vào phút chót.

Theo hãng tin AFP, Tổng thống Trump đã cảnh báo áp thuế 50% đối với New Delhi để trả đũa việc nước này tiếp tục mua dầu của Nga, điều mà Washington cho rằng giúp tài trợ cho cuộc chiến của Moskva ở Ukraine.

Cuộc tấn công thuế quan đã làm xáo trộn mối quan hệ Mỹ - Ấn, tạo cho New Delhi một động lực mới để hàn gắn quan hệ với Bắc Kinh và gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế lớn thứ năm thế giới.

Ngày 6/8, Tổng thống Trump đã đưa ra thời hạn ba tuần để hai bên có thể đàm phán về thuế. Nếu không có thoả thuận nào được ký kết, Ấn Độ sẽ phải chịu mức thuế cao kỷ lục đối với các hàng xuất khẩu của mình sang Mỹ từ sáng 27/8.

Thiệt hại lớn đến đâu?

Mỹ là điểm đến xuất khẩu hàng đầu của Ấn Độ vào năm 2024, với các lô hàng trị giá 87,3 tỷ USD.

Các nhà phân tích tại Nomura cảnh báo mức thuế 50% áp với hàng hoá nước này sẽ "tương tự như một lệnh cấm vận thương mại", gây thiệt hại cho các công ty nhỏ hơn với "giá trị gia tăng thấp hơn và biên lợi nhuận mỏng hơn".

Garima Kapoor tại công ty tư vấn Elara Securities cho biết không mặt hàng nào của Ấn Độ có thể "đứng vững trước bất kỳ lợi thế cạnh tranh nào" nếu như bị áp mức thuế nhập khẩu nặng nề như vậy.

Các nhà kinh tế ước tính thuế quan có thể làm giảm 70 đến 100 điểm cơ bản trong tăng trưởng GDP của Ấn Độ trong năm tài chính này, kéo tăng trưởng xuống dưới 6%, mức yếu nhất kể từ đại dịch COVID-19.

Các nhà xuất khẩu dệt may, hải sản và trang sức đã báo cáo các đơn đặt hàng tại Mỹ bị hủy và thua lỗ trước các đối thủ như Bangladesh và Việt Nam, làm dấy lên lo ngại về việc cắt giảm việc làm hàng loạt.

Hiện chỉ có một số ít mặt hàng được miễn trừ khỏi mức thuế cao này là dược phẩm và thiết bị điện tử, bao gồm iPhone được lắp ráp tại Ấn Độ.

S&P ước tính kim ngạch xuất khẩu tương đương 1,2% GDP của Ấn Độ sẽ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, mức thuế mới sẽ chỉ là một cú sốc nhất thời và sẽ không làm chệch hướng triển vọng tăng trưởng dài hạn của nước này.

Hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy hai bên có thể đi đến được một thoả thuận thương mại. Trên thực tế, kể từ khi tổng thống Mỹ và Nga gặp nhau tại Alaska, Washington đã gia tăng chỉ trích Ấn Độ.

"Ấn Độ đóng vai trò là trung tâm thanh toán toàn cầu cho dầu mỏ của Nga, chuyển đổi dầu thô bị cấm vận thành hàng xuất khẩu giá trị cao, đồng thời cung cấp cho Moskva số USD mà họ cần", cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro viết trên tờ Financial Times hồi đầu tháng này.

Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã phản pháo, lập luận rằng việc mua dầu của Ấn Độ đã giúp ổn định thị trường dầu mỏ toàn cầu và đã được Washington ngầm chấp thuận vào năm 2022. Ông lập luận cả Mỹ và châu Âu đều mua dầu tinh chế và các sản phẩm liên quan từ Ấn Độ.

Ngoại trưởng Jaishankar cho biết tính đến lúc Tổng thống Trump đưa ra tối hậu thư, Washington chưa hề đưa ra yêu cầu Ấn Độ ngừng mua dầu Nga.

Các chuyên gia theo dõi thương mại tại Kpler cho biết lập trường của Ấn Độ sẽ chỉ rõ ràng hơn vào tháng 9, khi hầu hết các chuyến hàng trong tháng 8 đã được ký kết trước khi ông Trump buông lời đe doạ.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Ấn Độ đang ở trong một tình huống khó khăn. Ấn Độ cần sự khéo léo và linh hoạt đáng kể để thoát khỏi "tình huống dường như không có lợi", chuyên gia Nandan Unnikrishnan thuộc Quỹ Nghiên cứu Quan sát có trụ sở tại New Delhi đánh giá.

Ấn Độ có thể làm gì?

New Delhi đã tìm cách củng cố nền kinh tế đồng thời tăng cường quan hệ với cả các đối tác BRICS và các đối thủ trong khu vực.

Ngoại trưởng Jaishankar đã bay đến Moskva, đưa ra cam kết nới lỏng các rào cản đối với thương mại song phương, trong khi Thủ tướng Narendra Modi đang chuẩn bị chuyến thăm đầu tiên tới Trung Quốc sau bảy năm để hàn gắn mối quan hệ vốn đã lạnh nhạt từ lâu.

Trong nước, truyền thông Ấn Độ đưa tin chính phủ đang xây dựng gói hỗ trợ 2,8 tỷ USD cho các nhà xuất khẩu, một chương trình kéo dài 6 năm nhằm mục đích giảm bớt lo ngại về thanh khoản.

Thủ tướng Modi cũng đề xuất cắt giảm thuế đối với hàng hóa tiêu dùng hàng ngày để thúc đẩy chi tiêu và hỗ trợ nền kinh tế.

Đối với tiến trình đàm phán, vấn đề mặt hàng nông nghiệp và sữa luôn là yếu tố gây trở ngại.

Trong khi Tổng thống Trump muốn Mỹ tiếp cận thị trường rộng hơn, thì Thủ tướng Modi quyết tâm bảo vệ nông dân Ấn Độ do đây là một khối cử tri đông đảo.

Truyền thông Ấn Độ đưa tin các nhà đàm phán Mỹ đã hủy chuyến đi dự kiến ​​vào cuối tháng 8 tới Ấn Độ. Điều này làm dấy lên đồn đoán rằng các cuộc thảo luận đã đổ vỡ.

Tuy nhiên, ông Jaishankar cho biết các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp tục. "Các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra theo hướng mà không ai có thể nói rằng các cuộc đàm phán đã kết thúc. Chúng tôi vẫn liên lạc và đàm phán", ông nói.

Nguồn: TTXVN