Trong cuộc gặp tại Bộ nội vụ CH Séc, Ban biên tập Tamdamedia đã có cuộc trao đổi với Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Séc Jan Hamáček về các vấn đề liên quan đến việc tuyển dụng lao động Việt sang Séc cũng như các nội dung liên quan đến visa dành cho các lao động người Việt. Tại đây ông Jan Hamacek cũng khẳng định, Chính phủ Séc đang nỗ lực đơn giản hóa mọi quy trình và tiếp tục hợp tác cùng Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu lao động sang Séc.
Trang Le: Xin chào Bộ trưởng, rất cảm ơn ông đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn cùng với Tamdamedia!
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Xin chào bạn!
Trang Le: Câu hỏi đầu tiên là, trước đây Thủ tướng đã nói trên các phương tiện truyền thông về tình trạng thiếu lao động ở Cộng hòa Séc. Và chúng tôi cũng có thông tin rằng Hội người Việt Nam tại CH Séc đã từng đến đây và đề cập về vấn đề này. Vấn đề đáng quan tâm là ông đánh giá năng lực của người Việt Nam thế nào, liệu những lao động Việt Nam sẽ đáp ứng được nhu cầu của các công ty Séc?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Tôi đến từ Mladá Boleslav và đây là nơi Škoda Auto đặt trụ sở. Tôi nhớ từ thời tôi còn trẻ, những người lao động Việt Nam đã làm việc ở đây và nhà máy Škoda luôn hài lòng với họ. Sau đó vào những năm 90, cộng đồng người Việt Nam đã tập trung nhiều hơn vào kinh doanh và đã có rất nhiều người thành công. Giờ người Việt không chỉ cung cấp những mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, drogerie nữa. Và nếu những doanh ngiệp thực sự quan tâm đến thị trường lao động thì chúng tôi sẵn sàng đàm phán. Cho đến nay, các công nhân lao động trong ngành công nghiệp hầu như đến từ Ukraine, Serbia. Và chúng tôi như một đảng dân chủ sẽ cố gắng tìm ra giải pháp cho công nhân công nghiệp nước ngoài được trả phù lao giống như người lao động Séc, để những nhân viên lao động không bị lạm dụng bởi các công ty môi giới, rồi sau đó họ không được trả lương thỏa đáng. Tất nhiên, chúng tôi rất quan tâm đến nguồn lực lao động, nhưng chúng tôi muốn chế độ đãi ngộ và điều kiện làm việc phải đàng hoàng và giống như công dân Séc.
Trang Le: Vâng, nếu Chính phủ Séc chấp thuận đề xuất này thì rào cản duy nhất đó là đảm bảo nguồn năng lực lao động đến Séc, điều mà tôi nghĩ đến là vấn đề cấp visa lao động. Trước đây việc xin được visa rất mất thời gian và tốn rất nhiều chi phí. Theo ông làm thế nào để giảm thiểu đi các thủ tục này?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Tôi đã có cơ hội thảo luận trực tiếp vấn đề này tại Hà Nội với đồng nghiệp của tôi và Bộ trưởng Bộ công an Tô Lâm. Chúng tôi nhất trí rằng nếu chúng tôi đi theo con đường này, chúng tôi sẽ cố gắng đơn giản hóa quy trình và phía Việt Nam cũng sẽ giúp chúng tôi loại bỏ những vấn đề đó. Nhưng chưa rõ ràng ai và tổ chức nào thực hiện tổ chức các yêu cầu đó thì thật không may Covid đến, điều mà không ai mong đợi lúc đó. Tuy nhiên sau khi dịch bệnh chấm dứt, chúng tôi sẽ bắt tay vào làm việc với phía Việt Nam. Hiện giờ thời gian cấp viza là khoảng 50 ngày, đây là mức thời gian trung bình của EU.
Trang Le: Ông có thể chia sẻ về các tiêu chí mà người xin visa lao động Việt Nam cần đáp ứng để đủ điều kiện được cấp thị thực?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào các doanh nghiệp Séc, bởi vì cả Thủ tướng và tôi muốn các các hiệp hội doanh nhân Thương mại cho chúng tôi biết họ thực sự cần những công nhân lao động nào. Tất nhiên sẽ có 2 hướng đi. Một là chúng tôi có rất nhiều chương trình dành cho lao động có tay nghề cao, có thể là nhân viên IT, bác sĩ, nhân viên y tế, y tá, và còn nhiều lĩnh vực khác. Còn nếu chúng ta thực sự đang nói về những ngành nghề lao động chân tay, thì chính các công ty cần phải nói ra họ đang cần ví dụ như thợ hàn, thợ luyện kim, v.v. Từ đó chúng tôi mới có thể đưa ra các tiêu chí phù hợp để cấp thị thực. Vì vậy, điều cốt lõi là ngành công nghiệp Séc, các công ty ở Séc phải tự đề xuất họ cần lao động ở mức độ như thế nào, sau đó chúng tôi sẽ hợp tác cùng với Việt Nam để cấp visa.
Trang Le: Chúng tôi còn nhớ rằng 2008 là khủng hoảng kinh tế thế giới, những người lao động đến từ Việt Nam đã gặp rất nhiều khó khăn. Vậy liệu trong tương lai người lao động có được bảo vệ nhiều hơn không?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Đó chính là điều mà đảng dân chủ xã hội mong muốn và nó là một chủ đề lớn trong các cuộc bầu cử của chúng tôi. Chúng tôi chỉ muốn những người lao động nước ngoài có môi trường giống như người Séc. Điều đó giúp ích cho cả hai bên. Để người lao động tại Séc không cảm thấy rằng người nước ngoài có bất kỳ sự cạnh tranh nào và đồng thời người nước ngoài cũng không cảm thấy rằng họ đang bị lạm dụng vì một số công việc tầm thường. Vì vậy, đối với cùng một công việc, thù lao là như nhau. Chúng tôi muốn chấn chỉnh các cơ quan tuyển dụng để không xảy ra trường hợp ai đó đưa lao động nước ngoài đến đây mà họ không có bất cứ sự giúp đỡ, vì vậy chúng tôi đang nỗ lực cố gắng đưa các công nhân lao động trực tiếp vào các công ty làm công việc đã đăng kí, theo đúng như Bộ luật Lao động của Séc. Để họ không thể bị sa thải nhanh chóng, hưởng những lợi ích đời sống, ngày nghỉ và những quyền lợi lao động như trong luật của nhà nước Séc, công bằng như người Séc.
Trang Le: Ông có ước tính khoảng bao nhiêu công nhân nước ngoài hiện đang làm việc tại Séc không?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Chúng tôi là một quốc gia với dân số 10 triệu người. Tôi hiểu rằng chúng tôi còn nhỏ so với Việt Nam. Hiện có 700.000 lao động nước ngoài đang làm việc tại đây, khoảng một nửa trong số họ đến từ các nước EU, số còn lại là người ngoài EU và tất nhiên, khoảng 150.000 người lao động đã có hộ khẩu thường trú tại đây.
Trang Le: Vâng câu hỏi cuối cùng, ông có đánh giá ra sao về sự hòa nhập của cộng đồng người Việt Nam tại Séc?
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Tôi phải nói rằng cộng đồng Việt Nam có ít vấn đề nhất, hay có thể nói là cộng động hội nhập tốt nhất. Tôi cũng đã nói lúc đầu là nếu không có những doanh nghiệp Việt Nam thì rất nhiều ngôi làng tại Séc thiếu nhu yếu phẩm. Tôi rất khâm phục, thật sự các bạn là một cộng động rất chăm chỉ. Và tôi cũng rất vui vì thế hệ người Việt Nam thứ hai và thứ ba ở Séc đã hội nhập, họ đều không có vấn đề gì như bạn biết đấy sinh viên Việt Nam luôn là một trong những sinh viên ưu tú nhất tại các trường đại học. Hội nhập Séc Việt có thể là tấm gương cho EU về việc hội nhập mà rất nhiều nước khác đã không làm được.
Trang Le: Vâng và chúng tôi xin cảm ơn ông đã tham gia cuộc phỏng vấn ngày hôm nay.
Phó thủ tướng Jan Hamáček – Bộ trưởng Bộ Nội vụ CH Séc: Cảm ơn bạn về cuộc phỏng vấn!
Trang Le: Chúc ông nhiều điều tốt lành!
(BBT Tamdamedia)
