Còn hai tháng nữa là đến đêm Giáng sinh – thời điểm những món ăn truyền thống như cá chép chiên, thịt rán và salad khoai tây thơm lừng lên bàn tiệc. Nhưng món đắt giá nhất trong dịp lễ này lại không nằm trên đĩa, mà chính là những hộp kẹo chocolate lung linh gói trong giấy bạc lấp lánh hình người tuyết, quả thông và ông già Noel.  

Hiện các bộ sưu tập chocolate đã có mặt tại các cửa hàng và người tiêu dùng nhận thấy chúng tiếp tục được bán với mức giá cao như năm ngoái – thậm chí có hộp lên tới hơn 3.200 korun/kg (tương đương gần 3 triệu VNĐ/kg).

Năm nào người dân cũng phải thắc mắc với mức giá của những bộ sưu tập này. Đầu tháng 11 năm ngoái, giá trung bình ước tính khoảng 900 korun/kg, từng bị khách hàng chỉ trích dữ dội. Theo các chuyên gia, mức giá cao ban đầu nhằm mục đích để sau đó giảm sâu và hợp lệ theo quy định pháp luật: giá khuyến mãi phải được tính từ mức thấp nhất trong vòng 30 ngày gần nhất. Sau lễ Giáng sinh, nhiều sản phẩm giảm giá đến một nửa hoặc hơn.

Chuyên gia marketing Robert Le Veneur giải thích: “Đây là một chiến thuật đã được thử nghiệm. Khi hàng chưa tiêu thụ nhiều, nhà bán lẻ tăng giá ban đầu và xếp hàng ở góc khuất trong cửa hàng. Sau đó giá được hạ mạnh, thỏa điều kiện pháp luật và có thể quảng bá là ‘giảm giá sốc’. Vì nhiều người mua dựa theo mức giảm, chiến lược này hiệu quả.”

Bộ sưu tập chocolate đắt đỏ: đắt hơn cả bữa tiệc Giáng sinh

Dù phản ứng của người tiêu dùng khá gay gắt, các chuỗi siêu thị vẫn không thay đổi chính sách. Cuối tháng 10, chuỗi Billa đã niêm yết trên trang web của mình một bộ kẹo Orion màu đỏ nặng 351 gram với giá 440 korun. Đây là số tiền đủ để làm bữa tối Giáng sinh cho bốn người với thịt gà rán và salad khoai tây. Tính ra, giá 1 kg lên tới 1.253 korun.

Tại Séc, bộ kẹo chocolate là một phần không thể thiếu của mùa lễ hội từ cuối thế kỷ 19. Hãng đầu tiên sản xuất hàng loạt là công ty của František Maršner, nay thuộc khu vực Královské Vinohrady (Prague). Chiếc kẹo chocolate trang trí đầu tiên được làm từ năm 1892 bởi ông Adolf Glaser.

Theo chuyên gia dữ liệu Monika Kopčilová, giá các bộ kẹo sẽ giảm khi đến gần lễ. “Các chương trình khuyến mãi bắt đầu từ giữa tháng 10 nhưng nhiều nhất là trong tháng 11 và 12,” bà cho biết.

Giữa các chuỗi siêu thị, giá đã có sự khác biệt rõ. Ở Albert, cùng một bộ kẹo Orion rẻ hơn gần một phần ba, dù là đặt online hay mua trực tiếp tại cửa hàng (ví dụ ở Plzeň).

Trên 3.000 korun mỗi kg: Chocolate hay vàng?

Một ví dụ khác: tại Billa, người mua phải trả 370 korun cho lịch mùa Vọng (advent calendar) với kẹo praline của hãng Lindt làm từ sô cô la sữa và trắng có nhân. Tính ra, giá lên tới 3.216 korun/kg. Trong khi đó, giá trung bình do trang Kupi ghi nhận là 229 korun/lịch, thậm chí trong khuyến mãi còn chỉ 179 korun. Ở Globus Olomouc chỉ bán 190 korun, Tesco với thẻ khách hàng còn rẻ hơn, và chính hãng Lindt bán trên trang web Séc với giá 260 korun.

Khi được hỏi vì sao sản phẩm lại có mức giá cao như vậy, Billa từ chối trả lời.

Kinh tế gia Tomáš Maier từ Đại học Nông nghiệp Praha nhận định: “Đây là hiệu ứng lãi biên siêu cao. Về mặt marketing, chiến thuật này được gọi là ‘vắt kem’ – tức tăng tối đa giá bán trong giai đoạn đầu.”  

Theo chuyên gia nông nghiệp Petr Havel, giá chocolate Lindt cao còn do ảnh hưởng của giá cacao tăng kỷ lục năm ngoái. Dù hiện giá cacao trên thị trường đã hạ, các nhà sản xuất vẫn còn phải tiêu thụ lượng nguyên liệu đắt hàng tồn kho.

Lindt & Sprüngli – hãng sản xuất chocolate Thụy Sĩ – cũng nhấn mạnh rằng họ đầu tư vào bảo vệ môi trường, hỗ trợ nông dân và kinh doanh có trách nhiệm xã hội.

Tuy nhiên, chuyên gia Maier lại phản bác: “Trong thành phần, cacao chỉ chiếm tỷ lệ chi phí rất nhỏ, thậm chí ở sản phẩm đắt nhất cũng chỉ khoảng 1%. Chi phí lớn nằm ở bao bì. Nhưng phần lớn khách hàng bị ‘vắt cạn’ là do lãi gộp thương mại quá cao.”

Lời khuyên: nên chờ đến sát lễ mới mua

Giống như các chuyên gia trong lĩnh vực thực phẩm, Maier cũng khuyên người tiêu dùng nên kiên nhẫn. “Hầu hết nhà sản xuất đều không tăng giá so với năm ngoái. Sự khác biệt lớn nằm ở chiến lược giá của từng nhà bán lẻ. Chênh lệch giá đối với cùng một sản phẩm đã chứng minh rõ điều đó. Ai muốn mua tiết kiệm thì nên chờ cuối mùa,” phát ngôn viên Hiệp hội Công nghiệp Thực phẩm Marek Zemánek cho biết.

“Chỉ hai ngày trước Giáng sinh, các bộ sưu tập sẽ được giảm giá khắp nơi, có khi còn một nửa,” ông Maier nói thêm, viện dẫn tình trạng tương tự đã diễn ra năm ngoái.

Theo Novinky