Kể từ khi triển khai khoản “siêu trợ cấp”, hơn 200.000 người dân tại Séc đã nộp đơn xin trợ cấp này. Khoản trợ cấp này thay thế cho 4 loại trợ cấp xã hội trước đây nhưng nhiều khả năng sẽ tiếp tục được điều chỉnh. Liên minh chính phủ mới đã tuyên bố rằng họ muốn xem xét lại hệ thống này.

Khoản “siêu trợ cấp” hợp nhất 4 khoản trợ cấp gồm trợ cấp và phụ cấp nhà ở, trợ cấp trẻ em và trợ cấp sinh hoạt. Những người nhận một trong bốn khoản trợ cấp này phải đăng ký trước cuối năm. Theo các quy định cập nhật, họ sẽ nhận tiền từ đầu tháng 5 năm sau.

Chẳng hạn, ông Miroslav nhận trợ cấp nhà ở và trợ cấp trẻ em từ nhà nước. Trong hệ thống mới, ông gặp khó khăn vì không quen với công nghệ, nên được một nhân viên xã hội đi kèm. Nhờ có sự trợ giúp này, buổi gặp tại cơ quan việc làm ở Louny chỉ mất vài phút. Bất kỳ ai cũng có thể nhờ tư vấn, cho dù thực hiện trực tiếp hay trực tuyến.

Theo các chuyên gia, rào cản kỹ thuật số là một trong những trở ngại lớn nhất, thể hiện rõ ở người cao tuổi, người đang trong quá trình thi hành án hoặc cư dân ở các khu vực có mức sống thấp hơn. 

Theo Bộ Lao động, mục tiêu chính của cải cách là đơn giản hóa và nâng cao hiệu quả hệ thống. Mọi người có thể ước tính xem họ sẽ nhận được nhiều hơn, giữ nguyên hay ít hơn thông qua công cụ tính toán trực tuyến. Bộ đã phải đối mặt với chỉ trích vì không triển khai công cụ này sớm hơn; hiện công cụ đã bắt đầu hoạt động từ cuối tháng 10.

Theo phe đối lập, một số người dân sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực từ thay đổi này. “Bộ trưởng Lao động đã hứa rằng việc này sẽ hạn chế việc lạm dụng trợ cấp xã hội của những người không thích nghi, nhưng thực tế không phải vậy; ngược lại, nó lại phạt những người tử tế và có việc làm,” Lucie Šafránková từ SPD nhận định.

Theo Bộ trưởng Lao động và Xã hội sắp mãn nhiệm, Marian Jurečka (KDU-ČSL), các cơ chế kiểm soát hiện đã được thiết lập tốt hơn nhiều so với trước đây. “Ngày nay, chúng tôi thực sự có thể đảm bảo với người nộp thuế rằng tiền sẽ đến đúng các hộ gia đình và những người cần nó,” ông nhấn mạnh.

Hiện tại, gần 30% dân số Cộng hòa Séc có thể nhận một trong các khoản trợ cấp xã hội. Tuy nhiên, thực tế chỉ khoảng 8% thực sự nhận. Sau cải cách, nhóm đối tượng dự kiến sẽ giảm xuống và chiếm hơn 20% dân số.

Liên minh mới muốn điều chỉnh và tăng cường kiểm soát

Liên minh ANO, SPD và Motoristé cho biết họ muốn điều chỉnh “siêu trợ cấp”. Theo nghị sĩ và ứng cử viên Bộ trưởng Lao động và Xã hội Aleš Juchelka (ANO), họ sẽ xem xét lại siêu trợ cấp: “Chúng tôi muốn tách trợ cấp trẻ em ra khỏi các khoản trợ cấp dành cho người nghèo, đồng thời xem xét các tham số phân biệt, do trợ cấp siêu cấp có cách tính khác nhau đối với những người có tiền mặt tại nhà và những người có tiền trong tài khoản.”

Trong tuyên bố chương trình, liên minh sắp tới cũng nhấn mạnh việc tăng cường kiểm soát khả năng lạm dụng và tách riêng trợ cấp trẻ em. Ông Juchelka giải thích: "Bởi vì, theo quan điểm của tôi, khoản này có ý nghĩa như một khoản trợ cấp hỗ trợ gia đình. Và điều quan trọng là nó vẫn là một khoản trợ cấp kiểm tra theo thu nhập như hiện tại, chứ không phải là kiểm tra theo tài sản."

“Tôi rất mong chính phủ tương lai sẽ tạm hoãn các bước điều chỉnh, thực hiện một đánh giá dữ liệu chất lượng và sau đó cân nhắc các sửa đổi cần thiết. Tôi đã nói rõ rằng cần có một số điều chỉnh vào năm 2026, để hoàn thiện hệ thống. Nhưng không nên làm vội vàng hay hấp tấp,” - ông Jurečka kêu gọi.

Các thành viên của chính phủ sắp thành lập cho biết họ đã bắt đầu lên kế hoạch thay đổi. Tuy nhiên, dữ liệu thực tiễn sẽ chỉ có sau tháng 4, khi “siêu trợ cấp” bắt đầu được chi trả. Do đó, các điều chỉnh có thể sẽ chỉ được thực hiện vào nửa cuối năm tới.

(Theo ČT24)