Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đang đẩy nhanh kế hoạch xây dựng lò phản ứng hạt nhân đầu tiên trên Mặt trăng, nhằm chuẩn bị cho sự hiện diện lâu dài của con người tại đây và xa hơn nữa là sao Hỏa.
 

Theo trang Politico, quyền giám đốc NASA, ông Sean Duffy, dự kiến sẽ công bố một chỉ thị mới trong tuần này, yêu cầu phát triển lò phản ứng hạt nhân có công suất 100 kilowatt, với mục tiêu đưa lên Mặt trăng trước năm 2030.

Ông Sean Duffy cũng đã chính thức xác nhận kế hoạch này trong một tuyên bố hôm 5-8: "Để xây dựng một căn cứ trên Mặt trăng, chúng ta cần năng lượng. Công nghệ phản ứng phân hạch hạt nhân này cực kỳ quan trọng, và chúng tôi đã đầu tư hàng trăm triệu USD để nghiên cứu".

Vì sao phải dùng năng lượng hạt nhân?
NASA đang triển khai chương trình Artemis với tham vọng thiết lập căn cứ có người ở trên Mặt trăng trong thập kỷ này. Tuy nhiên năng lượng Mặt trời, nguồn cung phổ biến cho các tàu vũ trụ hiện tại, không phải lựa chọn lý tưởng cho các trạm không gian có người ở trên Mặt trăng.

Nguyên nhân là do Mặt trăng quay rất chậm: một đêm trên Mặt trăng kéo dài khoảng hai tuần theo thời gian Trái đất, đồng nghĩa với việc các thiết bị Mặt trời sẽ phải "ngủ đông" nửa tháng, gây khó khăn lớn cho hoạt động liên tục.

Vì vậy năng lượng hạt nhân với khả năng cung cấp điện ổn định, không phụ thuộc thời tiết được xem là giải pháp tối ưu cho các căn cứ lâu dài trong môi trường khắc nghiệt của Mặt trăng.

Cuộc đua Mỹ - Trung 
Không chỉ Mỹ, Trung Quốc cũng đang ráo riết triển khai kế hoạch xây dựng căn cứ trên Mặt trăng. Quốc gia này đã bắt tay cùng Nga và một số nước khác để hiện thực hóa mục tiêu này.

Theo Politico, nếu một quốc gia triển khai thành công lò phản ứng đầu tiên trên Mặt trăng, họ có thể tuyên bố vùng cấm tiếp cận (keep-out zone), điều này sẽ gây cản trở đáng kể đối với các nỗ lực tiếp cận sau đó của các nước khác, bao gồm Mỹ.

Đây cũng là lý do khiến chỉ thị mới của NASA mang tính chiến lược, không chỉ nhằm phục vụ khoa học mà còn để giữ thế chủ động trong cạnh tranh không gian.

Theo kế hoạch hiện tại, NASA đặt mục tiêu hạ cánh phi hành đoàn lên Mặt trăng vào năm 2027, đánh dấu lần đầu tiên con người trở lại nơi này sau hơn 50 năm. Tuy nhiên, lịch trình của chương trình Artemis đã nhiều lần bị lùi và vẫn còn nhiều dấu hỏi về khả năng duy trì cam kết từ chính quyền Tổng thống Donald Trump trong giai đoạn tới.
Dù vậy, quyết tâm triển khai hệ thống năng lượng hạt nhân trên Mặt trăng cho thấy NASA đang hướng đến một viễn cảnh rất cụ thể: một căn cứ vũ trụ hoạt động độc lập, ổn định, và sẵn sàng cho các sứ mệnh xa hơn như sao Hỏa.

Dù còn nhiều thách thức kỹ thuật, nhưng các nhà khoa học cho rằng việc triển khai lò phản ứng hạt nhân trên Mặt trăng là hoàn toàn khả thi trong vòng 5-10 năm tới.

Một lò phản ứng nhỏ gọn, an toàn, không cần tiếp nhiên liệu trong thời gian dài sẽ là "nguồn sống" cho các căn cứ ngoài Trái đất: từ việc duy trì hệ thống thông tin liên lạc, lọc khí, cung cấp nước, sưởi ấm đến hỗ trợ trồng thực phẩm.

Đây không còn là khoa học viễn tưởng, mà đang dần trở thành thực tế.

Nguồn: Tuổi trẻ