Tổng thống Vladimir Putin nói Nga đồng ý với đề xuất ngừng bắn ở Ukraine nhưng phải 'giải quyết tận gốc rễ' vấn đề và dẫn đến hòa bình lâu dài.

Ngày 12-3, một ngày trước cuộc gặp Mỹ - Nga ở Matxcơva hôm 13-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin lần đầu tiên mặc quân phục và xuất hiện ở tiền tuyến sau hơn ba năm nổ ra chiến sự tại Ukraine: ông đã đến thăm vùng Kursk.

Có nhiều lý do cho chuyến đi này: chiến thắng của quân Nga ở Kursk với chiến dịch "Đường ống"; bước ngoặt của cuộc chiến qua thỏa thuận Mỹ - Ukraine về ngưng bắn 30 ngày; và cuộc làm việc của các đại diện Mỹ tại Matxcơva.

Chiến dịch "Đường ống" ở Kursk

Chiến dịch "Đường ống" là cuộc đột phá của quân Nga bằng cách sử dụng đường ống dẫn khí Urengoy-Pomary-Uzhgorod, không hoạt động từ 1-1-2025, để tiến 15km về phía các vị trí hậu phương Ukraine ở thị trấn biên giới Sudzha và vùng phụ cận.

15km không phải quá xa, nhưng điều kiện vượt qua đầy nguy hiểm. Có cặn dầu và hơi nước ngưng tụ trong đường ống, dù Nga đã xử lý kỹ thuật khí metan có thể còn sót. Đường kính ống 1.420mm khiến binh lính không thể đứng thẳng, chưa kể đạn dược và lương thực.

Chiến dịch bắt đầu ngày 1-3 với máy bay chiến đấu đổ quân theo nhóm nhỏ cách nhau để tránh bị phát hiện. Cuộc đổ bộ kéo dài bốn ngày, thêm hai ngày quân lính phải vượt qua đường ống, mang mặt nạ và bình oxy. Đến sáng 8-3, họ có mặt tại điểm thoát lên mặt đất và đột phá tuyến phòng thủ khiến Ukraine phải rút lui.

Bộ Quốc phòng Nga báo cáo trong năm ngày, 24 điểm dân cư và hơn 259km² đã được "giải phóng". Hơn 86% diện tích tỉnh Kursk bị Ukraine chiếm đóng đã được lấy lại. Các nhà phân tích từ kênh Telegram "Military Chronicle" nhận định chiến thuật triển khai quân đội trong hậu phương đã làm suy yếu nghiêm trọng tinh thần quân Ukraine.

Đài CNN dẫn lời Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov cho biết thất bại này khiến "kế hoạch sử dụng Kursk làm công cụ mặc cả trong đàm phán của Ukraine thất bại". Trong khi đó Đài ABC nói "Ukraine đầu hàng ở Kursk và mất đi sức mạnh đàm phán với Nga".

Ngừng bắn: lợi và hại nhìn từ phía Nga

Phát biểu tại Kursk ngày 12-3, ông Putin tuyên bố cần đánh bại hoàn toàn kẻ thù ở khu vực này càng sớm càng tốt và nghĩ đến việc thành lập khu vực an ninh dọc biên giới. Thông điệp rõ ràng: Nga không dễ dàng chấp nhận quyết định ngưng bắn không đáp ứng những mục tiêu khiến Nga phải tiến hành "chiến dịch quân sự đặc biệt" hồi tháng 2-2022.

Dư luận Nga đang cân nhắc lợi và hại của đình chiến. Người phản đối cho rằng Nga đang nắm thế chủ động nên ngừng bắn chỉ có lợi cho Ukraine. Người ủng hộ lập luận rằng dù Nga đang chiếm ưu thế, nhưng phải trả giá bằng mất mát lớn và thế tiến công đang yếu dần.

So sánh diện tích lãnh thổ Nga chiếm được: tháng 11-2024: 730km², tháng 12-2024: 394km², tháng 1-2025: 325km², tháng 2-2025: 192km². Kursk được xem là ngoại lệ. Trong lĩnh vực then chốt quyết định tiến trình chiến sự - sản xuất và sử dụng máy bay không người lái - Ukraine và Nga đang cạnh tranh quyết liệt. Cuộc chiến hiện diễn ra theo hình thức tiêu hao với rủi ro lớn cho cả hai bên.

Một lo ngại khác từ phía Nga: lệnh ngừng bắn sẽ tạo thời gian để Ukraine tập hợp lực lượng và tấn công Nga, chỉ là sự tạm dừng trước cuộc chiến mới. Ngay cả khi ngừng bắn kéo dài, vẫn không có hòa bình thực sự, như đã từng không có sau các thỏa thuận Minsk, và Ukraine sẽ tiếp tục chiến tranh hỗn hợp chống Nga.

Lo ngại này có cơ sở khi các lãnh đạo Pháp và Đức từng công khai thừa nhận họ ký thỏa thuận Minsk chỉ nhằm tạo thời gian cho việc quân sự hóa của Ukraine.

Matxcơva cũng quan tâm đến việc lệnh ngừng bắn sẽ không dỡ bỏ trừng phạt đối với Nga, cũng như việc ông Zelensky, người Nga gọi là "tổng thống quá hạn" sẽ tiếp tục nắm quyền.

Một lệnh ngừng bắn còn đồng nghĩa Ukraine sẽ chống Nga, xu hướng dân tộc chủ nghĩa được củng cố, ngôn ngữ Nga và sự đồng cảm với Nga tiếp tục bị đàn áp, khiến Matxcơva sẽ phản bội người dân Nga ở Ukraine đang chờ đợi giải phóng.

Ông Putin nói ủng hộ ngừng bắn, nhưng...

Trong phát biểu ngày 13-3, Tổng thống Putin nói rằng Nga đồng ý với đề xuất ngừng bắn ở Ukraine nhưng phải "giải quyết tận gốc rễ" vấn đề và dẫn đến hòa bình lâu dài.
Nhà lãnh đạo Nga khẳng định nước này đã hoàn toàn bao vây lực lượng Ukraine ở Kursk và tiến công mạnh khắp mặt trận. Do đó, ông cho rằng ngừng bắn tạm thời giai đoạn này chỉ giúp Ukraine củng cố lực lượng.
Ông Putin nói rằng cần làm rõ nhiều chi tiết về ngừng bắn ở vùng Kursk cũng như trên chiến tuyến dài 2.000km giữa Nga và Ukraine. Ông đặt loạt câu hỏi như: Ai sẽ ra lệnh ngừng giao tranh? Ai sẽ giám sát ngừng bắn? Ai sẽ bị đổ lỗi vì vi phạm lệnh ngừng bắn? Theo ông Putin, tất cả những vấn đề này cần được cả hai bên nghiên cứu cẩn thận và tỉ mỉ.
"Vì vậy ý tưởng này là tốt và chúng tôi hoàn toàn ủng hộ, nhưng có những vấn đề chúng tôi cần thảo luận và tôi nghĩ chúng tôi cần đàm phán với các đồng nghiệp và đối tác người Mỹ của mình, có thể là một cuộc gọi điện thoại với Tổng thống Trump", ông Putin khen ý tưởng của Mỹ và gợi ý một cuộc nói chuyện với Tổng thống Donald Trump. Sau bài phát biểu, ông Putin dự kiến gặp đặc phái viên Steve Witkoff của ông Trump.

(Nguồn: Tuoitre)