Làm thêm giờ đây không chỉ đơn thuần là cách để người Séc kiếm thêm thu nhập phụ. Với nhiều người trẻ, công việc bán thời gian đã trở thành nguồn thu nhập chính, giúp họ chi trả chi phí gia đình hoặc để bắt đầu đầu tư.

Công việc làm thêm (brigáda) tại Séc được xem là bước khởi đầu của sự nghiệp, ít nhất đối với phần lớn những người đang tham gia hoạt động kinh tế. Người Séc thường bắt đầu đi làm từ rất sớm. Theo một khảo sát của công ty Tymbe vào tháng 8 năm nay, 10% người tham gia cho biết họ đã có công việc làm thêm đầu tiên trước khi tròn 15 tuổi. Thực tế này mâu thuẫn với Bộ luật Lao động. Một phần ba số người làm thêm bắt đầu làm việc ngay sau khi tròn 15 tuổi, và một phần năm khác bắt đầu vào năm 16 tuổi.

Làm thêm không chỉ vì tiền

Những người làm thêm có những kỳ vọng khá thực tế về mức thù lao. Hơn một phần ba số người được khảo sát (35%) sẵn sàng làm việc với mức lương từ 141 đến 160 korun mỗi giờ. 26% người tham gia khảo sát khác cho biết mức lương tối thiểu chấp nhận được để họ đi làm thêm là từ 161 đến 180 korun mỗi giờ.

“Điều này cũng phù hợp với tình hình hiện tại trên thị trường lao động, khi mức lương trung bình theo giờ hiện nay là 173 korun. So với năm ngoái, tình hình trên thị trường đã thay đổi. Nhu cầu về các công việc làm thêm vẫn đang tăng, tạo ra môi trường cạnh tranh giữa các ứng viên, và do đó các công ty không bị buộc phải tăng mức lương theo giờ,” – ông Michal Harásek, đồng sáng lập công ty Tymbe, cho biết.

Ngày nay, khi chọn công việc làm thêm, tiền bạc không còn là yếu tố duy nhất. Với giới trẻ, ý nghĩa của công việc và môi trường đồng nghiệp dễ chịu cũng rất quan trọng. Khảo sát cho thấy 27% người làm thêm coi vấn đề lớn nhất liên quan đến công việc phụ là sự mơ hồ trong yêu cầu công việc và tình trạng hỗn loạn tại nơi làm việc, 24% cho biết môi trường đồng nghiệp kém. Chỉ 13% người tham gia khảo sát cho biết nếu được trả thù lao hợp lý, họ có thể chấp nhận những điều kiện làm việc không lý tưởng.

Người làm thêm ngày càng lớn tuổi

Trong khi vào năm 2018, độ tuổi trung bình của người làm thêm trong ứng dụng Tymbe là 23 tuổi, thì hiện nay đã lên 30 tuổi, với độ tuổi trung vị là 27 tuổi. Người làm thêm lớn tuổi nhất tại Séc thậm chí là 87 tuổi.

Cùng với việc độ tuổi của người làm thêm tăng lên, cách sử dụng tiền kiếm được cũng thay đổi. Chưa đến một phần ba số người làm thêm dùng tiền để chi trả cho sinh hoạt gia đình và các chi phí liên quan (nhiên liệu, điện, v.v.). 29% số người tham gia khảo sát dự định tiết kiệm hoặc đầu tư số tiền kiếm được từ công việc làm thêm.

“Chúng ta có thể nhận thấy rằng với những người trẻ dưới 25 tuổi, tiền kiếm được chủ yếu được dùng để xây dựng tài sản đầu tiên, trong khi các thế hệ lớn tuổi hơn thường dùng thu nhập này cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày. Điều này cũng xuất phát từ thực tế là những người làm thêm trên 25 tuổi thường làm việc thêm như một hình thức kiếm thêm bên cạnh công việc chính của họ,” – ông Harásek bổ sung.

Lựa chọn sự linh hoạt

Một xu hướng đáng chú ý gần đây là cách tiếp cận linh hoạt của người làm thêm trong việc lên lịch ca làm. Gần một phần ba (29%) người làm thêm không lên kế hoạch ca làm từ trước mà quyết định vào phút cuối, ví dụ dựa vào dự báo thời tiết hoặc thời gian rảnh với bạn bè.

“Đằng sau sự thay đổi này không chỉ là nhu cầu của thế hệ trẻ, mà quan trọng hơn là sự số hóa trong ngành. Các nền tảng trực tuyến giúp các công ty và người làm thêm dễ dàng lên lịch ca hơn, điều này đã chứng tỏ tính then chốt ngay cả trong đại dịch COVID-19. Ngày nay, người quan tâm có thể đăng ký làm thêm qua ứng dụng chưa đầy 24 giờ trước khi ca bắt đầu. Đây là bước tiến lớn so với thời điểm trước đây, khi việc lên kế hoạch phải thực hiện hàng tuần hoặc hàng tháng,” – ông Harásek cho biết.

Vì vậy, công việc làm thêm vẫn là một phần không thể thiếu của thị trường lao động Séc vào năm 2025. Với một số người, đây là trải nghiệm làm việc đầu tiên; với người khác, đây là cơ hội linh hoạt để kiếm thêm thu nhập. Tuy nhiên, điểm chung vẫn là mong muốn có kế hoạch dễ dàng, điều kiện công bằng, công việc có ý nghĩa và môi trường đồng nghiệp tốt.

(Theo CNN Prima NEWS)