Dự kiến dự án sẽ hoàn thành trong năm nay, nhưng thực tế thì việc xây dựng vẫn còn chưa bắt đầu. Thời gian trôi qua, sự thiếu chắc chắn và giá cả tăng cao khiến nhiều người từng quan tâm đến mô hình nhà ở hợp tác (družstevní bydlení) tại Brno nản lòng – trong số 800 người đăng ký ban đầu, chỉ còn 200 người tiếp tục giữ nguyện vọng. Từ ngày 5/5, thành phố sẽ nhận hồ sơ đăng ký từ người quan tâm mới.

Dự án đầu tiên là khu vực Kamenný vrch II, dự kiến xây dựng 334 căn hộ với tổng chi phí hơn 2 tỷ korun. Thời điểm hoàn thành được đẩy lùi đến năm 2029 – điều vốn dĩ ban đầu dự kiến là trong năm nay. “Khi tôi đảm nhiệm dự án này ba năm trước, đất vẫn chưa được giải quyết xong. Quá trình cấp phép xây dựng cũng bị trì hoãn. Tôi có thể đảm bảo rằng trong nhiệm kỳ này, không thể làm nhanh hơn được nữa,” – bà Karin Podivinská (đảng ANO), Phó thị trưởng phụ trách nhà ở, chia sẻ với báo Novinky.

Ở nhiệm kỳ trước, Ủy viên hội đồng Jiří Oliva (đảng SOCDEM) từng phụ trách dự án. Ông cho biết việc chậm trễ một phần là do phải xử lý kết nối giao thông đến khu vực vì địa hình nằm trên sườn dốc.

Một người trong số các ứng viên đã đăng ký mua nhà từ năm 2018 cho biết: “Giá nhà và điều kiện vay thế chấp khi đó hoàn toàn khác. Chúng tôi trông cậy vào dự án này, và giờ chúng tôi đã mất nhiều năm. Với điều kiện mới, có lẽ chúng tôi không còn khả năng theo kịp và sẽ phải chấp nhận đi thuê nhà.”

Người này cho biết giá căn hộ trong dự án đã tăng khoảng 1/3, và yêu cầu vốn tự có cũng tăng. Ban đầu cần đặt cọc khoảng 10% giá trị căn hộ, tức vài trăm nghìn korun, nay phải nộp đến 25% – tương đương hơn 1 triệu korun. Ngoài ra, còn cần đóng thêm 100.000 korun tiền đặt chỗ.

Thành phố đã đàm phán giảm nhẹ điều kiện

Trước sự phản ứng của người dân về mức ứng trước 25%, thành phố đã thương lượng với ngân hàng để giảm bớt. Theo bà Podivinská, người mua sẽ chỉ phải thanh toán 15% khi ký hợp đồng cam kết gia nhập hợp tác xã, và 10% còn lại khi chính thức gia nhập (khoảng 3 năm sau). Phí giữ chỗ vẫn phải nộp trước tháng 6.

Một người quan tâm khác cũng lo ngại về giá cả. “Tại buổi làm việc hồi giữa tháng 2, ai cũng ngạc nhiên khi giá gần như chạm mốc 100.000 korun/m². So sánh với dự án tư nhân ở Myslivna là khập khiễng – bên đó được trang bị đầy đủ hơn hẳn,” – người này chia sẻ, nhưng từ chối nêu tên.

Theo Podivinská, thành phố hiểu được sự lo lắng và khẳng định đã làm hết sức. Nhưng bà cũng nhấn mạnh rằng tình hình đã thay đổi rất nhiều từ năm 2018. “Khi đó không có đại dịch, không có chiến tranh ở Ukraine, giá năng lượng và vật liệu cũng khác hẳn. Không thể kỳ vọng giá xây dựng như năm 2018,” – bà nói. Khi ấy, giá dự kiến là 60–70 nghìn korun/m².

Hiện tại, giá dao động quanh mức 97 nghìn korun/m². Tuy nhiên, bà Podivinská khẳng định đây là mức không có lợi nhuận cho thành phố. “Thành phố không thu lời từ dự án này. Cái gì hợp tác xã xây thì chính họ trả. Chúng tôi rẻ hơn các nhà phát triển tư nhân từ 30–40%.” Trong khi đó, giá nhà mới của tư nhân trong khu vực đã lên đến khoảng 150 nghìn korun/m².

Sự sụt giảm số người quan tâm được bà giải thích là do nhiều người đã tự giải quyết chuyện chỗ ở theo cách khác trong thời gian qua hoặc điều kiện mới không phù hợp với họ. Thành phố sẽ tiếp tục liên hệ với những người chưa phản hồi. Trong số 800 người, chỉ 200 người xác nhận vẫn giữ nguyện vọng, 140 người từ chối, phần còn lại chưa đưa ra ý kiến.

Người quan tâm mới có thể đăng ký từ ngày 5/5 tại website bydleni.brno.cz. Nếu có người đang chờ khu vực khác bày tỏ nguyện vọng, họ sẽ được ưu tiên.

Mục tiêu của thành phố là tạo điều kiện sở hữu nhà cho người trẻ gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường nhà ở thương mại qua vay ngân hàng.

Lợi thế của nhà ở hợp tác xã là giá bán căn hộ theo giá thành xây dựng. Hợp tác xã sẽ là đơn vị vay, không phải từng cá nhân. Điều kiện yêu cầu là người mua phải dưới 45 tuổi và có mức thu nhập nhất định. Với đơn đăng ký cũ, thành phố đã loại bỏ giới hạn thu nhập để linh hoạt hơn trước sự thay đổi của người mua.

(Theo Novinky)