Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho biết chấm dứt xung đột Nga - Ukraine là nhiệm vụ phức tạp hơn nhiều so với dự đoán ban đầu của ông.

Phát biểu tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago vào ngày 7-1, ông Donald Trump thừa nhận cần tới 6 tháng sau khi nhậm chức để giải quyết xung đột Nga - Ukraine, trái ngược với lời hứa đầy lạc quan trong chiến dịch tranh cử rằng ông có thể chấm dứt chiến sự trong 24 giờ.

Cam kết và thách thức

Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump từng tuyên bố tự tin rằng chỉ cần 24 giờ là đủ để chấm dứt xung đột Nga - Ukraine nếu ông trở thành tổng thống.

Ông khẳng định kinh nghiệm đàm phán trong lĩnh vực kinh doanh sẽ là chìa khóa để mang lại hòa bình. Tuy nhiên phát biểu ngày 7-1 đánh dấu sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận của ông.

"Hãy nhìn xem! Nga đang mất đi quá nhiều người trẻ, Ukraine cũng vậy. Điều này đáng lẽ không bao giờ nên xảy ra!" - ông Trump phát biểu trong cuộc họp báo, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm ra một giải pháp công bằng cho cả hai bên.

Ông thừa nhận rằng cuộc chiến hiện tại phức tạp hơn ông từng nghĩ trước đây và có nguy cơ leo thang thêm nếu không được giải quyết thỏa đáng.

Giới quan sát quốc tế đánh giá cam kết chấm dứt chiến sự của ông Trump sẽ đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là từ phía Ukraine. Chính phủ Ukraine lo ngại ông Trump có thể ép buộc Kiev chấp nhận một thỏa thuận hòa bình bất lợi để đạt mục tiêu nhanh chóng.

Những nhượng bộ lãnh thổ như việc để Nga giữ Crimea hoặc các vùng đất phía đông đang kiểm soát là viễn cảnh mà Ukraine muốn tránh.

Trang tin UNN (Ukraine) cũng nhắc lại rằng vào tháng 12-2024 ông Trump đã thừa nhận việc chấm dứt chiến sự sẽ khó khăn hơn ông từng dự đoán. Lời hứa kết thúc chiến tranh chỉ trong một ngày của ông từng gây lo ngại lớn tại Kiev.

Một số nhà phân tích nhận định phát biểu mới nhất của ông Trump cho thấy ông đang chuẩn bị một chiến lược thực tế hơn, tuy nhiên điều này cũng làm dấy lên câu hỏi về tính khả thi trong lộ trình sáu tháng mà ông đưa ra.

Trong khi đó tại Mỹ, quyết định chọn ông Keith Kellogg làm đặc phái viên về Ukraine và Nga cũng nhận được sự quan tâm. Ông Kellogg, trong cuộc phỏng vấn trên Đài Fox News hồi tháng 12 năm ngoái, cho rằng cuộc chiến có thể được giải quyết trong vài tháng với điều kiện có sự đồng thuận từ hai phía.

Tuy nhiên chuyến thăm dự kiến của ông tới Kiev vào đầu năm 2025 đã bị hoãn, làm gia tăng những lo ngại về quan điểm của chính quyền Trump đối với Ukraine.
Ngoài ra ông Trump cũng đề cập đến NATO - một điểm nhấn quan trọng trong xung đột Nga - Ukraine. Ông cáo buộc Tổng thống Joe Biden đã thay đổi lập trường của Mỹ về việc kết nạp Ukraine vào NATO, điều mà ông Trump cho rằng đã gây ra tình hình căng thẳng hiện tại.

Phát biểu này cho thấy ông Trump có xu hướng đồng cảm với lập trường của Nga trong vấn đề NATO.

Những thay đổi trên thực địa

Trong khi các kế hoạch chính trị được vạch ra, tình hình chiến trường ở Ukraine vẫn diễn biến phức tạp. Nga đang khai thác lợi thế quân số để tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn tại nhiều khu vực trọng yếu. Các lực lượng Nga đã đạt được bước tiến gần thành phố Pokrovsk thuộc Donetsk, gây nguy hiểm cho các tuyến đường hậu cần quan trọng của Ukraine.

Nhiều binh sĩ Ukraine thừa nhận họ ngày càng thất vọng với chiến dịch động viên của chính phủ. Họ chỉ trích việc thiếu hụt thiết bị cần thiết, buộc phải tự trang bị hoặc dựa vào sự hỗ trợ từ các tình nguyện viên. Điều này khiến một số binh sĩ bắt đầu ủng hộ lời kêu gọi đàm phán hòa bình của ông Trump, hy vọng vào một giải pháp chấm dứt xung đột.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vẫn nhấn mạnh thông điệp về một "nền hòa bình công bằng". Tuy nhiên tại tiền tuyến, các chỉ huy như ông Serhii Filimonov của tiểu đoàn "Những con sói Da Vinci" cho rằng tình hình hiện tại đang hướng tới một lệnh ngừng bắn hơn là chiến thắng quân sự hoàn toàn.

Ngoài ra, căng thẳng tại vùng biên giới Kursk giữa Nga và Ukraine cũng gia tăng. Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào các đơn vị Ukraine trong khu vực, trong khi Kiev khẳng định đã khởi động các hoạt động tấn công mới để đáp trả.

Cách tiếp cận của ông Trump đối với cuộc chiến Nga - Ukraine sẽ là bài kiểm tra quan trọng đối với chính sách đối ngoại của Mỹ trong nhiệm kỳ tới. Mặc dù ông hứa hẹn giải quyết xung đột trong vòng sáu tháng, các diễn biến thực địa và những khác biệt trong lập trường của các bên cho thấy việc đạt được hòa bình có thể đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn thế.

Lời cam kết của ông Trump rằng sẽ tìm ra một giải pháp công bằng là điểm sáng duy nhất, nhưng thực tế chính trị và chiến sự phức tạp sẽ đặt ra nhiều thách thức lớn. Câu hỏi đặt ra là liệu ông Trump có thể đạt được mục tiêu này mà không đánh đổi lợi ích quốc gia của bất kỳ bên nào hay không.

Nga kiểm soát 20% lãnh thổ Ukraine

Nga hiện kiểm soát hơn 20% lãnh thổ Ukraine, từ khu vực đông bắc đến bán đảo Crimea. Tại Donetsk, lực lượng Nga đang tiến sát các tuyến hậu cần trọng yếu, gây áp lực lớn lên quân đội Ukraine. Trong khi đó Ukraine đang gia tăng hoạt động tại biên giới Kursk của Nga, đẩy tình hình trở nên căng thẳng hơn.

(Nguồn: Tuoitre)