Nhiều phát biểu của ông Trump tại Liên hợp quốc được chỉ ra là sai sự thật, phóng đại hoặc không có bằng chứng xác thực.

Trong bài phát biểu đầu tiên tại Đại hội đồng Liên hợp quốc kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra loạt tuyên bố mạnh mẽ về vai trò của mình trong việc chấm dứt xung đột, phục hồi kinh tế Mỹ và ngăn chặn di cư bất hợp pháp.

Tuy nhiên, nhiều khẳng định bị giới quan sát chỉ ra là sai sự thật, phóng đại hoặc không có bằng chứng xác thực, theo trang kiểm chứng tin tức chính trị PolitiFact ngày 23-9.

Thổi phồng thành tích
Trước toàn thể các nguyên thủ thế giới, ông Trump tuyên bố: "Trong bảy tháng, tôi đã chấm dứt bảy cuộc chiến không thể kết thúc".

Thực tế, Mỹ chỉ góp phần thúc đẩy các thỏa thuận hạ nhiệt tại Campuchia - Thái Lan, Israel - Iran, Ấn Độ - Pakistan và một thỏa thuận tạm thời giữa Congo - Rwanda.

Tuy vậy, chưa có dấu hiệu chiến tranh tại Kosovo - Serbia hay giải pháp dứt điểm ở Ai Cập - Ethiopia. Thỏa thuận Armenia - Azerbaijan mới chỉ là khởi đầu, chưa phải hòa bình lâu dài.

Ông Trump cũng nói xung đột Nga - Ukraine "khiến từ 5.000 đến 7.000 binh sĩ thiệt mạng mỗi tuần". Nhưng số liệu của Liên hợp quốc và các tổ chức nghiên cứu cho thấy tổng tử vong từ 2022 là khoảng 345.100 người, tức chưa đến 2.000 ca mỗi tuần - thấp hơn nhiều so với tuyên bố của ông Trump.

Với Iran, ông khẳng định các cơ sở hạt nhân "đã bị phá hủy hoàn toàn" sau vụ không kích ngày 22-6. Tuy nhiên, giới chuyên gia đánh giá nhận định này vội vàng, vì chưa có báo cáo công khai xác nhận, dù khả năng ảnh hưởng lớn là có.

Sai lệch về nhập cư, ma túy và trẻ em di cư
Ông Trump nhấn mạnh "hàng triệu người từ nhà tù, bệnh viện tâm thần, kẻ buôn ma túy" đã tràn vào Mỹ dưới thời chính quyền trước. Đây là tuyên bố vô căn cứ, vì cơ quan nhập cư Mỹ chưa từng ghi nhận quốc gia nào "xuất khẩu" tù nhân hay bệnh nhân tâm thần sang Mỹ.

Ông cũng nói chính quyền Biden đã "đánh mất hơn 300.000 trẻ em" di cư, thậm chí ám chỉ các em có thể đã chết.

Thực tế, báo cáo của thanh tra Bộ An ninh Nội địa cho thấy khoảng 32.000 trẻ không dự phiên tòa di trú giai đoạn 2018-2023, khiến hồ sơ bị coi là "không theo dõi được".

Điều này không đồng nghĩa trẻ mất tích hay tử vong, mà chủ yếu do cơ quan chức năng không kiểm soát được tiến trình pháp lý.

Về chống ma túy trên biển Caribê, ông Trump ca ngợi quân đội Mỹ đã "tiêu diệt mạng lưới do Tổng thống Maduro chỉ huy". Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng chưa có bằng chứng nào cho thấy chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro trực tiếp đưa ma túy vào Mỹ. Venezuela chỉ là mắt xích nhỏ trong chuỗi cung ứng toàn cầu của các băng đảng ma túy.

Kinh tế và năng lượng: Số liệu không khớp thực tế
Nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố nước này đang "đảo ngược nhanh chóng thảm họa kinh tế", nhưng tỉ lệ thất nghiệp ở Mỹ hiện tăng từ 4% lên 4,3%, tốc độ tạo việc làm chậm lại so với giai đoạn trước.

Ông cũng khẳng định giá thực phẩm, lãi suất thế chấp giảm và lạm phát đã được kiểm soát. Trên thực tế, giá thực phẩm vẫn cao hơn 2,7% so với năm trước, lãi suất thế chấp chỉ giảm nhẹ từ 6,96% xuống 6,26%, còn lạm phát ở mức 2,9% và có xu hướng tăng bốn tháng liên tiếp.

Khi nói về năng lượng, Tổng thống Trump chỉ trích việc chuyển sang năng lượng tái tạo và cho rằng Trung Quốc không phát triển điện gió.

Tuy nhiên, số liệu quốc tế cho thấy Trung Quốc chiếm 44% công suất điện gió toàn cầu, gần gấp ba lần Mỹ. Trong khi đó, tại Mỹ, giá điện tăng 4,9% kể từ khi ông nhậm chức, còn giá xăng gần như không đổi.

Ông Trump cũng khẳng định đã thực hiện "đợt cắt giảm thuế lớn nhất lịch sử Mỹ". Thực tế, đạo luật năm nay chủ yếu gia hạn các ưu đãi từ 2017 vốn sắp hết hiệu lực. Khi tính đầy đủ, gói này chỉ đứng thứ ba kể từ năm 1980, không phải lớn nhất.

Thông tin sai lệch về luật Hồi giáo
Kết thúc bài phát biểu, ông Trump nói London đang muốn áp dụng luật Shariah. Đây là luận điệu sai lệch từng bị các nhóm cực hữu lan truyền.

Thực tế, ở Anh chỉ có một số hội đồng Hồi giáo xử lý ly hôn hoặc hòa giải trong cộng đồng, không có giá trị pháp lý và không thay thế luật quốc gia. Văn phòng Thị trưởng London đã bác bỏ, coi tuyên bố này là định kiến và xúc phạm.

Theo Tuoitre