Việc ông Trump tuyên bố vô hiệu hóa toàn bộ sắc lệnh và văn bản không do ông Biden "tự tay ký" đang làm dấy lên làn sóng nghi ngờ về tính hợp pháp, bởi Autopen từ lâu đã được luật Mỹ cho phép và được nhiều đời tổng thống sử dụng.

Theo Đài CNN ngày 29-11, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ "hủy toàn bộ sắc lệnh hành pháp và bất kỳ văn bản nào không do ông Biden trực tiếp ký tay", đồng thời cáo buộc việc sử dụng thiết bị ký tự động (Autopen) trong thời gian cựu Tổng thống Joe Biden tại vị là "trái luật".

"Bất kỳ tài liệu nào do ông Biden ký bằng Autopen - chiếm khoảng 92% - đều bị chấm dứt và không còn hiệu lực", nhà lãnh đạo Mỹ viết trên mạng xã hội Truth Social.

Ông Trump khẳng định bút ký tự động chỉ hợp pháp khi tổng thống "đích thân phê chuẩn việc sử dụng", đồng thời cáo buộc ông Biden "không hề tham gia quá trình ký" và cảnh báo rằng nếu cựu tổng thống nói ngược lại, "ông ta sẽ bị truy tố tội khai man".

Những tuyên bố trên của vị tổng thống làm dấy lên nhiều hoài nghi về tính pháp lý. Theo các chuyên gia luật hiến pháp, tổng thống có quyền hủy bỏ sắc lệnh hành pháp của người tiền nhiệm, nhưng không thể vô hiệu hóa hàng loạt văn bản dựa trên phương thức ký, nhất là khi Autopen đã được pháp luật Mỹ cho phép.

Từ lâu, thiết bị này đã được dùng để ký sắc lệnh hoặc văn bản khi tổng thống không thể ký trực tiếp. Năm 2005, Văn phòng cố vấn pháp lý của Bộ Tư pháp dưới thời Tổng thống George W. Bush từng khẳng định tổng thống không bắt buộc phải tự tay ký để văn bản có giá trị pháp lý.

Nhiều đời tổng thống Mỹ, từ George W. Bush đến Barack Obama, đều sử dụng máy ký tự động trong những trường hợp cần thiết.

Ông Trump từ lâu đã chỉ trích việc ông Biden dùng Autopen, coi đó là bằng chứng cho thấy ông Biden "không thực sự điều hành Nhà Trắng".

Tháng 3 vừa qua, ông gọi các văn bản ký bằng Autopen thời ông Biden là "vô hiệu" và ra lệnh điều tra sau đó, cho rằng việc này liên quan đến "sự suy giảm nhận thức" của cựu tổng thống. Tuy nhiên, các cáo buộc này đến nay không có bằng chứng.

Ông Biden đã công khai bác bỏ toàn bộ luận điệu trên, khẳng định ông tự đưa ra mọi quyết định trong lúc làm tổng thống và gọi những tuyên bố của Đảng Cộng hòa là "lố bịch và sai sự thật".

Giới chuyên gia pháp lý nhận định động thái mới nhất của Tổng thống Trump mang tính chính trị nhiều hơn là pháp lý, bởi các văn bản như dự luật, sắc lệnh hoặc lệnh ân xá - dù được ký bằng Autopen - vẫn hợp pháp nếu tổng thống đã phê chuẩn.

Ngoài ra, ông Trump cũng thường xuyên chỉ trích ông Biden về việc sử dụng Autopen trong các lệnh ân xá. Tuy nhiên, Hiến pháp Mỹ không hề quy định cụ thể phương thức ký ban hành lệnh này, khiến lập luận của ông chủ Nhà Trắng càng thiếu cơ sở.

Theo Tuoitre