Gần 30 năm sau khi bãi bỏ nghĩa vụ bắt buộc, Pháp bất ngờ quay lại mô hình huy động thanh niên theo dạng tự nguyện để củng cố phòng thủ trước tình hình an ninh châu Âu diễn biến khó lường.

Theo báo Guardian ngày 27-11, Tổng thống Emmanuel Macron thông báo Pháp sẽ triển khai chương trình nghĩa vụ quân sự tự nguyện kéo dài 10 tháng dành cho thanh niên 18-19 tuổi bắt đầu từ giữa năm 2026, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ trong bối cảnh các mối đe dọa từ Nga ngày càng trở nên khó lường.

Đây là bước đi được đánh giá là quan trọng của Pháp sau gần 30 năm bãi bỏ chế độ nghĩa vụ bắt buộc vào năm 1997.

Kế hoạch nghĩa vụ quân sự tự nguyện nhắm vào độ tuổi 18 và 19

Phát biểu trước binh sĩ tại Varces-Allières-et-Risset ở dãy Alps, ông Macron nhấn mạnh "Pháp không thể đứng yên" khi các mối đe dọa an ninh đang tăng trên toàn cầu.

Ông cho rằng giới trẻ Pháp ngày nay có "khát vọng cống hiến", cũng như có những thế hệ sẵn sàng đứng lên bảo vệ đất nước. Mặc dù khẳng định sẽ không khôi phục nghĩa vụ quân sự ép buộc, ông Macron cho rằng đất nước cần được huy động để đối phó trước tình hình chính trị ngày càng nhiều rủi ro.

Theo kế hoạch, nam và nữ - chủ yếu ở độ tuổi 18 và 19 - có thể tình nguyện phục vụ 10 tháng trong quân đội, được trả tối thiểu 800 euro (gần 25 triệu đồng) mỗi tháng, kèm chỗ ở, ăn uống và ưu đãi giảm 75% phí tàu hỏa. Người tham gia sẽ chỉ được triển khai trong lãnh thổ Pháp.

Một số ít công việc yêu cầu chuyên môn đặc thù như kỹ thuật hoặc y tế, có thể đăng ký đến 25 tuổi.

Chương trình đặt mục tiêu thu hút 3.000 tình nguyện viên vào năm đầu tiên 2026, tăng lên 10.000 vào năm 2030 và hướng tới 50.000 người vào năm 2036, tùy theo tình hình an ninh.

Kinh phí triển khai chương trình ước tính khoảng 2 tỉ euro (2,32 tỉ USD). Ông Macron gọi đây là "nỗ lực lớn nhưng cần thiết".

Mô hình 'quân đội lai' theo xu hướng của châu Âu

Nhà lãnh đạo Pháp cho biết mô hình "quân đội lai" - kết hợp lực lượng thanh niên phục vụ quốc gia, quân dự bị và quân đội thường trực - là hướng đi phù hợp nhất trong bối cảnh châu Âu đang điều chỉnh chính sách quốc phòng trước nguy cơ xung đột gia tăng.

Động thái này giúp Pháp bắt kịp xu hướng chung tại châu Âu, nơi nhiều nước như Đức và Đan Mạch đã triển khai các chương trình tương tự, trong bối cảnh không chắc chắn về cam kết an ninh của Mỹ dưới thời Tổng thống Trump và các hành động quân sự của Nga.

Quân đội Pháp hiện có khoảng 200.000 quân nhân thường trực và 47.000 quân dự bị. Dự kiến đến năm 2030, con số này sẽ tăng lên lần lượt 210.000 và 80.000 người.

Điện Elysee cho biết các cuộc thăm dò cho thấy nhóm thanh niên 18-25 tuổi có mức độ ủng hộ quân đội cao, biến đây trở thành yếu tố thuận lợi cho việc triển khai chính sách mới.

Tuyên bố của ông Macron được đưa ra chỉ vài ngày sau phát biểu gây tranh cãi của Tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Pháp Fabien Mandon, người cảnh báo rằng quốc gia này phải chuẩn bị đối mặt với "những tổn thất trong tương lai" trước sự đe dọa từ Nga, cũng như cần "đủ bản lĩnh để chấp nhận hy sinh".

Phát biểu này đã gây chấn động dư luận, buộc Tổng thống Macron phải trấn an rằng Pháp "không có kế hoạch gửi thanh niên đến Ukraine".

Một số chính trị gia Pháp bày tỏ lo ngại, cho rằng đất nước không ở trong tình trạng chiến tranh và đây không nên là ưu tiên của giới trẻ. Tuy nhiên các nghị sĩ cánh hữu và cực hữu lại hoan nghênh chương trình, gọi đây là "bước đi đúng hướng" trong việc tăng cường sức mạnh quân sự quốc gia.

Theo Tuoitre