Những ngày này, hàng triệu trẻ em Việt Nam lại háo hức chờ đón Tết Trung thu - ngày hội của thiếu nhi, của đoàn viên, sum họp. Không chỉ là dịp để trẻ nhỏ vui chơi, phá cỗ, rước đèn, Tết Trung thu còn là một nét đẹp trong giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, được gìn giữ và trao truyền qua nhiều thế hệ.

Rộn ràng đón Tết Trung thu

Những ngày tháng Tám âm lịch, không khí đón Tết Trung thu rộn ràng trên khắp mọi miền. Từ phố cổ Hà Nội đến Hoàng thành Thăng Long; từ Huế, Hội An đến Tây Nguyên, miền Nam và cả trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài… những lễ hội Trung thu lung linh sắc màu đã mang đến niềm vui cho hàng triệu trẻ em, trở thành sợi dây kết nối cộng đồng.

Lễ hội Trung thu năm 2025 do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo, Trung tâm Triển lãm văn hóa nghệ thuật Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức, diễn ra nhiều hoạt động trải nghiệm, chương trình nghệ thuật hấp dẫn dành cho thiếu nhi. Trong đó, khu trưng bày sắp đặt mang đến không gian vui Tết Trung thu theo phong cách truyền thống, qua những đồ chơi trung thu rực rỡ sắc màu như: đầu lân sư, mặt nạ giấy bồi, tiến sĩ giấy, lồng đèn, trống ếch, thiên nga bông, mâm ngũ quả… cùng không gian chụp ảnh tự động (photobooth) độc đáo, mang lại sự vui vẻ cho thiếu nhi như “Shop thời trang chị Hằng”, “Tiệm tạp hóa chú Cuội”, “Bí mật về Trung thu”. Các hoạt động trải nghiệm, làm đồ chơi Trung Thu: nặn gốm, tô tượng, đan móc, in tranh dân gian, tết dây thủ công, làm sáp thơm, làm đèn lồng giấy dó…

Theo ông Trần Quang Vinh, Phó Giám đốc Trung tâm Triển lãm Văn hóa Nghệ thuật Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), việc tổ chức Lễ hội Trung thu hàng năm chính là thông điệp khẳng định sự quan tâm sâu sắc của toàn xã hội đối với thế hệ tương lai, đồng thời cũng là hoạt động thiết thực để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong đời sống đương đại.

Tại Hà Nội, khu vực phố cổ và không gian bích họa Phùng Hưng trưng bày một “mùa trăng cổ tích”, với hàng nghìn đèn lồng, đèn ông sao rực rỡ, tái hiện ký ức Trung thu xưa. Đặc biệt, lễ rước đèn “Đêm hội Trăng rằm” đã đưa hàng vạn em nhỏ và người dân hòa mình trong nhịp trống lân rộn ràng. Theo bà Nguyễn Hồng Trang, Phó Chủ tịch UBND phường Hoàn Kiếm, Trung thu là dịp cộng đồng gắn kết, tôn vinh di sản và bồi đắp đời sống tinh thần.

Tại Hoàng thành Thăng Long, chương trình “Vui Tết Trung thu 2025” tái hiện hai không gian với hai chủ đề: Trung thu truyền thống và Hội Trung thu cung đình thời Lý. Những chiếc đèn kéo quân, mặt nạ giấy bồi, trống ếch, tò he, cùng các hiện vật phục dựng từ hơn nghìn năm trước, đưa du khách trở về không khí lễ hội Thăng Long xưa…

Chị Nguyễn Lan Anh (phường Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ, dịp Tết Trung thu năm nay, chị đưa các con đi Hoàng thành Thăng Long để tìm hiểu, khám phá về Tết Trung Thu truyền thống và Hội Trung thu cung đình thời Lý, các con chị rất thích thú. Đặc biệt, khi tìm hiểu về Tết Trung thu ở cung đình thời Lý, qua những trưng bày diễn giải về Tết Trung thu cung đình thế kỷ 11-12, với hệ thống pano giới thiệu về tư liệu lịch sử và hệ thống tranh vẽ phỏng dựng lại các hoạt động diễn ra trong ngày hội Trung thu cung đình cách đây hơn 1.000 năm lịch sử, chị và các con hiểu hơn về nét đẹp văn hóa truyền thống trong Tết Trung thu từ xưa đến nay.

Tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, không gian “Sắc Thu” giới thiệu đồ chơi dân gian kết hợp sáng tạo nghệ thuật đương đại, tạo nên cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Đại diện Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam chia sẻ, mỗi hoạt động tại Bảo tàng vừa là trải nghiệm giáo dục, vừa kết nối các thế hệ cùng chung tay bảo tồn di sản văn hóa, khẳng định vai trò của di sản trong đời sống đương đại... Thông qua các hoạt động, công chúng có cơ hội khám phá, nâng cao hiểu biết về giá trị truyền thống, từ đó tăng cường tình yêu đối với di sản văn hóa và khơi dậy niềm tự hào dân tộc…

Tại Huế, chương trình “Trung thu Hoàng cung” mở cửa miễn phí ở Đại Nội, với đèn lồng Bao La, múa lân, rước đèn, trò chơi cung đình như bài vụ, xăm hường… đã mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị, khi được cùng người thân, gia đình trải nghiệm Tết Trung thu trong không gian Hoàng cung lung linh đèn lồng, vừa gần gũi vừa trang trọng, để du khách hiểu hơn về Trung thu xưa của tiền nhân.

Còn tại Hội An, Tết Trung thu trở thành lễ hội của phố cổ, với “Đêm Hội trăng rằm” bên sông Hoài, rước đèn, múa lân, những mâm cỗ trông trăng và khúc đồng dao xưa gợi cảm giác bình yên, đoàn viên…

Hòa chung không khí ấy, hàng nghìn em nhỏ ở những vùng khó khăn, vùng sâu vùng xa… từ  Lâm Đồng, đến Tây Ninh cũng được đón Tết Trung thu ấm áp. Tại Tuyên Quang, gần 4.500 trẻ em khó khăn nhận học bổng, quà tặng trị giá gần 2 tỷ đồng. Ở Tây Ninh, 250 con em công nhân được hòa mình trong “Đêm hội Trăng rằm yêu thương”, được xem múa lân, gặp chị Hằng, chú Cuội và nhận quà Trung thu... Những hoạt động ấy cho thấy Tết Trung thu là nơi gắn kết sức mạnh cộng đồng, nơi mọi người cùng san sẻ yêu thương...

Không chỉ ở trong nước, cộng đồng người Việt ở Tây Ban Nha cũng tổ chức đón Tết Trung thu ấm cúng. Khoảng 200 phụ huynh, thiếu nhi, bạn bè quốc tế đã cùng làm đèn lồng, thưởng thức bánh nướng, bánh dẻo, cùng nhau rước đèn, phá cỗ…

Dự và phát biểu tại chương trình Vui Tết Trung thu 2025 cùng các em thiếu nhi, phụ huynh, gia đình người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Tây Ban Nha và bạn bè quốc tế, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng bày tỏ sự vui mừng khi được tham dự hoạt động ý nghĩa này cùng với bà con cộng đồng người Việt Nam tại Tây Ban Nha.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng chia sẻ, Trung thu là một trong những ngày lễ quan trọng, cùng với Tết Nguyên Đán, Tết Độc lập và những dịp kỷ niệm quan trọng của đất nước, của dân tộc, qua đó các gia đình đoàn tụ, gắn bó, yêu thương nhau hơn, cùng nhau quan tâm gìn giữ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc…

Trong bối cảnh hội nhập, việc tổ chức Tết Trung thu ở nước ngoài không chỉ giúp cộng đồng kiều bào gắn bó với quê hương, mà còn đưa hình ảnh Việt Nam lan tỏa, trở thành “sứ giả văn hóa” trong lòng bạn bè quốc tế.

Lễ hội của tình thân và cội nguồn văn hóa

Trong đời sống văn hóa Việt, Tết Trung thu được ví như một “Ngày Tết của tuổi thơ”. Sử sách ghi lại, từ thời Lý, Trung thu đã trở thành một lễ hội lớn ở kinh thành Thăng Long. Nhà vua cho tổ chức long trọng từ cung đình ra đến dân gian, với nhiều hoạt động: yến tiệc, rối nước, đua thuyền, múa lân. Khắp nơi trong kinh thành được trang hoàng đèn hoa lộng lẫy, nhân dân nô nức vui chơi. Những phong tục như cúng gia tiên, bày mâm ngũ quả, treo đèn, phá cỗ, rước đèn… đã được lưu truyền qua bao đời và duy trì đến nay, trở thành một nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Trải qua hàng nghìn năm, mỗi mùa Tết Trung thu, trẻ em lại háo hức chờ đợi đến ngày phá cỗ, rước đèn, múa lân… còn những người trưởng thành, Tết Trung thu là Tết đoàn viên, là dịp gặp gỡ, sum vầy bên người thân, gia đình... Và Tết Trung thu, vì vậy gắn liền với ký ức hồn nhiên, ấm áp của mỗi người.

Trong thư gửi các cháu thiếu niên, nhi đồng Tết Trung thu 2025, Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh: Tết Trung thu từ bao đời nay đã trở thành nét đẹp không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người Việt Nam. Đây là dịp để các cháu vui chơi, sum họp, quây quần bên gia đình và bạn bè.

Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định, Đảng, Nhà nước và toàn xã hội luôn dành sự quan tâm đặc biệt cho các cháu, luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để các cháu được học tập, rèn luyện, vui chơi an toàn và phát triển toàn diện. Đồng thời mong muốn, các cháu luôn giữ vững tinh thần hiếu học, luôn chăm ngoan, đoàn kết, yêu thương và chia sẻ, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, cùng nhau trưởng thành, để đóng góp công sức xây dựng đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Trong thư, Chủ tịch nước Lương Cường cũng gửi lời chia sẻ, thăm hỏi và động viên tới các em thiếu nhi đang ở trong những vùng bị thiên tai do ảnh hưởng của bão lũ, mưa lớn kéo dài, gây thiệt hại to lớn về người và tài sản, ảnh hưởng nặng nề tới đời sống, sinh hoạt và học tập… Bức thư thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo cao nhất của đất nước với thế hệ măng non. Không chỉ động viên, khích lệ tinh thần học tập, bức thư còn thắp lên niềm tin yêu, hy vọng rằng trẻ em Việt Nam sẽ vượt qua khó khăn, giữ vững nụ cười hồn nhiên và nuôi dưỡng ước mơ đẹp đẽ...

Trong bối cảnh công nghệ số bùng nổ, trẻ em ngày càng quen với trò chơi điện tử, giải trí hiện đại… Tết Trung thu truyền thống càng có ý nghĩa đặc biệt trong việc nuôi dưỡng tình yêu với văn hóa dân gian, gìn giữ và phát huy những giá trị cha ông để lại, đồng thời sáng tạo để Tết Trung thu sống mãi trong đời sống hiện đại, lan tỏa thông điệp yêu thương, sẻ chia trong cộng đồng.

Nguồn: TTXVN