Bà Lisa Cook nộp đơn kiện để giữ ghế sau khi bị Tổng thống Trump bất ngờ sa thải, mở ra cuộc tranh tụng pháp lý có thể làm thay đổi chuẩn mực lâu đời về tính độc lập của Ngân hàng Trung ương Mỹ.

Đài CNN ngày 28-8 cho biết Thống đốc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Lisa Cook đã chính thức nộp đơn kiện nhằm giữ lại vị trí trong Hội đồng Thống đốc, sau khi Tổng thống Trump thông báo sa thải bà đầu tuần này, mở ra một cuộc tranh tụng pháp lý có thể làm thay đổi các chuẩn mực lâu đời về tính độc lập của Fed.

Đơn kiện được nộp vào sáng cùng ngày tại tòa án liên bang ở thủ đô Washington, yêu cầu tòa xác nhận việc ông Trump sa thải bà là trái pháp luật và bà Cook vẫn là thành viên chính thức của Fed.

Theo đơn kiện dài 24 trang, nhà lãnh đạo Mỹ cáo buộc bà Cook gian lận thế chấp liên quan đến hai bất động sản bà sở hữu, khi bà khai cả hai nơi này đều là nơi cư trú chính của mình, khẳng định đây là lý do chính đáng để bãi nhiệm thống đốc Fed.

Luật sư của bà Cook cho rằng các cáo buộc này chỉ là cái cớ để ông Trump loại bà khỏi ghế thống đốc, mở đường cho việc bổ nhiệm một đồng minh khác và thực hiện chương trình nghị sự nhằm suy giảm tính độc lập của Fed.

Ngoài ra, đơn kiện lập luận rằng quan điểm của ông Trump về "lý do chính đáng" là không có căn cứ rõ ràng. Vì vậy nếu quyết định sa thải bà Cook được thông qua, nó sẽ cho phép ông Trump sa thải bất kỳ thành viên nào mà ông không đồng ý về chính sách, dựa trên các cáo buộc chưa kiểm chứng.

Đơn kiện cũng cáo buộc ông Trump vi phạm quyền được xét xử công bằng theo Hiến pháp Mỹ, khi sa thải bà Cook mà không thông báo hoặc tổ chức phiên điều trần.

Theo giới quan sát, vụ kiện này nhiều khả năng sẽ mở ra một trận chiến pháp lý căng thẳng, tác động lớn tới Fed và quyền lực của tổng thống, đặc biệt khi nhà lãnh đạo Mỹ đang tìm cách củng cố ảnh hưởng lên các cơ quan từng được xem là bất khả xâm phạm và độc lập về chính trị.

Bà Jane Manners, phó giáo sư tại Trường Luật Fordham, nhận định: "Nếu chúng ta cho phép chính trị quyết định thành phần lãnh đạo Fed, điều đó sẽ có ý nghĩa gì cho tương lai nền kinh tế Mỹ?".

Trước đó, Tòa án tối cao đã nhiều lần cho phép ông Trump sa thải lãnh đạo các cơ quan độc lập, nhưng từng nhấn mạnh rằng Fed là một cơ quan "có cấu trúc độc đáo", được bảo vệ khỏi sự can thiệp chính trị từ Nhà Trắng.

Ngày 26-8, Tổng thống Trump tuyên bố sẵn sàng cho cuộc chiến pháp lý để bảo vệ quyết định sa thải bà Cook.

Fed cho biết sẽ tuân thủ phán quyết của tòa án.

Bà Cook được cựu Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm năm 2022, là người phụ nữ da đen đầu tiên đảm nhiệm ghế thống đốc Fed.

Nếu thành công sa thải bà Cook, ông Trump sẽ có cơ hội tăng tầm kiểm soát Fed bằng cách bổ nhiệm người thứ 4 vào hội đồng 7 thành viên, đồng thời tiếp tục gây sức ép lên Chủ tịch Fed Jerome Powell vì chưa hạ lãi suất nhanh và quản lý dự án cải tạo Fed trị giá hàng tỉ USD chưa hiệu quả.

Nguồn: Tuoitre