Ông Trump quyết giải tán Bộ Giáo dục Mỹ; EU cam kết tiếp tục hỗ trợ Ukraine; Triều Tiên thử hệ thống phòng không mới; Mỹ đẩy mạnh khai thác khoáng sản thiết yếu; Nga muốn mời Mỹ đến Matxcơva... là một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng 21-3.

Ông Trump quyết giải tán Bộ Giáo dục Mỹ

Ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp ngày 20-3 nhằm mục đích giải thể Bộ Giáo dục Mỹ, thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử với những người bảo thủ.

Sắc lệnh này của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ để lại chính sách trường học gần như hoàn toàn trong tay các tiểu bang và hội đồng địa phương. Việc đóng cửa hoàn toàn bộ này đòi hỏi phải có một đạo luật của Quốc hội nhưng ông Trump không có đủ 60 phiếu bầu tại Thượng viện Mỹ cho việc đó.

Phát biểu tại lễ ký sắc lệnh, ông Trump mô tả đây là bước đi "bắt đầu xóa sổ" Bộ Giáo dục liên bang. Ông cũng nói ông muốn Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon, người đã tham dự sự kiện tại Nhà Trắng, tự mình từ chức.

Sắc lệnh hành pháp của ông nhằm thu hẹp bộ phận này xuống các chức năng cơ bản như quản lý các khoản vay cho sinh viên, Trợ cấp Pell và các nguồn lực cho trẻ em có nhu cầu đặc biệt. "Chúng tôi sẽ đóng cửa bộ này càng sớm càng tốt", ông Trump nhấn mạnh.

Mỹ đẩy mạnh khai thác khoáng sản thiết yếu

Cũng trong ngày 20-3, Tổng thống Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước các khoáng sản quan trọng. Đây được cho là nỗ lực nhằm giảm thiểu rủi ro, bù đắp cho sự kiểm soát của Trung Quốc đối với lĩnh vực này.

Nhà Trắng không cung cấp ngay thông tin chi tiết về sắc lệnh hành pháp. Hãng tin Reuters trước đó đã đưa tin rằng Tổng thống Trump sẽ tìm cách xây dựng các cơ sở tinh chế kim loại tại các căn cứ quân sự Mỹ. Không loại trừ khả năng ông sử dụng các quyền hạn an ninh quốc gia để thúc đẩy sản xuất.

Cựu giám đốc điều hành của Newmont, David Copley đã được bổ nhiệm để giám sát danh mục khai thác của Hội đồng thống trị năng lượng quốc gia Mỹ. Trong vai trò mới, ông Copley sẽ là người có cấp bậc cao nhất trong chính phủ liên bang định hình chính sách khai thác.

Ông Trump: Thỏa thuận đất hiếm với Ukraine sẽ được ký sớm

"Chúng tôi đang làm rất tốt liên quan đến Ukraine và Nga. Và một trong những điều chúng tôi đang làm là sớm ký một thỏa thuận liên quan đất hiếm với Ukraine", Tổng thống Trump khẳng định ngày 20-3.
Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết phiên bản thỏa thuận khoáng sản mà ông Trump đề cập đến "chi tiết và toàn diện hơn".

Tuần này, ông Trump đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để bàn về các giải pháp chấm dứt xung đột. "Chúng tôi rất muốn thấy điều đó kết thúc và tôi nghĩ rằng chúng tôi đang làm khá tốt về mặt đó", ông Trump nói.

EU cam kết tiếp tục hỗ trợ Ukraine nhưng không duyệt tiền mua đạn pháo

Ngày 20-3, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.

Tuy nhiên, họ không ngay lập tức tán thành lời kêu gọi của Tổng thống Ukraine Zelensky là phê duyệt một gói ít nhất 5 tỉ euro để mua hàng triệu viên đạn pháo.

Trong tuyên bố mà tất cả các nhà lãnh đạo đã phê duyệt tại cuộc họp - ngoại trừ Thủ tướng Hungary Viktor Orban - EU cam kết "tiếp tục cung cấp cho Ukraine hỗ trợ tài chính thường xuyên và có thể dự đoán được".

Khối cũng kêu gọi các quốc gia thành viên nên "khẩn trương tăng cường nỗ lực để giải quyết các nhu cầu quân sự và quốc phòng cấp bách của Ukraine".

Ông Zelensky: Không đàm phán chuyển nhà máy hạt nhân cho Mỹ

Tổng thống Ukraine Zelensky khẳng định ông không thể đàm phán hợp pháp về quyền sở hữu nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia bị chiếm đóng, nơi mà Tổng thống Mỹ Trump đã gợi ý rằng Washington có thể tiếp quản.

"Chúng tôi sẽ không thảo luận về điều đó. Chúng tôi có 15 đơn vị điện hạt nhân đang hoạt động. Tất cả đều thuộc về nhà nước của chúng tôi", ông Zelensky phát biểu tại một cuộc họp báo ngày 20-3 ở Oslo, nơi ông đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Store.

Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cho biết các nhà máy điện hạt nhân, về mặt pháp lý, thuộc về người dân Ukraine. Tuy nhiên, Kiev sẵn sàng tiếp nhận đầu tư của Mỹ sau khi Ukraine giành lại quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu là Zaporizhzhia từ Nga.

Triều Tiên thử hệ thống phòng không mới

Nhà lãnh đạo Kim Jong Un (áo trắng) thăm xưởng đóng tàu Nampho ngày 20-3 - Ảnh: REUTERS

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã giám sát vụ thử nghiệm hệ thống tên lửa phòng không mới nhất của nước này ngày 20-3, theo Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) ngày 21-3.

Cũng theo KCNA, ông Kim đã cảm ơn nhóm nghiên cứu hệ thống này và cho biết vụ thử nghiệm cho thấy loại khí tài mới "có độ tin cậy cao", phản ứng chiến đấu nhanh nhạy.

Theo báo cáo, vụ thử nghiệm do Cục Tên lửa Triều Tiên tiến hành nhằm kiểm tra hiệu suất của một hệ thống đã bắt đầu sản xuất. KCNA không nêu rõ địa điểm diễn ra vụ thử nghiệm, nhưng cho biết ngoài ông Kim còn có các thành viên Ủy ban Quân sự Trung ương của Đảng Lao động Triều Tiên.

Hé lộ cách Mỹ phân bổ viện trợ nước ngoài

Chính quyền Trump đã chuẩn bị một đề xuất để cải tổ cơ cấu phân phối hàng tỉ USD viện trợ ra nước ngoài, theo một bản ghi nhớ nội bộ mà Reuters có được.

Bản ghi nhớ lập luận rằng cơ cấu viện trợ nước ngoài hiện tại của Mỹ quá rộng, quá tốn kém và không làm giảm sự phụ thuộc của một số quốc gia vào viện trợ của nước này. Do đó, bản ghi nhớ kêu gọi nguồn tài trợ nên được phân bổ với trọng tâm chiến lược hẹp hơn.

Tài liệu này khẳng định sẽ có một bộ nguyên tắc hoạt động "hứa hẹn mang lại lợi nhuận có thể đo lường được cho Mỹ", đồng thời thể hiện sức mạnh mềm, tăng cường an ninh quốc gia và chống lại các đối thủ cạnh tranh của Washington như Bắc Kinh.

Bản ghi nhớ nội bộ sẽ được gửi đến Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio để xem xét, một nguồn tin quen thuộc với tài liệu cho biết.

Nga dự định mời Mỹ đến hội nghị an ninh vào tháng 5

Ngày 20-3, ông Sergei Shoigu, thư ký Hội đồng An ninh Nga và là cựu bộ trưởng quốc phòng, tiết lộ Nga có ý định mời Mỹ tham gia một hội nghị an ninh quốc tế tại Matxcơva vào cuối tháng 5 tới.

Cũng theo ông Shoigu, đại diện từ hơn 100 quốc gia đã cam kết tham dự hội nghị. Dự kiến sự kiện sẽ được tổ chức từ ngày 27 đến 29-5.

Những suất viện trợ cuối cùng

Ảnh của AFP

Những đứa trẻ tị nạn tại một nơi trú ẩn tạm thời bên ngoài thành phố Myitkyina, bang Kachin, đông bắc Myanmar, hôm 18-3. Những người sống trong trại cứu trợ Myanmar đã nhận những suất viện trợ cuối cùng từ Chương trình Lương thực thế giới, khi cơ quan của Liên hợp quốc bắt đầu ngừng hỗ trợ 1 triệu người tại Myanmar do nguồn tài trợ đã cạn kiệt.

(Nguồn: Tuoitre)