El Hierro - một hòn đảo nhỏ ở Đại Tây Dương, thuộc quần đảo Canary của Tây Ban Nha - đang trở thành điểm nóng mới nhất ở châu Âu trong cuộc đấu tranh cắt giảm lượng người di cư bất hợp pháp, khi lượng lớn người di cư đã đổ bộ vào đảo này trong năm nay.

Tuyến đường di cư mới nổi

Ghế được xếp chồng lên nhau trong hội trường của Bệnh viện Nuestra Señora de los Reyes trên đảo El Hierro để nhường chỗ cho những người di cư bất hợp pháp, họ thường bị hạ thân nhiệt, mất nước hoặc bị thương sau chuyến vượt biên kéo dài khoảng 8 ngày từ châu Phi. Vốn dành cho 11.400 cư dân trên đảo, 31 giường bệnh thường xuyên của bệnh viện hiện đang là nơi lưu trú cho những người chạy trốn khỏi bạo lực thánh chiến và khó khăn kinh tế ở Mali, cũng như tình trạng hỗn loạn và nghèo đói ở Senegal và Morocco.

Theo Hội Chữ thập đỏ, có khoảng 19.400 người di cư bất hợp pháp đã đến El Hierro vào giữa tháng 11. Trưởng khoa Y tế của Bệnh viện Luis Gonzalez cho biết, các nhân viên y tế đã kiệt sức. Phòng cấp cứu đã quá tải và phải tràn ra hành lang, thêm vào đó là một chiếc lều trong bãi đậu xe, chưa kể các lều sơ cứu khác hiện đang dựng tại cảng.

Năm nay, El Hierro - nơi không chấp nhận các chuyến bay trực tiếp từ bên ngoài quần đảo - đã tiếp nhận một nửa số người di cư bất hợp pháp đến Canaries - một khu tự trị của Tây Ban Nha.

Dữ liệu từ cơ quan biên giới EU Frontex cho thấy, trong năm nay, Canaries đã ghi nhận mức tăng nhanh nhất về số lượng người di cư bằng đường biển đến Liên minh châu Âu (EU). Theo Bộ Nội vụ Tây Ban Nha, tính đến ngày 15/11, Canaries đã tiếp nhận tổng cộng 39.713 người di cư, tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự gia tăng này diễn ra ngay cả khi lượng người di cư bất hợp pháp đến EU giảm mạnh - giảm 43% xuống còn 191.900 người trong năm nay. Trong đó, mức giảm ở Italy là 62%, nhờ chính sách ưu tiên hàng đầu đối với việc hạn chế di cư của Thủ tướng Giorgia Meloni.

Người phát ngôn của Frontex Chris Borowski cho biết, hầu hết những người đến Quần đảo Canary đã rời bỏ nhà cửa ở châu Phi. Các mạng lưới buôn lậu đã lợi dụng tình hình bất ổn ở khu vực Sahel và đang điều động thêm nhiều tàu thuyền.

Theo dữ liệu có sẵn mới nhất từ Frontex, trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 8 năm nay, Quần đảo Canary đã thu hút gần 10.000 người Mali, trong khi 784 người là số lượng của cùng kỳ năm ngoái. Người Senegal là nhóm di cư lớn thứ 2, người Maroc đứng thứ 3.

Trong khi đó, người di cư đến Italy chủ yếu từ Bangladesh và Syria, qua Libya và Tunisia, sau đó qua miền trung Địa Trung Hải. Thủ tướng Meloni và EU đã củng cố các thỏa thuận với Libya và Tunisia để kiểm soát việc ra khơi bằng thuyền từ đó. Những nỗ lực tương tự của Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez với các nhà lãnh đạo ở Mauritania, Senegal và Gambia trong năm nay đã làm chậm tốc độ gia tăng, nhưng không đảo ngược được.

Dưới áp lực hạn chế nhập cư bất hợp pháp từ phe bảo thủ đối lập và chính quyền Canaries, Đảng Xã hội của Thủ tướng Sanchez đã lưu ý rằng, nhập cư là cần thiết cho nền kinh tế và phúc lợi công của Tây Ban Nha, họ hứa sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho những người nhập cư định cư.

Tiến tới kiểm soát chặt hơn

Một cuộc thăm dò do tờ El Pais công bố vào tháng 10 cho thấy, 57% số người được hỏi trên khắp Tây Ban Nha cho rằng có quá nhiều người nhập cư trong nước. Ông Alberto Ares - nhà nghiên cứu về di cư tại Đại học Giáo hoàng Comillas của Tây Ban Nha và là Giám đốc của một mạng lưới hỗ trợ người tị nạn của châu Âu - cho biết, di cư bất hợp pháp chỉ chiếm 5 - 10% trong tổng số người di cư đến châu Âu.

Theo dữ liệu của Frontex, trong EU, Italy vẫn là điểm đến lớn nhất đối với những người di cư bất hợp pháp, với 55.000 lượt người đến trong 10 tháng đầu năm nay. Mặc dù vậy, chính quyền Quần đảo Canary cho biết, họ đặc biệt gặp khó khăn do số lượng trẻ em và thanh thiếu niên không có người đi kèm. Hơn 5.600 trẻ vị thành niên được chính quyền khu vực giám sát, được ở trong các nơi trú ẩn và được giáo dục tại các trường học.

Phó Chủ tịch của Quần đảo Canary, Manuel Dominguez cho biết, chính quyền của ông đã tăng gấp đôi số nơi trú ẩn cho trẻ vị thành niên trong khoảng 1 năm, từ 30 lên 84. Nhưng họ không thể tự mình giải quyết tình trạng này khi quần đảo không nhận được bất kỳ hỗ trợ tài chính nào từ Madrid. Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Bộ di cư Tây Ban Nha cho biết, họ đã trao cho chính quyền Quần đảo Canary 100 triệu euro (106 triệu đô la Mỹ) cho năm 2022 và 2023, bên cạnh đó là đồng ý thêm một gói 50 triệu euro cho năm nay.

Cảnh sát Tây Ban Nha từ lâu đã hoạt động ở Senegal, Mauritania và Gambia để tăng cường kiểm soát biên giới, nhưng hiện tại Madrid đang tìm cách tăng cường mối quan hệ đó, theo hướng các thỏa thuận với Morocco đã giúp giảm lượng người di cư đến từ đó.

Tây Ban Nha đã yêu cầu Frontex khởi động lại hoạt động giám sát trên không và trên biển đã kết thúc vào năm 2018 tại Mauritania, Senegal và Gambia. Để điều này xảy ra, trước tiên, Ủy ban châu Âu (EC) phải đạt được thỏa thuận với các nước châu Phi về cách thức hoạt động.

Một phát ngôn viên của EC cho biết, họ đang nỗ lực tăng cường đối thoại và hợp tác về vấn đề di cư với Mauritania và Senegal. Tây Ban Nha cũng muốn thúc đẩy hoạt động trục xuất. Dữ liệu chính thức cho thấy, chỉ có 2.760 trong tổng số 56.852 người di cư bất hợp pháp bị trục xuất về nước vào năm ngoái. Theo sổ đăng ký công khai các thỏa thuận của Bộ di trú Tây Ban Nha, nước này vẫn chưa có thỏa thuận trục xuất với Mali, Gambia hoặc Senegal.
Theo nhà nghiên cứu về di cư tại Đại học Giáo hoàng Comillas của Tây Ban Nha Alberto Ares, người di cư sẽ tìm những tuyến đường thay thế khi các tuyến đường di cư hợp pháp vẫn còn khó nắm bắt và nguyên nhân gốc rễ của tình trạng di cư không được giải quyết.

(Nguồn: Daidoanket)