Cơ quan chống tham nhũng Ukraine bắt hụt ông Timur Mindich, cộng sự thân cận bậc nhất của ông Zelensky, người bị truy tố cầm đầu đường dây tham nhũng 100 triệu USD.

Theo báo Kyiv Independent, ngày 11-11, Cục Chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU) thông báo truy tố hình sự 7 người trong một đường dây tham nhũng quy mô lớn trong ngành năng lượng.

Cộng sự cũ của ông Zelensky "sa lầy"

Đáng chú ý, cầm đầu đường dây này là ông Timur Mindich - một trong những cộng sự lâu năm và thân cận nhất của chính Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Ông Mindich là đồng sở hữu hãng sản xuất truyền hình Kvartal 95 do chính ông Zelensky sáng lập và điều hành trước khi gia nhập chính trường.

Phía NABU cho biết đã bắt được 5 trong tổng số 7 nghi phạm trên. Theo nguồn thạo tin của Kyiv Independent, riêng ông Mindich đã được mật báo trước và kịp trốn thoát trước khi NABU tiến hành khám xét các địa điểm liên quan đến ông ở Kiev vào ngày 10-11.

Nhiều thông tin khẳng định hiện cộng sự cũ của ông Zelensky đã không còn ở Ukraine.

Trước những cáo buộc chống lại ông Mindich, Tổng thống Zelensky chỉ đưa ra bình luận mơ hồ, khen ngợi "mọi hành động hiệu quả chống tham nhũng" mà không nhắc tên cộng sự cũ.

New York Times khẳng định cuộc điều tra nhắm vào ông Mindich, vốn đã kéo dài 15 tháng, có thể là một trong những yếu tố thôi thúc chính quyền ông Zelensky tìm cách xóa bỏ tính độc lập của NABU hồi tháng 7.

Khi ấy ông Zelensky muốn đưa NABU về dưới quyền của tổng công tố Ukraine - chức vụ do tổng thống bổ nhiệm.

Tổng thống Ukraine chỉ hủy bỏ kế hoạch này sau khi người dân Ukraine bắt đầu xuống đường biểu tình phản đối.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh các cơ quan chống tham nhũng đang điều tra chính các cộng sự thân cận của ông Zelensky. Hồi tháng 6, ông Oleksiy Chernyshov, khi ấy là phó thủ tướng, đã bị cáo buộc tham nhũng.

Đường dây "rút ruột" ngành năng lượng

Theo NABU, đường dây này đã "thiết lập cơ chế tham nhũng lớn để kiểm soát các doanh nghiệp nhà nước then chốt", đặc biệt là Energoatom - công ty năng lượng hạt nhân quốc doanh với doanh thu hơn 4,7 tỉ USD mỗi năm.

Ngày 11-11, Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết chính phủ đã sa thải ban giám sát của công ty này.

Nhóm này bị cáo buộc thu hối lộ từ các nhà thầu của Energoatom, chiếm 10 - 15% giá trị mỗi hợp đồng.

Một nguồn thạo tin của NABU khẳng định trong một trong những file nghe lén cơ quan này thu thập được, hai đối tượng với mật danh "Roket" và "Tenor" đã bàn bạc cách gây áp lực với nhà thầu.

Trong đó hai đối tượng đã quyết định trì hoãn một dự án bảo vệ các trạm biến áp trị giá 95 triệu USD vì "lợi nhuận chưa đủ hấp dẫn".

Hai người này thảo luận rằng họ chỉ kiếm được 90.000 USD từ một hợp đồng trị giá 71 triệu USD trước đó. Do đó họ quyết định chờ đợi một thương vụ béo bở hơn, bất chấp việc Nga đã bắt đầu nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine từ tháng 9.

Ngoài ra hai đối tượng này cũng nhắc đến hai nhân vật khác là "Karlson" và "Professor" (giáo sư).

Kyiv Independent khẳng định "Karlson" chính là ông Mindich, còn "Professor" là Bộ trưởng Tư pháp Herman Halushchenko, người từng giữ chức bộ trưởng năng lượng từ 2021 - 2025.

Ngoài ra "Roket" là ông Ihor Myroniuk, cựu cố vấn của ông Halushchenko khi cả hai còn ở Bộ Năng lượng. "Tenor" là ông Dmytro Basov, cựu lãnh đạo bộ phận bảo vệ vật lý của Energoatom.

Theo NABU, các đối tượng này được cho là đã "rửa" khoảng 100 triệu USD thông qua một công ty thuộc sở hữu của ông Andrii Derkach, một cựu nghị sĩ Ukraine nhưng đã trở thành thượng nghị sĩ Nga từ năm 2024.

NABU cho biết: "Trên thực tế, việc quản lý doanh nghiệp chiến lược này đã không còn do các quan chức thực hiện, mà là những người bên ngoài không có thẩm quyền chính thức".

Theo Tuoitre