Ủy ban châu Âu đã chính thức phê duyệt việc lưu hành một loại thuốc tiêm phòng HIV của công ty dược phẩm Mỹ Gilead Sciences, được sử dụng định kỳ hai lần mỗi năm. 

Tham gia trực tiếp vào quá trình phát triển loại thuốc tiên tiến này có nhà virus học và nhà hóa sinh người Séc – ông Tomáš Cihlář. Trước đó, Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) đã khuyến nghị phê duyệt thuốc này vào tháng trước, khẳng định đây là một phương pháp ngăn ngừa HIV có hiệu quả cao.

Nhà khoa học người Séc Tomáš Cihlář hiện đang giữ chức Phó Chủ tịch phụ trách vi sinh học tại Gilead Sciences và là người đứng đầu nhóm nghiên cứu phát triển các loại thuốc kháng virus, trong đó có HIV. Một trong những thành quả nổi bật do nhóm ông phát triển là hoạt chất lenacapavir, sẽ được phát hành trên thị trường dưới tên thương mại Yeytuo.

Hiệu quả gần như tuyệt đối

Trong các thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn được triển khai vào năm ngoái, loại thuốc này cho thấy hiệu quả gần như 100% trong việc phòng ngừa lây nhiễm HIV – căn bệnh giết chết khoảng 1,3 triệu người mỗi năm trên toàn thế giới, theo hãng tin Reuters.

Loại thuốc tiêm lenacapavir đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt vào giữa tháng 6. Quyết định mới đây của Ủy ban châu Âu cho phép thuốc này được phân phối tại toàn bộ 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu.

Tuy nhiên, trước khi thuốc chính thức đến tay bệnh nhân, Gilead cần đàm phán với từng quốc gia thành viên EU để thống nhất về giá bán và phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế.

Tại Mỹ, giá thuốc Yeytuo hiện vào khoảng trên 28.000 USD/năm (tương đương khoảng 600.000 Kč), khiến một số hãng bảo hiểm do dự trong việc chi trả vì có những lựa chọn thay thế rẻ hơn. Mặc dù vậy, các chuyên gia dự đoán rằng doanh thu hằng năm từ việc kinh doanh thuốc này có thể vượt 4 tỷ USD vào năm 2029.

Tomáš Cihlář cũng từng góp mặt trong nhóm phát triển thuốc Remdesivir trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Năm 2020, ông được trao Giải thưởng Đặc biệt Neuron cho các nhà khoa học xuất sắc của Séc, và năm 2025, ông được tạp chí Time bình chọn là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới.

Theo Novinky