Hãng sản xuất máy bay châu Âu Airbus đang đối mặt cuộc khủng hoảng kỹ thuật lớn nhất trong nhiều năm qua khi ban hành lệnh cập nhật phần mềm khẩn cấp 6.000 máy bay dòng A320 trên toàn cầu.

Theo Hãng tin Reuters, động thái này diễn ra đúng thời điểm cao điểm du lịch cuối năm, gây gián đoạn nghiêm trọng tại Mỹ, châu Âu, Nam Mỹ và châu Á, buộc hàng loạt hãng hàng không phải tạm dừng khai thác hoặc hủy chuyến.

Nguyên nhân xuất phát từ một sự cố hiếm gặp liên quan đến bức xạ mặt trời, làm hỏng dữ liệu của hệ thống điều khiển bay ELAC - bộ phận quan trọng quyết định khả năng kiểm soát máy bay.

Lý do phải cập nhật phần mềm

Theo Airbus, nguyên nhân dẫn đến việc "triệu hồi" hàng nghìn máy bay dòng A320 xuất phát từ một sự cố nghiêm trọng trên chuyến bay JetBlue ngày 30-10 từ Cancún (Mexico) đến Newark (Mỹ), khi máy bay A320 bất ngờ lao xuống do lỗi dữ liệu trong hệ thống điều khiển ELAC (Elevator and Aileron Computer).

Điều tra ban đầu cho thấy bức xạ mặt trời cường độ mạnh đã làm hỏng dữ liệu quan trọng trong bộ máy tính này, khiến máy bay mất khả năng kiểm soát độ chúi và buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Tampa (Florida).

Sự cố khiến nhiều hành khách bị thương và dẫn tới cuộc điều tra của Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA).

Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA) ngay sau đó ban hành chỉ thị khẩn, buộc Airbus phải rà soát toàn bộ dòng A320 - mẫu máy bay bán chạy nhất thế giới.

Hãng kết luận lỗi xuất phát từ phiên bản phần mềm ELAC mới và yêu cầu tất cả hãng bay quay về phiên bản phần mềm cũ, bảo đảm không lặp lại sự cố tương tự.

Hệ thống ELAC do tập đoàn quốc phòng Thales (Pháp) sản xuất. Thales khẳng định thiết bị của họ "tuân thủ đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật do Airbus ban hành" và đã được EASA cũng như FAA chứng nhận.

Tuy nhiên, Thales nhấn mạnh bộ phận gặp sự cố liên quan đến phần mềm, và "phần mềm đó không phải do Thales chịu trách nhiệm phát triển", ngụ ý lỗi nằm trong phần mềm do Airbus hoặc nhà thầu thứ ba cung cấp.

Với hơn 6.000 máy bay bị ảnh hưởng, đây là một trong những cuộc "triệu hồi" lớn nhất trong lịch sử 55 năm của Airbus. Toàn bộ đội bay A320 hiện có khoảng 11.300 chiếc, trong đó 6.000 chiếc thuộc diện triệu hồi - tương đương một nửa số máy bay A320 đang khai thác trên toàn cầu.

Airbus chạy đua khắc phục lỗi

Lệnh cập nhật phần mềm khẩn cấp gây tác động dây chuyền lên hoạt động hàng không toàn cầu. American Airlines, hãng vận hành đội bay A320 lớn nhất thế giới, cho biết 340/480 máy bay cần sửa và dự kiến hoàn tất phần lớn trong vòng 1-2 ngày.

Trong khi đó, Hãng hàng không Avianca của Colombia bị ảnh hưởng nặng nhất với hơn 70% đội bay nằm trong diện triệu hồi, buộc hãng tạm dừng bán vé đến ngày 8-12.

Dù việc cài lại phần mềm chỉ mất khoảng 2 giờ, nhưng khoảng 1.000 máy bay có thể phải thay phần cứng, khiến thời gian nằm đất kéo dài.

Khó khăn càng chồng chất khi lệnh cập nhật phần mềm diễn ra đúng thời điểm các trung tâm bảo dưỡng máy bay đang quá tải, do hàng trăm máy bay Airbus khác đang phải chờ sửa động cơ hoặc kiểm tra kỹ thuật. Nhiều kỹ thuật viên cũng đang thiếu hụt trên toàn cầu, khiến việc sắp xếp sửa chữa đồng loạt càng thêm phức tạp.

Airbus khẳng định đang phối hợp chặt chẽ với các hãng bay để đẩy nhanh tiến độ sửa chữa, đồng thời nhấn mạnh phần cứng ELAC vẫn đạt chuẩn và lỗi nằm ở phần mềm mới.

Dòng máy bay Airbus A320 là một loạt máy bay chở khách thân hẹp - xương sống của ngành hàng không hiện đại - được Airbus phát triển và sản xuất từ năm 1988, gồm máy bay A320 và các biến thể A318, A319, A321 và máy bay phản lực kinh doanh ACJ. Hiện dòng A320 là máy bay bán chạy nhất thế giới khi bán ra 12.257 chiếc tính đến cuối tháng 9, vượt qua con số 12.254 chiếc của Boeing 737.

Theo Tuoitre