Việc sở hữu nhà riêng đang trở thành giấc mơ ngoài tầm với đối với nhiều người trẻ tại Séc. Giá bất động sản cao, lãi suất vay mua nhà tăng và sự bất ổn tài chính trên thị trường buộc họ phải tìm kiếm những lựa chọn khác. Điều này cũng được phản ánh qua loại đồ nội thất mà họ mua.

Theo khảo sát của Ipsos năm 2023, hơn một phần ba người trưởng thành dưới 29 tuổi tại Séc vẫn sống cùng bố mẹ, con số này tăng đáng kể so với các năm trước. Hiện tượng này, thường được trêu chọc gọi là “mamahotel”, đang trở nên phổ biến hơn tại Séc.

Theo dữ liệu mới nhất của Eurostat (cơ quan thống kê EU) năm 2023, trung bình giới trẻ trên toàn Liên minh châu Âu rời khỏi nhà bố mẹ ở độ tuổi 26,3, lâu nhất là ở Croatia (31,8 tuổi) và ngắn nhất ở Phần Lan (21,4 tuổi). Giới trẻ Séc rời nhà bố mẹ ở độ tuổi từ 24 đến 26.

Đối với những người rời nhà bố mẹ, việc thuê nhà thường là lựa chọn thực tế duy nhất. Theo thống kê, trong năm 2022, tại Séc có hơn 890.000 căn hộ cho thuê, cho thấy tầm quan trọng đáng kể của thị trường cho thuê trong lĩnh vực nhà ở.

Giới trẻ khó có thể sở hữu nhà riêng

“Chúng ta có thể khẳng định rằng gần ba phần tư các hộ gia đình ở Séc sống trong nhà của chính mình,” Simona Měřínská viết trên tạp chí Statistika&My của Cục Thống kê Séc.

Tuy nhiên, số người thuê nhà lại đang tăng lên. Vào năm 2011, con số này chưa đến một phần năm (18,8%), nhưng đến năm 2024 đã gần 25%. Để dễ so sánh, trong 13 năm qua, toàn bộ cư dân của Brno và Plzeň đã chuyển sang sống thuê.

Trong năm 2025, theo ước tính của Hiệp hội Nhà ở cho thuê (ANB), số người thuê nhà có thể tăng thêm tới 40.000 người. Giá nhà sẽ tăng nhanh hơn so với thu nhập và giá thuê nhà. Khả năng sở hữu nhà riêng dự kiến sẽ không tăng, thậm chí có thể giảm. Điều này đồng nghĩa với việc áp lực lên thị trường cho thuê sẽ tăng, và số người thuê nhà cũng sẽ nhiều hơn.

Những rào cản trên con đường sở hữu nhà riêng

Mặc dù thị trường vay thế chấp trong những năm gần đây đã thay đổi đáng kể, việc vay tiền vẫn là một thách thức lớn đối với giới trẻ. Những lý do khiến người trẻ Séc không thể mua nhà riêng liên tiếp nối nhau.

Giá bất động sản cao

Giá trung bình của một căn hộ tại Séc dao động khoảng 125.000 korun mỗi m², còn ở Praha có giá cao hơn và vẫn là khu vực đắt đỏ nhất. Dù có những điều chỉnh nhẹ, giá vẫn ở mức mà người trẻ với mức lương trung bình khó có thể tiếp cận.

Khoản trả nợ thế chấp cao

Sau giai đoạn các khoản vay thế chấp cực kỳ rẻ, lãi suất trung bình được chào mời ở tháng 4 năm 2025 vẫn giữ trên 5%, điều này làm tăng đáng kể khoản trả hàng tháng và giảm khả năng vay tối đa. Lãi suất cao khiến việc vay vốn trở nên khó tiếp cận ngay cả với những người có khả năng vay thông thường.

Rào cản đầu tiên để được cấp khoản vay mua bất động sản đối với người mua là yêu cầu có ít nhất 800 nghìn korun vốn tự có.

Theo chuyên gia, dựa trên dữ liệu của Eurostat, giá căn hộ năm ngoái đã tăng trung bình 5%. Chỉ riêng trong quý cuối cùng của năm ngoái, giá căn hộ đã tăng thêm 8,4%, và đối với căn hộ mới thậm chí gần 10%. Sự tăng nhanh của giá căn hộ một lần nữa làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở và có lẽ tình hình sẽ còn khó khăn hơn. Với tốc độ xây dựng vẫn chậm tại Séc, trong khi các khoản vay thế chấp đang trải qua một đợt bùng nổ mới, tình hình khó có thể khác. Séc do đó có ‘cơ hội’ trở thành quốc gia có khả năng sở hữu nhà thấp nhất trong EU.

Bất ổn tài chính và thiếu tiết kiệm

Nhiều người trẻ không có đủ tiết kiệm để trả trước (tiền đặt cọc), vốn dao động từ hàng trăm nghìn đến hàng triệu korun. Thêm vào đó là sự bất ổn chung về triển vọng kinh tế trong tương lai và nỗi lo về lạm phát hoặc duy trì công việc.

Giới trẻ rơi vào một vòng luẩn quẩn, khi họ không thể tích lũy đủ để vay thế chấp. Những khoản thuê nhà cao tiêu tốn phần lớn thu nhập của họ.

Những lựa chọn khác? Thuê nhà, căn hộ siêu nhỏ, hỗ trợ từ cha mẹ

Để ứng phó với tình hình này, thế hệ trẻ đang thích nghi và tìm kiếm các phương án thay thế. Ví dụ, sống chung hay ở ghép – một hiện tượng trước đây chủ yếu dành cho sinh viên, nay cũng phổ biến giữa những người trẻ đi làm. Giá thuê cao buộc họ phải chia sẻ căn hộ với bạn bè hoặc thậm chí với người lạ để giảm chi phí hàng tháng.

Một xu hướng mới là các căn hộ siêu nhỏ có diện tích từ 16 m², trở thành lựa chọn nhà ở khả thi hơn, đặc biệt dành cho giới trẻ. Chúng mang lại sự thỏa hiệp giữa việc sở hữu nhà và không gian hạn chế.

Giá căn hộ siêu nhỏ phụ thuộc vào vị trí. Ở trung tâm rộng của Praha, chẳng hạn như Smíchov hoặc Holešovice, giá thường trên 200 nghìn korun mỗi m², trong khi ở Brno có thể vào khoảng 160–180 nghìn korun.

Ngày càng phổ biến hơn là các bậc cha mẹ dùng tiết kiệm của mình để hỗ trợ tài chính cho con cái khi mua nhà đầu tiên. Thậm chí đôi khi họ trực tiếp mua các căn hộ “khởi đầu” như một khoản đầu tư và để cứu con khỏi thị trường nhà ở khó tiếp cận. Tuy nhiên, ít bậc cha mẹ nào thực sự có khả năng làm điều đó.

Ảnh hưởng của chi phí nhà ở đến lối sống của giới trẻ

Sống thuê cũng tạo ra mối quan hệ đặc thù với việc trang trí nội thất. Giới trẻ thường không muốn đầu tư vào những cải tạo lớn và lâu dài, vì khi chuyển nhà họ sẽ phải bỏ lại hoặc mất công gỡ bỏ. Trọng tâm được đặt vào các trang bị linh hoạt và giá cả phải chăng. Nội thất có thể gấp lại, hệ thống mô-đun và các phụ kiện dễ di chuyển ngày càng trở nên phổ biến. 

'Theo dữ liệu của chúng tôi, nhu cầu về nội thất đa chức năng và mô-đun trong những năm gần đây tăng đến vài chục phần trăm. Nguyên nhân có lẽ là xu hướng sống trong những căn hộ nhỏ gọn hơn và việc chuyển nhà giữa các chỗ thuê thường xuyên hơn. Nội thất có thể điều chỉnh, tiết kiệm không gian và dễ dàng di chuyển phù hợp hơn nhiều với nhà nhỏ và việc chuyển nhà so với các món đồ nặng và cồng kềnh. Cụ thể, ghế sofa mở rộng và mô-đun, trên đó cũng có thể ngủ thoải mái, bàn và ghế được ưa chuộng hơn. Ngoài ra còn có nhu cầu cao về tủ thông minh,' – Michal Štochl từ FAVI.cz cho biết.

Ưu tiên hàng đầu là chức năng và khả năng điều chỉnh không gian mà không cần khoan hay cải tạo lớn. Người mua đánh giá cao sự nhẹ nhàng, di động và đa chức năng. Ngay cả khi thuê nhà, vẫn có thể tạo ra không gian sống ấm cúng và cá nhân hóa với ít tác động cố định.

(Theo Novinky)