Nhiều trẻ em Séc hiện nay bỏ bê việc ngủ và học tập, mất hứng thú với các sở thích trước đây, và trẻ dành hầu hết thời gian chơi game hoặc lướt mạng xã hội. Theo khảo sát, 6% trẻ em dưới 18 tuổi đã rơi vào tình trạng nghiện kỹ thuật số. Các chuyên gia cai nghiện hành vi khuyên các bậc phụ huynh nên giữ bình tĩnh, không cấm đoán hoàn toàn công nghệ, mà thay vào đó là đặt ra những quy tắc rõ ràng và thực sự quan tâm đến những gì con mình làm trên mạng. 

Theo các chuyên gia, ranh giới của sự nghiện không chỉ phụ thuộc vào số giờ sử dụng. Khi người dùng dành quá nhiều thời gian đến mức ảnh hưởng đến các hoạt động khác — học tập, công việc, các mối quan hệ — hoặc cảm thấy điều đó gây khó khăn cho bản thân, đó là tín hiệu cảnh báo.

Trong khi nữ sinh thường dành thời gian trên mạng xã hội, thì nam sinh bị thu hút nhiều hơn bởi trò chơi điện tử. 

Từ hành vi rủi ro đến bệnh lý tâm thần

Nghiện kỹ thuật số có thể góp phần hình thành hành vi rủi ro hoặc các bệnh lý tâm thần, chẳng hạn như rối loạn ăn uống hoặc tự gây thương tích. Vấn đề sử dụng quá mức các phương tiện kỹ thuật số cũng được nghiên cứu bởi Khoa Sư phạm, Đại học Charles. Nghiên cứu có 2.400 phụ huynh và con cái dưới 18 tuổi tham gia. Kết quả cho thấy đến 6% trẻ vị thành niên có biểu hiện nghiện.

bAF Kateřina Lukavská từ Khoa Sư phạm và Phòng khám Nghiện học, Trường Y 1, Đại học Charles cho biết: “Điều đáng ngạc nhiên nhất là các triệu chứng xuất hiện ở cả những trẻ rất nhỏ. 3% trong số này dưới 5 tuổi. Đây thực sự là những trẻ rất nhỏ, mới bắt đầu làm quen với công nghệ di động.”

Theo bà, sự gia tăng các vấn đề rõ rệt nhất xảy ra khoảng từ 10 đến 11 tuổi. “Trong nhóm từ 11 đến 14 tuổi, cứ 10 thanh thiếu niên thì có 1 người có biểu hiện nghiện,” bà bổ sung.

Cuộc khảo sát cũng chỉ ra rằng đến nửa triệu phụ huynh có các triệu chứng lâm sàng của kiệt sức hoặc gần đạt đến mức đó. “Nguyên nhân xuất phát từ nhiều lý do, một trong số đó là hành vi có vấn đề của trẻ, có thể liên quan đến rối loạn chú ý hoặc khó khăn về cảm xúc,” bà giải thích.

Làm thế nào để định hướng trong thế giới số?

Từ tháng 11, phụ huynh có thể tìm sự hỗ trợ trên cổng thông tin DigiRozhledna.cz. Ngoài việc cung cấp thông tin về các vấn đề liên quan, trang web còn đưa ra các công cụ thực tiễn và khuyến nghị, ví dụ như cách trang bị cho hành trình làm cha mẹ trong thế giới số gọi là “KPZ” – sự bình tĩnh (klid), các quy tắc (pravidla) và sự quan tâm (zájem).

“Cấm hoàn toàn trẻ em sử dụng máy tính hoặc điện thoại chắc chắn không phải là cách tốt. Nghiên cứu cho thấy chơi trò chơi điện tử là một hoạt động giải trí quan trọng mà trẻ chia sẻ với bạn bè. Đồng thời, trẻ chơi nhưng không quá mức có sức khỏe tâm thần và các mối quan hệ xã hội tốt hơn so với trẻ không chơi gì cả,” - bà Lukavská nhận xét.

Theo bà, hiệu quả nhất là thiết lập các quy tắc rõ ràng, được tất cả mọi người biết trước. “Nhờ đó, xung đột xảy ra ít hơn. Trẻ biết chính xác cách chơi, khi nào được phép và khi nào không. Qua đó, trẻ học cách tự điều chỉnh hành vi, đây là cách phòng ngừa tốt nhất đối với nghiện kỹ thuật số,” bà giải thích.

Thanh thiếu niên thường tự tìm kiếm sự giúp đỡ

Số lượng trẻ em và thanh thiếu niên tự tìm đến nhà trị liệu ngày càng tăng. Tuy nhiên, nhận diện nghiện kỹ thuật số không phải lúc nào cũng dễ dàng. Trẻ em thường đến các nhà trị liệu không phải vì nhận ra vấn đề nghiện kỹ thuật số, mà vì cảm thấy không ổn tổng thể. Khi trị liệu, các chuyên gia phát hiện rằng nghiện kỹ thuật số thường là nguyên nhân.

(Theo ČT24)