Ngày 2-7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kêu gọi tăng giá đồ uống có đường, rượu và thuốc lá thêm 50% trong vòng 10 năm tới bằng cách áp thuế, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Theo Hãng tin Reuters, đây là động thái mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của WHO nhằm sử dụng thuế như công cụ đối phó các vấn đề sức khỏe.

WHO cho rằng việc tăng thuế sẽ giúp cắt giảm tiêu thụ các sản phẩm gây hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia và nước ngọt - những nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh như tiểu đường, ung thư - đồng thời tạo thêm nguồn thu cho ngân sách trong bối cảnh viện trợ phát triển đang giảm và nợ công tăng cao.

Ông Jeremy Farrar - trợ lý tổng giám đốc WHO phụ trách thúc đẩy sức khỏe - nhấn mạnh: “Thuế sức khỏe là một trong những công cụ hiệu quả nhất mà chúng ta có. Đã đến lúc phải hành động”.

Chiến dịch này mang tên “3 by 35”, được WHO công bố tại Hội nghị Tài chính vì phát triển của Liên hợp quốc ở thành phố Seville (Tây Ban Nha).

Theo WHO ước tính, nếu các nước thực hiện, chính sách này có thể giúp tạo ra 1.000 tỉ USD vào năm 2035, dựa trên các bằng chứng từ các quốc gia đã áp dụng thuế sức khỏe như Colombia, Nam Phi.

Ví dụ tại một quốc gia thu nhập trung bình, WHO đề xuất việc nâng giá một sản phẩm từ 4 USD hiện nay lên 10 USD vào năm 2035, tính cả yếu tố lạm phát - theo giải thích của chuyên gia kinh tế y tế WHO, ông Guillermo Sandoval.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus nhận định chính sách này có thể giúp các chính phủ “thích nghi với thực tế mới” và củng cố hệ thống y tế bằng số tiền thu được, đặc biệt là đối với các quốc gia thu nhập thấp và trung bình đang chịu ảnh hưởng từ việc các nước lớn như Mỹ cắt giảm ngân sách viện trợ.

Sáng kiến này nhận được sự ủng hộ của Quỹ Bloomberg Philanthropies, Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Ngoài ra, các quốc gia muốn triển khai chính sách này cũng sẽ được hỗ trợ.

Đây là lần đầu tiên tổ chức này đặt mục tiêu tăng giá rõ ràng áp dụng đồng thời cho cả ba nhóm sản phẩm: thuốc lá, rượu và đồ uống có đường. Trước đó, WHO từng ủng hộ thuế thuốc lá trong nhiều thập niên và gần đây mới mở rộng sang hai mặt hàng còn lại.

WHO cũng đang xem xét khả năng mở rộng chính sách thuế sang nhóm thực phẩm siêu chế biến (ultra-processed food), sau khi hoàn tất định nghĩa chính thức trong vài tháng tới.

Tuy nhiên các chuyên gia cảnh báo WHO có thể sẽ phải đối mặt với sự phản đối từ các ngành công nghiệp có liên quan.

Nguồn: Tuổi trẻ