Các nhà khoa học tại Vương quốc Anh vừa công bố một phương pháp mới đầy hứa hẹn trong việc theo dõi sự lây lan của ung thư vú bằng cách sử dụng kim cương.

Thông thường, khi ung thư vú di căn, điểm đến đầu tiên là các hạch bạch huyết gần khối u. Để xác định mức độ di căn, các bác sĩ hiện nay thường tiêm chất đánh dấu phóng xạ hoặc thuốc nhuộm huỳnh quang để quan sát đường đi của tế bào ung thư. Tuy nhiên, các phương pháp này có hạn chế: một số bệnh nhân dị ứng với thuốc nhuộm, trong khi việc sử dụng chất phóng xạ đòi hỏi bệnh viện phải có điều kiện an toàn đặc biệt.

Nhằm khắc phục những hạn chế đó, nhóm nghiên cứu đã phát triển một loại cảm biến hoàn toàn mới, sử dụng kim cương để phát hiện chất đánh dấu từ tính. Trước hoặc trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ có thể tiêm dung dịch từ tính vào khối u. Chất lỏng này sẽ di chuyển đến hạch bạch huyết cùng với các tế bào ung thư, giúp xác định khu vực cần loại bỏ.

Để lần theo dấu vết, bác sĩ sẽ dùng cảm biến từ trường với đầu dò cực nhỏ gắn kim cương. Kim cương có các "trung tâm khuyết nitơ", hay còn gọi là "colour centres", có khả năng phát hiện những biến đổi cực nhỏ trong từ trường. Điều này cho phép cảm biến phát hiện chính xác vị trí chất đánh dấu từ tính.

"Những trung tâm này vừa giúp kim cương phát hiện sự thay đổi từ trường, vừa tạo nên màu hồng đẹp mắt", Giáo sư Gavin Morley - đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Warwick - cho biết. Nhóm nghiên cứu đã thu nhỏ đầu dò xuống chỉ còn 10 mm, khiến đây trở thành cảm biến kim cương đầu tiên đủ nhỏ để sử dụng trực tiếp trong phẫu thuật.

Trong kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Physical Review Applied, bác sĩ Stuart Robertson - phẫu thuật viên ung thư vú tại Anh - cho biết cảm biến từ trường đã và đang được dùng phổ biến để kiểm tra mức độ di căn. Chính vì vậy, phát minh mới dựa trên kim cương có thể giúp "tối ưu hóa hơn nữa công nghệ từ tính" trong chẩn đoán và điều trị.

Nếu được ứng dụng rộng rãi, phương pháp này có thể mang lại một lựa chọn an toàn, không độc hại và không phóng xạ cho bệnh nhân ung thư vú. Quan trọng hơn, nó mở ra triển vọng sử dụng kim cương trong nhiều quy trình y tế khác nhằm phát hiện và điều trị ung thư hiệu quả hơn.

Nguồn: VTV