Các khoản trợ cấp về nhà ở, sinh hoạt và trợ cấp trẻ em nhiều khả năng sẽ được thay thế từ tháng 10 bằng một loại trợ cấp xã hội mới của nhà nước. 

Người dân sẽ chỉ cần nộp một đơn duy nhất và tài sản của họ sẽ được xét đến nhiều hơn trong quy trình xét duyệt. Sinh viên các trường cao đẳng và đại học có con nhỏ cũng sẽ có cơ hội nhận khoản trợ cấp mới từ nhà nước để hỗ trợ chi phí trông giữ trẻ, tương đương một phần ba mức lương tối thiểu. Ngoài ra, các sinh viên đến từ gia đình có thu nhập thấp sẽ có thể nhận được khoản trợ cấp học tập mới từ nhà nước. Những thay đổi này đã được Thượng viện thông qua vào thứ Tư.

Một khoản trợ cấp duy nhất sẽ được đưa vào thực hiện trong cải cách hệ thống hỗ trợ xã hội, với 49/71 thượng nghị sĩ có mặt đã bỏ phiếu thông qua. Dự luật nhằm tạo ra hệ thống đơn giản, hiệu quả và phù hợp hơn, đồng thời thúc đẩy người dân tham gia thị trường lao động. Dự luật hiện đã được chuyển đến Tổng thống để ký ban hành.

Khoản trợ cấp mới này sẽ bao gồm 4 thành phần: tiền hỗ trợ sinh hoạt, tiền thuê nhà, trợ cấp trẻ em và phần dành cho người lao động hoặc đang tìm việc. Mức hỗ trợ sẽ được điều chỉnh tùy theo thu nhập và tình trạng làm việc. Quy định loại bỏ các "đứt gãy", tức là người thụ hưởng sẽ không bị mất toàn bộ trợ cấp chỉ vì vượt quá thu nhập yêu cầu một cách nhỏ nhất.

Trợ cấp sẽ có sự phân biệt giữa hộ gia đình có thu nhập dưới hoặc trên 1,43 lần mức sống tối thiểu. Một hộ có thể sở hữu tối đa hai bất động sản, nhưng tài sản thứ hai buộc phải bán trong vòng ba năm. Trung bình mỗi người trưởng thành trong gia đình sẽ được phép sở hữu một phương tiện. Khoản tiết kiệm của gia đình cũng sẽ ảnh hưởng tới việc thụ hưởng, với giới hạn từ 200.000 đến 400.000 korun tùy theo quy mô hộ gia đình.

Một phần hỗ trợ sinh hoạt sẽ dành riêng cho các hộ gia đình có thu nhập dưới 1,43 lần mức sống tối thiểu. Trợ cấp nhà ở sẽ tiếp tục áp dụng cho những người phải chi trả hơn 30% thu nhập cho chi phí chỗ ở. Khoản hỗ trợ này sẽ dựa trên chi phí chuẩn và một khoản phụ cấp năng lượng cố định. Quốc hội đã thông qua việc giảm khoản phụ cấp này để tiết kiệm ngân sách khoảng 1,2 tỷ korun mỗi năm.

Điều kiện để nhận trợ cấp trẻ em là phải có việc làm hoặc đang tìm việc, và con cái phải đi học đầy đủ. Tổng giá trị trợ cấp sẽ được tăng lên bằng một khoản thưởng làm việc mà ngay cả người đang nghỉ chế độ nuôi con cũng có thể được nhận. Văn phòng Lao động sẽ có thể yêu cầu người đang nhận trợ cấp vì lý do mất khả năng lao động lâu dài phải kiểm tra lại tình trạng sức khỏe sau 380 ngày.

Hiện nay, theo quy định, có đến 29% dân số Cộng hòa Séc có thể đủ điều kiện nhận các loại trợ cấp xã hội. Tuy nhiên, trên thực tế, chỉ khoảng 8% dân số thực sự đang nhận trợ cấp. Sau cải cách, theo dự tính trước đó, tỷ lệ người có khả năng nhận hỗ trợ sẽ giảm xuống còn khoảng 22%.

Hỗ trợ cho sinh viên đại học

Việc luật hóa các khoản hỗ trợ mới cho sinh viên đã được Thượng viện thông qua trong một điều khoản bổ sung đi kèm dự luật cải cách trợ cấp xã hội. 71 trong số 72 thượng nghị sĩ có mặt đã bỏ phiếu thuận. Dự luật cũng điều chỉnh mức sống tối thiểu và kéo dài thời gian chi trả khoản cấp dưỡng thay thế cho con cái của người không thực hiện nghĩa vụ chu cấp.

Khoản hỗ trợ gọi là “trợ cấp trông trẻ” sẽ bắt đầu được chi trả từ tháng 9 năm sau. Sinh viên có con dưới 3 tuổi từ năm học thứ hai trở đi sẽ có thể được hưởng khoản trợ cấp này. Dự kiến sẽ không áp dụng vào kỳ nghỉ hè tháng 7 và 8. Hiện tại, trợ cấp này tương đương khoảng 6.933 korun mỗi tháng.

Từ tháng 9 năm 2027, một khoản trợ cấp học tập mới sẽ được đưa vào hệ thống dành cho sinh viên đến từ gia đình có thu nhập dưới hai lần mức sống tối thiểu. Trợ cấp này sẽ tương đương với một phần tư mức lương tối thiểu, tương đương với mức học bổng xã hội hiện tại dành cho sinh viên có thu nhập gia đình dưới 1,5 lần mức sống tối thiểu – vốn sẽ được trợ cấp mới thay thế. Con số này hiện là 4.050 korun mỗi tháng.

Dự luật cũng nâng mức sống tối thiểu cho người trưởng thành độc thân từ 4.860 lên 5.500 korun. Đối với người trưởng thành đầu tiên trong gia đình, mức tối thiểu tăng từ 4.470 lên 5.000 korun; trong khi đó, đối với người trưởng thành tiếp theo, mức tối thiểu sẽ giảm từ 4.040 xuống 3.750 korun. Trợ cấp xã hội mới theo hướng này có thể mang lại mức hỗ trợ cao hơn cho hộ gia đình nhỏ, đồng thời phản ánh chính xác hơn điều kiện sống của họ.

Việc nâng mức sống tối thiểu sẽ ảnh hưởng tích cực đến các loại trợ cấp như trợ cấp nuôi dưỡng, nhưng không ảnh hưởng đến khoản trợ cấp nhân đạo cho người tị nạn từ Ukraine có bảo hộ tạm thời – khoản này sẽ tiếp tục được tính dựa trên mức tối thiểu hiện hành.

Gia hạn trợ cấp cấp dưỡng thay thế cho con của người không chu cấp

Việc chi trả trợ cấp cấp dưỡng thay thế từ nhà nước dành cho con của người không thực hiện nghĩa vụ chu cấp sẽ được gia hạn tối đa từ bốn lên sáu năm. Nhà nước sẽ bắt đầu thu hồi khoản nợ sau hai năm chi trả, thay vì sau khi kết thúc hoàn toàn thời gian trợ cấp như hiện nay. Các cơ quan thi hành án và tòa án sẽ phải cung cấp đầy đủ dữ liệu cần thiết cho nhà nước. Trợ cấp cấp dưỡng thay thế đã được đưa vào thực hiện tại Cộng hòa Séc từ tháng 7 năm 2021. Văn phòng Lao động sẽ chi trả hoặc bổ sung khoản cấp dưỡng bị thiếu cho trẻ, với mức tối đa là 3.000 korun mỗi tháng.

Ngoài ra, dự luật cũng cho phép các cơ sở kinh doanh trò chơi có thưởng (casino, xổ số...) xây dựng các chương trình nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến người chơi. Thông qua phân tích dữ liệu, các đơn vị vận hành có thể đánh giá hành vi người chơi, phân loại theo mức độ rủi ro và từ đó đưa ra các biện pháp như giới hạn quảng cáo, khuyến nghị hỗ trợ chuyên môn hoặc áp dụng giới hạn phù hợp.

(Theo CNN Prima news)