Chính phủ của Thủ tướng Petr Fiala đã xử lý tốt và hiệu quả việc tiếp nhận ban đầu người tị nạn Ukraine sau cuộc xâm lược của Nga, nhưng không thể đảm bảo được sự hỗ trợ lâu dài cho họ. 

Đây là ý kiến chung của đại diện Trung tâm Hội nhập Người nước ngoài (CIC), Hiệp hội Hội nhập và Di cư (SIMI) và Tổ chức Hỗ trợ Người tị nạn (OPU). Một số người bày tỏ thái độ tiêu cực đối với đạo luật tị nạn đã được thông qua và cũng lưu ý rằng dự luật sửa đổi về cư trú của người nước ngoài vẫn chưa được thông qua.

Khoảng 470.000 người Ukraine đã chạy trốn sang Séc trước chiến tranh vào năm 2022, và đến cuối tháng 3 năm nay, khoảng 365.000 người tị nạn Ukraine đang cư trú tại Cộng hòa Séc với chế độ bảo vệ tạm thời.

Theo giám đốc SIMI, bà Magda Faltová, chính phủ đã phản ứng nhanh chóng, kích hoạt các trung tâm khủng hoảng và thành lập các trung tâm đăng ký cấp tỉnh. Chính phủ cũng đã truyền thông tốt tới công chúng và những người tị nạn, thể hiện rõ ràng rằng Séc có thể đảm bảo hỗ trợ và an toàn cho người di cư. “Tôi coi đó là một cử chỉ chính trị và nhân đạo quan trọng, điều này đã huy động được cả xã hội,” Faltová nói.

“Theo quan điểm của Tổ chức Hỗ trợ Người tị nạn, cần phải khen ngợi chính phủ sắp mãn nhiệm vì đã tiếp nhận người tị nạn từ Ukraine một cách thiện chí. Điều này cùng với nỗ lực của các thành phố, làng xã, hàng chục tổ chức phi chính phủ và hàng nghìn tình nguyện viên đã giúp chúng ta vượt qua một tình huống hoàn toàn chưa từng có,” giám đốc OPU Martin Rozumek bổ sung.

Giám đốc CIC, bà Anna Marie Vinařická, cũng đánh giá cao những bước đầu của chính phủ. “Tuy nhiên, chúng tôi đang chứng kiến sự thiếu năng lực trong việc đảm bảo hội nhập lâu dài và bền vững của người tị nạn Ukraine vào xã hội Séc như một phần của xã hội, chứ không chỉ là lực lượng lao động giá rẻ,” Vinařická nói.

Số người Ukraine nhận trợ cấp đang giảm. Mặc dù phần lớn họ đã đi làm ở Séc, nhiều người vẫn sống trong nghèo đói.

Theo Faltová, nhà nước đã không tích hợp người tị nạn vào hệ thống trợ cấp xã hội, không bảo vệ được họ khỏi bị bóc lột và lạm dụng trong thị trường lao động. Một vấn đề lớn nữa là thiếu chỗ ở. “Chúng ta thấy rằng sự phối hợp liên bộ chỉ hoạt động trong khủng hoảng, nhưng sau đó thì không còn hiệu quả,” bà phát biểu với ČTK. Theo ông Rozumek, chính phủ cũng không thể chăm lo hiệu quả cho người già, người bệnh hoặc người khuyết tật trong hệ thống hỗ trợ xã hội hiện tại.

Các đại diện tổ chức cũng không hài lòng với chính sách về tị nạn, di cư và hội nhập của chính phủ hiện tại. “Tuyên bố chương trình của chính phủ đề cập rất ít đến vấn đề di cư, chủ yếu chỉ nói đến khía cạnh an ninh và phản đối hạn ngạch tị nạn – trong khi chủ đề này đã không còn mang tính thời sự ở cấp độ châu Âu,” Faltová nói. Bà cũng cho biết thêm, chính phủ đã không thể thông qua dự luật sửa đổi chính về cư trú của người nước ngoài – dự luật này nhằm số hóa quá trình xin cư trú và thị thực. Hiện dự luật vẫn đang ở vòng đọc đầu tiên tại Hạ viện.

Số người lo ngại về người tị nạn Ukraine đang giảm, theo người đứng đầu nhóm nghiên cứu STEM.

Theo giám đốc SIMI, Séc có thái độ xây dựng khi tham gia đàm phán về Hiệp ước Di cư ở cấp độ châu Âu, nhưng lại không bỏ phiếu ủng hộ dự luật cuối cùng. Bản sửa đổi luật tị nạn đã bổ sung thêm các hạn chế – nó được đưa ra bởi đề xuất của thủ tướng, bộ trưởng nội vụ và bộ trưởng tư pháp, hoàn toàn bỏ qua ý kiến của giới chuyên môn, tòa án, thanh tra nhân quyền, tổ chức phi chính phủ và Hội đồng lập pháp của chính phủ, Faltová chỉ trích.

Theo Vinařická, bản sửa đổi vượt quá giới hạn quy định trong Hiệp ước Di cư. “Tổng thể có thể nói rằng chính phủ hiện tại của Séc đang tiếp tục theo đuổi chính sách di cư và hội nhập mang tính thắt chặt, chính sách này không đáp ứng được nhu cầu của người di cư, người tị nạn và cả công dân Cộng hòa Séc,” giám đốc CIC kết luận.

(Theo Idnes)