Báo cáo của một tổ chức phi chính phủ cho thấy Trung Quốc thiết lập và vận hành hơn 100 “đồn cảnh sát” ở nước ngoài – bao gồm nhiều quốc gia châu Âu.

Dựa trên các nguồn thông tin công khai và tài liệu của giới chức Trung Quốc, tổ chức Safeguard Defenders (có trụ sở tại Madrid, Tây Ban Nha) cho biết Trung Quốc đã thiết lập hơn 100 “đồn cảnh sát” tại nước ngoài với mục đích công khai là hỗ trợ công dân, CNN đưa tin.

Trong đó, 54 “đồn cảnh sát” đã được Safeguard Defenders công bố từ tháng 9. 48 cơ sở khác mới được tổ chức này công bố thêm gần đây.

Để hiện thực hóa mạng lưới, một trong những biện pháp được giới chức Trung Quốc thực hiện là ký kết thỏa thuận an ninh với các quốc gia khác, bao gồm một số nước châu Âu – từ Italy, Croatia, Serbia tới Romania.

Safeguard Defenders tuyên bố một số công dân Trung Quốc ở nước ngoài đã được đưa về nước thông qua mạng lưới “đồn cảnh sát” này, trong đó có một người từ Pháp, một người từ Serbia, và người còn lại từ Tây Ban Nha.

Mạng lưới hợp tác

Italy, nước đã ký một loạt hiệp định an ninh song phương với Trung Quốc kể từ năm 2015, có phần kín tiếng khi thông tin về những hoạt động của Bắc Kinh trên lãnh thổ nước này được tiết lộ.

Từ năm 2016 đến năm 2018, cảnh sát Italy đã thực hiện nhiều cuộc tuần tra chung với những người đồng nghiệp Trung Quốc – đầu tiên ở Rome và Milan, sau đó ở cả các thành phố khác.

Danh sách địa điểm cũng bao gồm Naples, nơi Safeguard Defenders tìm thấy bằng chứng về việc hệ thống theo dõi được lắp đặt trong một khu dân cư của người Trung Quốc để “ngăn chặn tội phạm”.

Theo Safeguard Defenders, Trung Quốc có 11 “đồn cảnh sát” tại Italy, bao gồm ở Venice hay Prato, thành phố gần Florence.

Một “trạm phục vụ hải ngoại” của cảnh sát thành phố Phúc Châu (Phúc Kiến) tại thủ đô Dublin, Ireland. Tấm biển này đã được gỡ bỏ khoảng hai tháng trước. Ảnh: Irish Times.

Một buổi lễ khai trương một “đồn cảnh sát” ở Rome có sự tham gia của giới chức cảnh sát Italy năm 2018, theo các video được đăng tải trên các trang web Trung Quốc, thể hiện mối quan hệ hợp tác giữa hai lực lượng chấp pháp Trung Quốc và Italy.

Hồi đầu năm nay, tờ La Nazione của Italy công bố kết quả điều tra cho thấy các “đồn cảnh sát” Trung Quốc không có hoạt động bất hợp pháp nào. Tờ Il Foglio dẫn lời các chỉ huy cảnh sát địa phương cho biết các cơ sở này không gây ra quan ngại và chỉ thuần túy mang tính chất hành chính.

Ngoài Italy, Trung Quốc cũng đã ký các thỏa thuận tuần tra cảnh sát với Croatia và Serbia trong giai đoạn 2018-2019 để tăng cường sự hiện diện chiến lược tại khu vực Balkan – một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI).

Tháng 7, truyền thông Trung Quốc đăng tải thông tin cảnh sát nước này tuần tra chung với cảnh sát Croatia trên đường phố thủ đô Zagreb. Tân Hoa xã dẫn lời một quan chức cảnh sát Zagreb nhận định rằng các cuộc điều tra là cần thiết để “bảo vệ và thu hút du khách nước ngoài”.

Trong khi đó, Reuters năm 2019 cho biết cảnh sát Trung Quốc đã cùng cảnh sát Serbia tuần tra trên đường phố Belgrade để giúp đỡ du khách Trung Quốc. Một sĩ quan cảnh sát Serbia cho biết những đồng nghiệp người Trung Quốc của họ không có thẩm quyền bắt giữ.

Ngoài châu Âu, các “đồn cảnh sát” Trung Quốc cũng đã xuất hiện ở cả Nam Phi và các nước láng giềng theo một thỏa thuận với giới chức Pretoria, Safeguard Defenders cho biết.

Cảnh sát Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng cơ sở hợp tác với cảnh sát Nam Phi từ gần hai thập kỷ trước. Trong những năm qua, Bắc Kinh đã hợp tác với Pretoria để xây dựng mạng lưới các “trung tâm phục vụ người Hoa”, dựa trên các thỏa thuận song phương.

Lãnh sự quán Trung Quốc tại Cape Town nói rằng các trung tâm này đã “tích cực ngăn ngừa tội phạm ở cộng đồng và làm giảm đáng kể số vụ việc”. Những trung tâm này hoạt động phi lợi nhuận và không có “thẩm quyền chấp pháp”, cơ quan trên cho biết.

Thổi bùng tranh cãi

Theo Safeguard Defenders, mạng lưới cảnh sát Trung Quốc xuất hiện ở ít nhất 53 quốc gia trên khắp thế giới, với mục đích đưa các đối tượng là công dân Trung Quốc từ nước ngoài về nước.

Về phần mình, Trung Quốc bác bỏ thông tin cho rằng nước này có hoạt động cảnh sát bên ngoài lãnh thổ.

“Trạm phục vụ hải ngoại” của cảnh sát Phúc Châu tại Barcelona, Tây Ban Nha. Ảnh: Telegraph.

“Chúng tôi hy vọng các bên liên quan dừng phóng đại tình hình để gây căng thẳng”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố hồi tháng 11.

Theo Bắc Kinh, các cơ sở của nước này được vận hành bởi các tình nguyện viên và chỉ có ý nghĩa hành chính, giúp công dân Trung Quốc ở nước ngoài gia hạn bằng lái xe, nhất là giữa những đợt phong tỏa do đại dịch Covid-19.

Dù vậy, Safeguard Defenders tuyên bố Trung Quốc đã thuê 135 người để phục vụ 21 “đồn cảnh sát” đầu tiên. Tổ chức này cũng đã phát hiện hợp đồng ba năm của một nhân sự làm việc tại Stockholm.

Trung Quốc không phải cường quốc duy nhất bị cáo buộc thực thi pháp luật ở một nước thứ ba.

Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cũng từng rơi vào nhiều rắc rối trong cuộc chiến chống khủng bố sau vụ 11/9.

Sau khi thông tin về các “đồn cảnh sát” Trung Quốc được tiết lộ, một số quốc gia phương Tây phản ứng gay gắt, trong khi số khác yên lặng. Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray hồi tháng 11 nói rằng ông “quan ngại sâu sắc” trước thông tin này.

“Khó có thể nghĩ đến việc cảnh sát Trung Quốc có thể lập một đồn tại New York mà không điều phối đúng mức. Đây là điều xâm phạm chủ quyền và ‘lách’ các quy trình hợp tác tư pháp và thực thi pháp luật tiêu chuẩn”, ông Wray nói.

Tại châu Âu, Ireland đã đóng cửa các “đồn cảnh sát” trên lãnh thổ nước này, trong khi Hà Lan và Tây Ban Nha đã mở cuộc điều tra về vụ việc.

Theo bà Laura Harth, Giám đốc chương trình tại Safeguard Defenders, tổ chức này có thể tìm được nhiều “đồn cảnh sát” hơn trong tương lai.

“Đó mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”, bà nói. “Trung Quốc không che giấu những gì họ làm. Họ nói rõ rằng họ sẽ mở rộng hoạt động”.

(Nguồn: Zing)