Người tị nạn từ Ukraine hiện nay đã mang lại lợi ích cho nhà nước Séc, và các doanh nghiệp đang kêu gọi họ ở lại Séc lâu hơn. Bộ Nội vụ Séc tuy đã đưa ra khả năng cho họ được cư trú dài hạn (dlouhodobý pobyt) và sau đó là vĩnh trú (trvalý pobyt), nhưng điều kiện lại được đặt ra quá nghiêm ngặt, đến mức chỉ có khoảng 15 nghìn người đáp ứng được. Con số này thậm chí chưa đến 4% trong tổng số 391 nghìn người Ukraine đã tìm nơi trú ẩn tại Séc sau khi chiến sự nổ ra.

Ông Martin Rozumek, giám đốc Tổ chức Hỗ trợ Người tị nạn, nhận định: “Con số này là rất thấp. Việc hội nhập của người Ukraine đã thành công đến mức chúng ta nên đảm bảo cơ hội cư trú dài hạn cho đại đa số họ”.

Những người tị nạn Ukraine không đủ điều kiện để có giấy phép cư trú mới vẫn có thể tiếp tục ở lại Séc nhờ cái gọi là “bảo vệ tạm thời”. Tuy nhiên, loại bảo vệ này chỉ được gia hạn từng năm một, và tương lai của những người này vẫn chưa rõ ràng, chẳng hạn trong trường hợp đạt được thỏa thuận ngừng bắn hay hòa bình ở Ukraine.

Chính phủ Séc đồng thời nhấn mạnh rằng người tị nạn cũng mang lại lợi ích kinh tế cho Séc. Bộ trưởng Lao động Marian Jurečka (KDU-ČSL) cho biết: “Người Ukraine đóng góp cho ngân sách của Séc nhiều hơn số chi phí mà Séc bỏ ra để hỗ trợ họ”.

Theo số liệu mới nhất của quý II năm nay, người tị nạn đã đóng góp vào ngân sách 7,6 tỷ korun, trong khi từ ngân sách chỉ chi 3,8 tỷ.

Các doanh nhân cũng kêu gọi nhà nước tạo điều kiện thuận lợi hơn cho những người Ukraine đang làm việc. Người phát ngôn của Phòng Thương mại, ông Jan Sotona,cho biết trước đó: “Sẽ là hợp lý nếu xây dựng các điều kiện để hội nhập lâu dài cho những người muốn ở lại đây”. Theo ông Sotona, nếu sau khi chiến tranh kết thúc họ buộc phải rời đi, điều đó sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng trong nền kinh tế trong nước.

Mức thu nhập mà phần lớn người Ukraine không thể đạt được

Chính loại giấy phép cư trú dài hạn đặc biệt này lẽ ra phải mang lại sự đảm bảo lớn hơn cho cả người tị nạn lẫn các nhà tuyển dụng của họ. Những người được cấp phép sẽ có thể ở lại Séc thêm 5 năm và sau một thời gian nhất định còn có thể xin cư trú vĩnh trú.

Tuy nhiên, Bộ Nội vụ đã soạn thảo và chính phủ đã thông qua những điều kiện rất nghiêm ngặt mà mỗi người nộp đơn phải đáp ứng. Trong đó, họ phải có thu nhập ít nhất 440 nghìn korun/năm (tức khoảng 36 600 korun/tháng). Với mỗi thành viên bổ sung trong hộ gia đình, mức yêu cầu lại cao hơn: ví dụ, một bà mẹ có một con phải kiếm được 45 800 korun/tháng, còn một phụ huynh có hai con thì phải đạt 55.000 korun.

Ngoài ra, người nộp đơn còn phải có bảo hiểm y tế không nợ phí và không được nhận trợ cấp nhân đạo.

Phát ngôn viên Bộ Nội vụ Adam Rözler cho biết: “Trong thời hạn quy định, gần 47 nghìn hộ gia đình đã bày tỏ quan tâm đến loại giấy phép cư trú dài hạn đặc biệt, tương đương khoảng 80 nghìn người. 35% số hộ gia đình không đáp ứng được các điều kiện cơ bản liên quan đến thời gian cư trú, việc không nhận trợ cấp hay các yêu cầu về bảo hiểm y tế. Tiếp đó, 45% khác lại không đạt mức thu nhập hàng năm theo quy định”.

Kết quả là chỉ có 15 nghìn người đủ điều kiện nhận loại giấy phép cư trú dài hạn đặc biệt, trong đó 80% là những người tị nạn đang tham gia lao động, số còn lại là trẻ em. Hơn 20% số người nộp đơn thành công đến từ Praha.

Bộ Nội vụ trước đó đã cho rằng có thể sẽ có đến 20% người tị nạn đáp ứng được điều kiện. Thế nhưng, cuối cùng con số thực tế thậm chí chưa đến 4%. Điều này đã xác nhận lo ngại của các nhà phê bình, những người không đồng tình với các yêu cầu quá nghiêm ngặt, đặc biệt là mức thu nhập cao.

“Chỉ có một tỷ lệ rất nhỏ người tị nạn — ước tính chỉ vài phần trăm — nằm trong các nhóm thu nhập này. Trong phần lớn trường hợp, đó là các gia đình có nhiều thành viên cùng tham gia lao động,” bà Klára Šimáčková Laurenčíková, đặc phái viên của chính phủ về nhân quyền, đã nhận xét trong các góp ý đối với nghị định của chính phủ. Và thực tế đã chứng minh điều này.

Tuy nhiên, những người không thành công trong việc xin cư trú dài hạn tại Séc vẫn có thể có cơ hội khác. “Sau khi đánh giá đợt đầu tiên, chính phủ sẽ quyết định liệu có mở thêm vòng đăng ký tiếp theo và với các điều kiện nào,” ông Rözler cho biết.

(Theo Novinky)