Giải đáp bí ẩn về màn sương mù cướp đi sinh mạng 12.000 cư dân London năm 1952
Tin thế giới
author30/10/2021 08:56
Sương mù đã trở thành một phần không thể thiếu của London, tuy nhiên, không nhiều người biết về “Màn sương khói khổng lồ” (The Great Smog) năm 1952, đã cướp đi sinh mạng 12.000 người mà bí ẩn của nó chỉ được giải mã sau hơn 60 năm.

Một sự kiện đặc biệt

Ngày 5/12/1952, khi thủ đô London chật kín người mua sắm chuẩn bị đón Giáng sinh và năm mới, màn sương khói dày đặc xuất hiện làm hạn chế tầm nhìn chỉ còn 10m. Ở khu vực Isle of Dogs, sương mù dày đặc đến nỗi người ta không thể nhìn thấy chân mình. Đặc biệt là khói mù có mùi kinh khủng, một số người mô tả mùi của nó giống như mùi trứng thối. Có thông tin khói độc ô nhiễm đến mức đã khiến những con bò chết ngạt trên cánh đồng.

Màn sương khói khổng lồ năm 1952 đã gây ra nhiều tổn thất cho Lodon; Nguồn: Historyofyesterday
Màn sương khói khổng lồ năm 1952 đã gây ra nhiều tổn thất cho Lodon; Nguồn: Historyofyesterday

Mọi người không quá chú ý vì nghĩ chỉ là thời tiết xấu và mùi hôi sẽ trôi qua nhanh. Nhưng không phải vậy, sáng 6/12, London thức dậy với bầu trời xanh ngắt, sương khói càng đậm và mùi còn kinh khủng hơn. Ngày 7/12, sương khói dày đặc, không khí trở nên nặng nề hơn, rất khó thở khi ở ngoài trời. Những người có vấn đề về phổi đã phải đến bệnh viện vì khó thở hoặc bị những cơn ho kéo dài.

Đến ngày 9/12, sương khói bắt đầu phân tán nhanh chóng sau khi thời tiết thay đổi, nhưng đến thời điểm đó đã có hơn 150.000 người phải nhập viện và hơn 12.000 người đã tử vong do các biến chứng về sức khỏe. Không chuyên gia nào có thể xác định điều gì đã gây ra sương mù và chỉ suy đoán trong không khí có chất gì đó rất độc hại.

Nguyên nhân màn khói chết chóc chỉ được giải mã sau hơn 60 năm. Nguồn: Historyofyesterday
Nguyên nhân màn khói chết chóc chỉ được giải mã sau hơn 60 năm. Nguồn: Historyofyesterday

Nguyên nhân hé lộ sau 60 năm

Một loạt bài báo học thuật trong ngành y tế đã được đăng tải vào những năm 2000 mô tả chính xác nguyên nhân gây ra sương mù năm 1952 và những tác động của nó đến sức khỏe đối với những người bị di chứng và những người đã qua đời. Điều đã xảy ra là một khối không khí lạnh khổng lồ từ phía Bắc đã xâm nhập bầu khí quyển London và kết hợp với tất cả các yếu tố như nhiệt lượng và khói, bụi từ số lượng lớn các ống khói đang hoạt động hết công suất trong tháng 12 (năm 1952), đã khiến khối không khí ô nhiễm này lưu lại trên mặt đất.

Trong khi các loại than chất lượng cao được ưu tiên cho xuất khẩu để trả các khoản nợ trong Thế chiến II, sau chiến tranh, than sử dụng nội địa chủ yếu là loại chất lượng thấp, có nhiều muối (tương tự như than non) làm tăng lượng lưu huỳnh Dioxit trong khói. Ngoài ra còn có rất nhiều nhà máy nhiệt điện than ở khu vực Đại London, bao gồm Fulham, Battersea, Bankside, Greenwich và Kingston trên sông Thames, cũng làm tăng thêm ô nhiễm.

Thời tiết vào tháng 11 và đầu tháng 12/1952 rất lạnh, tuyết rơi dày khắp vùng. Để giữ ấm, người dân London đã đốt một lượng lớn than trong nhà để sưởi. Trong điều kiện bình thường, khói sẽ bốc lên bầu khí quyển và phân tán nhưng do thời tiết, các quá trình vật lý và hóa học tạo ra sự đảo ngược. Hỗn hợp không khí khói bụi ngưng tụ bị đẩy xuống dưới, gần mặt đất, trong khi không khí ở gần mặt đất sẽ mát hơn không khí ở trên cao. Vì vậy, khi thoát ra khỏi ống khói, khói ấm đã bị mắc kẹt.

Bên dưới sự đảo ngược của nghịch lưu, gió rất nhẹ khuấy động không khí bão hòa tạo thành một lớp sương mù dày 100-200m. Sự đảo ngược năm 1952 cũng giữ lại các hạt và khí thải ra từ các ống khói của nhà máy ở khu vực London, cùng với ô nhiễm do gió từ phía Đông mang lại từ vô số ống khói các khu công nghiệp. Không những thế, ô nhiễm và khói từ khí thải của phương tiện giao thông, đặc biệt là từ đầu máy hơi nước và xe buýt chạy bằng nhiên liệu diesel đã thay thế hệ thống xe điện bị bỏ rơi. Các ngành công nghiệp khác và thương mại cũng góp phần gây ô nhiễm không khí.

Để tránh lịch sử lặp lại, Anh đã áp dụng nhiều quy định mới để đảm bảo chất lượng không khí. Nguồn: wikipedia.org
Để tránh lịch sử lặp lại, Anh đã áp dụng nhiều quy định mới để đảm bảo chất lượng không khí. Nguồn: wikipedia.org

Các hợp chất sinh ra từ việc đốt than chất lượng thấp đã bị không khí lạnh biến thành axit sulfuric thông qua một quá trình được kích thích bởi azote dioxide, rất nguy hiểm nếu con người hít phải nó. Hàng ngàn vạn ống khói vẫn nhả khói vào bầu trời, những cột khói đen đặc, nồng độ bụi khói gấp 10 lần bình thường, nồng độ SO2 gấp 6 lần, Fe2O3 trong khói tác dụng với CO2 trong không khí tạo ra bọt H2SO4, ngưng đọng trong bụi khói thành những đám axit.

Toàn bộ quá trình này khiến không khí ở London trở nên rất độc hại và những người không đeo khẩu trang ngoài trời hoặc có vấn đề về phổi sẽ bị chết mà không hề hay biết. Phải mất hơn 60 năm khoa học mới gỡ rối thành công mớ hỗn độn này.

Bài học không bao giờ cũ

Trong suốt thời gian xảy ra sương mù, một lượng lớn tạp chất đã được giải phóng vào bầu khí quyển. Mỗi ngày trong thời kỳ sương mù, các chất ô nhiễm sau đã được thải ra gồm khoảng 1.000 tấn hạt khói, 2.000 tấn carbon dioxide, 140 tấn axit clohydric và 14 tấn hợp chất flo. Có lẽ nguy hiểm nhất là 370 tấn sulfur dioxide chuyển đổi thành 800 tấn axit sulfuric. Sương mù cuối cùng đã gây ra thiệt hại nặng nề về người, chưa kể nhiều người bị các vấn đề về hô hấp và giao thông bị gián đoạn trong nhiều ngày.

Màn sương khói khổng lồ được coi là sự kiện ô nhiễm không khí tồi tệ nhất trong lịch sử Vương quốc Anh, có tác động lớn nhất trong nghiên cứu môi trường và nâng cao nhận thức của công chúng về mối quan hệ giữa chất lượng không khí và sức khỏe. Để tránh lịch sử lặp lại, Anh đã áp dụng một số thay đổi bao gồm Đạo luật Không khí sạch 1956 và 1968, sử dụng rộng rãi hệ thống sưởi trung tâm và chuyển sang sử dụng nhiên liệu không khói… Tuy vậy, vào năm 1962, sương mù độc đã cướp đi sinh mạng của 750 cư dân London, dù quy mô thiệt hại kém xa “Màn sương khói khổng lồ năm 1952”./.


(Nguồn: VOV)

Chia sẻ:
Có thể bạn cũng thích
nhung_cong_dan_an_do_dau_tien_tro_ve_tu_iran_anh_ani.webp
Ấn Độ hỗ trợ sơ tán công dân Nepal và Sri Lanka khỏi Iran
Hôm nay (21/6), Ấn Độ thông báo sẽ mở rộng chiến dịch sơ tán công dân nước mình khỏi Iran; đồng thời hỗ trợ hai nước láng giềng Nepal và Sri Lanka đưa công dân đang mắc kẹt tại Iran về nước. Chiến dịch sơ tán công dân được Ấn Độ triển khai trong bối cảnh xung đột giữa Iran và Israel chưa có dấu hiệu lắng dịu.
21-06-2025
2025-06-20T161901Z_230244967_RC2E6FAHIBGX_RTRMADP_3_IRAN-NUCLEAR-ISRAEL.JPG.webp
Israel và Iran tiếp tục giao tranh, IAEA cảnh báo thảm họa hạt nhân toàn khu vực
Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm qua (20/6) cảnh báo cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạt nhân Iran có thể làm phát tán phóng xạ, gây thảm họa hạt nhân nguy hiểm cho toàn khu vực.
21-06-2025
TT Thái.webp
Quan chức Thái Lan nói Thủ tướng Paetongtarn sẽ không từ chức
Tổng thư ký đảng Pheu Thai cho biết Thủ tướng Paetongtarn sẽ không từ chức hay giải tán quốc hội sau vụ rò rỉ điện đàm với ông Hun Sen.
21-06-2025
ukraine-neu-cach-ngan-nga-san-xuat-ten-lua-khong-the-ban-ha-1750506010646.webp
Ukraine nêu cách ngăn Nga sản xuất "tên lửa không thể bị bắn hạ"
Ukraine cảnh báo kịch bản Nga sản xuất hàng loạt tên lửa siêu vượt âm Oreshnik và nêu cách ngăn chặn điều này xảy ra.
21-06-2025
23a-17504365826521258527447.webp
Kinh tế Nga trên bờ vực suy thoái
Bộ trưởng Phát triển kinh tế Nga Maxim Reshetnikov cảnh báo nền kinh tế Nga đang "trên bờ vực chuyển sang suy thoái".
21-06-2025
2025-06-18t131226z1367774385rc215faim1m9rtrmadp3iran-nuclear-17505102435521132767448.webp
Lãnh tụ tối cao Iran trú trong hầm ngầm, chọn người kế nhiệm?
Tờ The New York Times dẫn nguồn giới thạo tin cho hay Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei cẩn thận tối đa để tránh nguy cơ bị ám sát, trong khi đã chuẩn bị sẵn những ứng viên kế nhiệm một khi ông 'tử vì đạo'.
21-06-2025
AFP-20230822-33RZ3WM-v1-Previe-9931-9907-1750494228.webp
Quan chức Iran phủ nhận 'kho tên lửa đang cạn dần'
Quan chức Iran bác tin nước này giảm số tên lửa khai hỏa vào Israel vì kho vũ khí sắp cạn, nhấn mạnh Tehran đang tập trung cho chất lượng.
21-06-2025
image001-1750470458-4638-1750470865.webp
Mỹ công bố linh vật kỷ niệm 30 năm quan hệ với Việt Nam
Phái đoàn ngoại giao Mỹ công bố chim Lạc và đại bàng là linh vật của chuỗi hoạt động kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ.
21-06-2025
afp-20250620-aa-21062025-22970-6983-6507-1750474174.webp
Tổng thống Mỹ nói châu Âu không thể giúp chấm dứt xung đột Iran - Israel
Ông Trump nói châu Âu không thể giúp chấm dứt xung đột Iran - Israel, sau cuộc gặp của các nhà ngoại giao Anh, Đức, Pháp và EU với Ngoại trưởng Iran.
21-06-2025
AFP-20250619-62XQ22F-v1-HighRe-6600-3501-1750501721.webp
Quan chức Thái Lan nói Thủ tướng Paetongtarn sẽ không từ chức
Tổng thư ký đảng Pheu Thai cho biết Thủ tướng Paetongtarn sẽ không từ chức hay giải tán quốc hội sau vụ rò rỉ điện đàm với ông Hun Sen.
21-06-2025
Tin nổi bật
Xử án tù đối với một thành viên trong băng nhóm sản xuất ma túy lớn
nitazen.jpg
Lực lượng hải quan tại Ostrava đã phát hiện một phòng thí nghiệm hóa học, nơi một băng nhóm có tổ chức đã sản xuất ra loại ma túy tổng hợp mới và cực kỳ nguy hiểm – klefedron. Vào ngày 20/6, tòa án đã tuyên án tù đối với thành viên đầu tiên trong số 9 người thuộc băng nhóm này.
14 giờ trước
Séc nằm trong những quốc gia châu Âu vượt quá giới hạn tốc độ trung bình
30793010-aa24-4ab9-9aae-30187aa7d5fa.jfif
Các tài xế Séc vượt quá giới hạn tốc độ thường xuyên hơn so với tài xế ở các quốc gia châu Âu khác. Họ vượt quá tốc độ gần như ở khắp mọi nơi dù là trong khu dân cư, trên đường nhỏ hay cả trên đường cao tốc.
14 giờ trước
Chuyên gia cảnh báo 4 quốc gia châu Âu về số ca mắc viêm gan A cao, trong đó có CH Séc
15e50657-3d01-47b5-b658-c3dd9a2ed24f.jpg
CH Séc vẫn đang đối mặt với số ca mắc viêm gan A cao. Tuy nhiên, không chỉ riêng Séc, số ca nhiễm cũng gia tăng tại 3 quốc gia châu Âu khác. Vì vậy, các chuyên gia đã đưa ra cảnh báo đối với du khách có ý định đến một trong những quốc gia này.
14 giờ trước
Séc chuẩn bị chuyến bay sơ tán thứ hai cho công dân từ Israel về nước
letadlo-airbus-a319-ceska-armada (1).jpeg
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Séc cho biết, nước này đang chuẩn bị chuyến bay sơ tán thứ hai cho công dân Séc tại Israel trở về nước. Máy bay Airbus với sức chứa khoảng 80 người có thể đưa công dân Séc về nước vào thứ Bảy ngày 21/6.
14 giờ trước
Bộ Chính trị: Công bố bí thư, chủ tịch 23 tỉnh, thành mới vào ngày 30.6
thuong-truc-ban-bi-thu-tran-cam-tu-1741268282859934008072.jpg
Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu khẩn trương chỉ định bí thư, chủ tịch 23 tỉnh, thành mới sau sáp nhập và công bố đồng thời vào ngày 30.6.
14 giờ trước
Nhiều trang giả mạo Novinky, đăng bài tin giả gây sốc tràn lan nhằm lừa đảo đầu tư tiền ảo
rovnatka-xlekar-ordinace-zubar-ortodoncie.jpeg
Những kẻ mạo danh nhà báo thời gian gần đây đang hoạt động rất mạnh mẽ. Chúng làm tràn lan mạng xã hội bằng những bài viết giả mạo gắn nhãn “Novinky” – một trang tin tức uy tín – với mục đích gây sốc.
một ngày trước
TỔNG QUAN: Người dân không cần trả tiền những dịch vụ nào khi đi khám răng và bảo hiểm y tế chi trả những gì?
rovnatka-xlekar-ordinace-zubar-ortodoncie.jpeg
Chi phí chăm sóc răng miệng thường lên đến hàng chục triệu đồng. Sau khi đã tổng hợp thông tin về phí khám ngoại trú, trang Novinky nay mang đến cái nhìn cụ thể về phí khi đi khám nha khoa.
một ngày trước
Israel diệt chỉ huy đơn vị drone của Iran; Cựu giám đốc CIA cảnh báo Mỹ
2025-06-20t061829z582794602rc256fa74mw5rtrmadp3iran-nuclear-israel-1750471285774844977169.jpg.webp
Ngày 21-6, các hệ thống cảnh báo tại Israel đã được kích hoạt sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) phát hiện đợt phóng tên lửa mới mới nhất từ Iran nhằm vào lãnh thổ nước này.
một ngày trước
Tin tức thế giới sáng 21-6: Ông Trump không chắc ủng hộ Israel - Iran ngừng bắn
anh-1-1750471098462279050201.jpg.webp
Ông Trump để ngỏ khả năng ủng hộ Israel - Iran ngừng bắn; Tổng thống Putin không có ý định làm trung gian hòa giải; Đại học Harvard sắp đạt thỏa thuận lịch sử với ông Trump... là một số tin tức thế giới đáng chú ý sáng 21-6.
một ngày trước
218 nghi phạm núp bóng doanh nghiệp gọi điện lừa đảo hàng trăm ngàn người già cả nước
base64-1750425969017431286544.jpeg
Theo Bộ Công an, băng nhóm này hoạt động có tổ chức, núp bóng doanh nghiệp với hàng trăm nhân viên, sử dụng công nghệ cao, thiết bị điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của hàng trăm ngàn người già trên cả nước.
một ngày trước
® 2020-2025 TAMDA MEDIA z.s. Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận bằng văn bản.
Ghi rõ nguồn TAMDAMEDIA.eu khi phát hành lại thông tin từ website này
pencil