Trong những cuộc gặp riêng với báo chí tại Hà Nội ngày 25-6, các đại sứ Iran và Israel tại Việt Nam đã chia sẻ những góc nhìn đối lập về cuộc xung đột vừa qua.

Lần đầu tiên các nhà ngoại giao cấp cao của hai quốc gia đối địch trình bày trực tiếp quan điểm về cuộc tấn công đáp trả giữa Iran và Israel, cùng vai trò của Mỹ trong xung đột.

Từ việc Mỹ tấn công cơ sở hạt nhân Iran đến cuộc đáp trả của Tehran vào căn cứ Mỹ tại Qatar, hai bên đưa ra những lý giải hoàn toàn khác biệt về tính chính đáng của hành động quân sự và triển vọng hòa bình khu vực.

Iran: "Đáp trả hoàn toàn chính đáng"

Đại sứ Iran tại Việt Nam Ali Akbar Nazari khẳng định cuộc tấn công đáp trả căn cứ quân sự Mỹ tại Qatar là "hoàn toàn chính đáng" sau khi Mỹ tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran.

Ông nhấn mạnh chương trình hạt nhân Iran là hòa bình, tuân thủ và được giám sát bởi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA). "Việc Mỹ tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran đi ngược lại luật pháp quốc tế, quy ước của IAEA", Đại sứ Nazari tuyên bố.

Theo ông, đã có tính toán sai lầm khi cho rằng Iran sẽ đầu hàng sau khi bị tấn công. Thay vào đó, Iran đã quyết định tấn công đáp trả với quyết tâm bảo vệ quốc gia.

"Cuộc tấn công này có sự tính toán. Trước đó, chúng tôi đã thông báo cho Qatar. Sau khi hoàn thành, chúng tôi liên hệ qua điện thoại với Chính phủ Qatar, nói rằng cuộc tấn công không ảnh hưởng đến tình hữu nghị giữa Iran và Qatar. Chúng tôi chỉ tấn công căn cứ quân sự của Mỹ - quốc gia đã tấn công chúng tôi", ông kể lại chi tiết.

Đại sứ Iran cho biết sau cuộc tấn công, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên hệ với hoàng tử Qatar, đề nghị nước này làm trung gian trao đổi với Iran và đưa ra đề nghị ngừng bắn.

Ông nhấn mạnh Iran luôn ưu tiên đối thoại: "Trong 300 năm gần đây, Iran chưa hề tấn công hay gây xung đột với bất kỳ quốc gia nào. Chúng tôi luôn tin tưởng con đường đối thoại và ngoại giao là đúng đắn".

Chính vì vậy, khi nhận được đề nghị ngừng bắn từ Qatar, "Iran đã ngay lập tức tuyên bố sẵn sàng ngừng bắn nếu kẻ thù không tiếp tục tấn công". Đến nay, lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran đã được thực hiện.

Về triển vọng đàm phán với Mỹ, Đại sứ Iran lưu ý rằng Mỹ là bên rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và một lần nữa nhấn mạnh Iran sẵn sàng đàm phán.

"Chúng tôi cam kết tuân theo nguyên tắc ngoại giao. Nếu họ không vượt qua lằn ranh đỏ về quyền lợi chính đáng của chúng tôi, chúng tôi sẵn sàng đạt được thỏa thuận", ông nói.

Israel: "Vô hiệu hóa mối đe dọa"

Từ góc độ đối lập, Đại sứ Israel tại Việt Nam Yaron Mayer tuyên bố Israel đã "vô hiệu hóa hiệu quả hai mối đe dọa nghiêm trọng" từ Iran.

Israel cáo buộc Iran bí mật theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân, tăng tốc hoàn tất chương trình này và mở rộng sản xuất tên lửa đạn đạo. Với Israel, đây là hai mối đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn vong của nước này.

"Chiến dịch đã nhắm vào các tài sản quân sự và hạ tầng quân sự liên quan đến hai mối đe dọa nói trên. Chúng tôi đã nỗ lực hết sức để tránh mọi tổn hại cho người dân Iran và lấy làm tiếc về bất kỳ thương vong vô tội nào", Đại sứ Mayer chia sẻ.

Ông nhấn mạnh thông qua chiến dịch "Sư tử trỗi dậy", Israel đã hoàn thành các mục tiêu đặt ra và hiện đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Theo ông, các hạ tầng quân sự Iran đã bị thiệt hại đáng kể, hàng chục mục tiêu giá trị cao bị vô hiệu hóa.

"Đây là dấu mốc quan trọng đối với năng lực phòng vệ của Israel, góp phần củng cố an ninh lâu dài cho người dân Israel.

Chúng tôi hy vọng lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì. Như Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi vừa tuyên bố, chương trình hạt nhân Iran đã bị chậm lại đáng kể", ông nhấn mạnh.

Về kế hoạch đảm bảo hòa bình với Iran cũng như an ninh khu vực, Đại sứ Israel khẳng định cam kết của nước này với an ninh của chính mình và sự ổn định khu vực.

"Các hành động vừa qua mang tính chất phòng vệ, chủ động nhằm ngăn chặn nguy cơ đe dọa trực tiếp. Nhiều quốc gia Trung Đông đã ký Hiệp định Abraham với Israel và tiếp tục duy trì thực thi bất chấp các sự kiện hiện nay", ông nêu.

Cuối cùng, Đại sứ Israel khẳng định: "Chúng tôi mong muốn sống trong hòa bình với các láng giềng và tiếp tục mở rộng vòng tròn đối tác trong khu vực.

Israel đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc trong hợp tác, thương mại, giao lưu giữa Israel với các nước trong khu vực. Chúng tôi muốn tăng cường hơn nữa trong tương lai".

Sau chuỗi các cuộc tấn công đáp trả, cả Iran và Israel đều xác nhận đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Qatar đóng vai trò trung gian quan trọng trong việc truyền đạt thông điệp giữa các bên, đặc biệt sau khi Iran thông báo trước và sau cuộc tấn công căn cứ Mỹ trên lãnh thổ Qatar.
Điểm đáng chú ý là cả hai bên đều tuyên bố sẵn sàng cho đối thoại nhưng với điều kiện khác nhau. Iran khẳng định sẵn sàng đàm phán nếu "lằn ranh đỏ về quyền lợi chính đáng" không bị vượt qua, trong khi Israel nhấn mạnh mong muốn mở rộng các thỏa thuận hòa bình theo mô hình Hiệp định Abraham với nhiều nước Ả Rập khác trong khu vự

(Nguồn: Tuoitre)