Giấy phép phát thải cho các hộ gia đình là một chủ đề đang gây chia rẽ các chính trị gia Séc, các chuyên gia cũng tranh luận về vấn đề này và xung quanh nó có nhiều nhầm lẫn. Trong khi đó, chúng sẽ khiến chi phí sưởi ấm, xăng và dầu diesel đắt đỏ hơn trong khoảng một năm tới. 

Trong khi chính phủ của Thủ tướng Petr Fiala đánh giá cao việc Cộng hòa Séc dẫn đầu các nước yêu cầu trần giá giấy phép cho các hộ gia đình, thì các thành viên của chính phủ mới có khả năng hoàn toàn bác bỏ chúng. 

Vấn đề đang gây tranh cãi là giấy phép phát thải sẽ làm tăng chi phí sưởi ấm và giao thông như thế nào. Ủy ban Châu Âu đã đồng ý với đề xuất của Cộng hòa Séc về việc áp trần giá giấy phép, tương đương khoảng 1.100 korun cho mỗi tấn khí CO₂ thải ra không khí. Theo Bộ trưởng Môi trường Petr Hladík, tác động của giấy phép phát thải khi áp trần sẽ tối đa khoảng 200–400 korun mỗi tháng cho mỗi hộ gia đình.

Thay vì 20 triệu giấy phép, Liên minh châu Âu sẽ phát hành 80 triệu giấy phép mỗi năm. Điều này lẽ ra sẽ làm giảm giá giấy phép. Tuy nhiên, theo một phân tích khác, người dân vẫn sẽ phải chi nhiều tiền hơn. Theo ông Karel Havlíček, ứng viên cho vị trí Bộ trưởng Công Thương, giá sẽ dao động khoảng 150 euro mỗi tấn, tức cao hơn ba lần so với con số mà Bộ trưởng Hladík dự tính. Hiện không rõ chi phí này sẽ cao đến mức nào đối với các hộ gia đình, nhưng trong những trường hợp xấu nhất, sẽ lên tới hàng chục nghìn korun.

Theo chuyên gia kinh tế Pavel Peterka giải thích, nói một cách rất đơn giản, các công ty phải trả tiền vào ngân sách nhà nước vì gây hại cho môi trường. Hệ thống này bây giờ sẽ được mở rộng sang sưởi ấm các tòa nhà, nhiên liệu và các lĩnh vực khác.

Mục tiêu là khuyến khích người dân, thay vì sử dụng than hoặc khí đốt gây ô nhiễm, thì nên sưởi ấm bằng gỗ, lắp đặt máy bơm nhiệt hoặc đổi xe chạy dầu/ xăng sang xe điện. Doanh thu từ việc bán giấy phép sẽ được các quốc gia đầu tư vào bảo vệ khí hậu. Chuyên gia kinh tế Lukáš Kovanda cảnh báo, vào năm 2027–28, ông cho rằng nghĩ chi phí thực sự có thể là vài nghìn korun mỗi năm. Nhưng năm 2030 mới là quan trọng, ông cho rằng, để thực hiện đầy đủ Green Deal, chi phí sẽ phải ở mức hàng chục nghìn korun.

Những hộ gia đình sống trong nhà chưa được cách nhiệt, sưởi bằng than hoặc khí đốt sẽ chịu chi phí cao nhất. Chi phí xe chạy động cơ đốt trong cũng sẽ tăng, ước tính khoảng 4 korun mỗi lít xăng hoặc dầu. Nếu Cộng hòa Séc từ chối giấy phép phát thải, nước này có nguy cơ bị phạt hàng chục triệu và mất trợ cấp từ quỹ EU. Theo đại diện của liên minh chính phủ mới, việc từ chối giấy phép vẫn là cần thiết, ngay cả phải chấp nhận các khoản phạt nêu trên.

(Theo TN Nova)