Ngày 9-3, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và tỉ phú công nghệ Elon Musk đã có phản ứng gay gắt với Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski, bác bỏ lo ngại của ông Sikorski về việc Starlink có thể bị cắt ở Ukraine.

Tuyên bố cứng rắn của ngoại trưởng Ba Lan

Theo Bloomberg, ngày 9-3, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski tuyên bố nước này có thể sẽ thay thế nhà cung cấp dịch vụ khác nếu tỉ phú Elon Musk tắt hệ thống Internet vệ tinh Starlink với Ukraine.

Theo đó, trong một bài đăng trên mạng xã hội X, ông Radoslaw Sikorski cho biết: “Nếu SpaceX chứng tỏ họ là nhà cung cấp không đáng tin cậy, chúng tôi sẽ buộc phải tìm kiếm nhà cung cấp khác".

Phát biểu trên của nhà ngoại giao Ba Lan đưa ra ngay sau khi tỉ phú Elon Musk có bài đăng cùng ngày trên mạng xã hội X: “Starlink của tôi chính là xương sống của quân đội Ukraine. Nếu tôi tắt nó đi, toàn bộ phòng tuyến của họ sẽ sụp đổ”. Vị tỉ phú này cũng bày tỏ sự thất vọng trước cuộc xung đột kéo dài mà theo ông, Ukraine “không thể tránh khỏi thất bại”.

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) gần đây đã nhóm họp tại Brussels (Bỉ) để tổ chức hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp nhằm mục đích tăng mạnh chi tiêu quốc phòng và khu vực này đã bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế cho Starlink.

Ước tính có khoảng 42.000 thiết bị đầu cuối Starlink đang hoạt động trên khắp các bệnh viện, doanh nghiệp và quân đội tại Ukraine.

Thực tế cho thấy trong xung đột Nga - Ukraine, Internet vệ tinh Starlink đóng vai trò quan trọng trong cơ sở hạ tầng liên lạc dân sự và quân sự của Ukraine. Các chuyên gia đánh giá Starlink đóng vai trò thiết yếu đối với thiết bị không người lái (UAV), hiện là một trong các phương tiện chính trong hoạt động tác chiến của Kiev. Mất Starlink sẽ gây nhiều hậu quả đối với quân đội Ukraine.

Trước đó, Ba Lan đã khẳng định nước này là bên ký hợp đồng và trả tiền dịch vụ Internet vệ tinh Starlink cho Ukraine. Ông Radoslaw Sikorski cho biết rằng chính Bộ Số hóa của Ba Lan đã trả khoản kinh phí 50 triệu USD mỗi năm để Ukraine tiếp cận hệ thống này.

Hãng tin RBC-Ukraine dẫn lời Bộ trưởng Bộ Số hóa Ba Lan Krzysztof Gawkowski: "Chúng tôi đang và sẽ tiếp tục trả phí thuê bao cho dịch vụ Internet vệ tinh tại Ukraine. Không thể tưởng tượng nổi ai đó có thể quyết định chấm dứt một thỏa thuận thương mại cung cấp dịch vụ mà Ba Lan là bên tham gia". Bình luận trên được vị quan chức Ba Lan đưa ra vào cuối tháng 2 khi truyền thông đồng loạt đăng tin Mỹ sẽ cắt quyền truy cập vệ tinh Starlink đối với Ukraine, nếu như Kiev từ chối ký thỏa thuận đất hiếm trị giá 500 tỉ USD.

Trước nguy cơ Ukraine bị cắt hệ thống liên lạc này, hãng cung cấp dịch vụ vệ tinh Eutelsat của Pháp cho biết đang đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) để thay thế Starlink trở thành nền tảng chính phục vụ liên lạc quân sự của Ukraine. Thông tin này được tờ The Guardian dẫn lời giám đốc điều hành công ty, bà Eva Berneke, cho biết vào ngày 6-3.

Eutelsat đã hoạt động tại Ukraine và hiện sở hữu hàng nghìn thiết bị đầu cuối, mặc dù không phải tất cả đều đang được kết nối, bà Berneke lưu ý. Bà cho biết các cuộc thảo luận với nhà cung cấp đang diễn ra và cần khoảng vài tháng để triển khai 40.000 thiết bị đầu cuối, tương đương số lượng Starlink đang được sử dụng tại Ukraine.

Mỹ phản ứng, cáo buộc "bịa chuyện"

Ngay sau đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã có phản ứng mạnh mẽ và cáo buộc người đồng cấp Ba Lan Sikorski “bịa chuyện”.

“Không ai đe dọa sẽ cắt Starlink của Ukraine cả”, ông Rubio nói, đồng thời nhấn mạnh: “Và hãy nói lời cảm ơn đi, vì nếu không có Starlink, Ukraine đã thua cuộc chiến này từ lâu, và quân Nga giờ đã có mặt ngay sát biên giới Ba Lan”.

Về phần mình, tỉ phú công nghệ Elon Musk cũng lên tiếng chỉ trích và nói rằng Ba Lan chỉ trả một phần rất nhỏ trong tổng chi phí duy trì Starlink cho Ukraine.

Trong khi đó, theo Ngoại trưởng Sikorski, Ba Lan đã cung cấp một nửa trong tổng số 42.000 thiết bị đầu cuối Starlink của Ukraine, với chi phí khoảng 50 triệu USD/năm.

Tuy nhiên, tỉ phú Musk phản bác mạnh mẽ và nói thẳng rằng “ông chỉ trả một phần nhỏ trong số chi phí” và “không có bất kỳ dịch vụ nào có thể thay thế Starlink”.

Trước đó cùng ngày, tỉ phú Musk tuyên bố rằng nếu ông ngừng cung cấp Starlink, toàn bộ tiền tuyến của Ukraine sẽ sụp đổ ngay lập tức.

Theo báo The Kyiv Independent, cả ông Musk và ông Rubio đều có những phát biểu chỉ trích chính quyền Kiev trong thời gian gần đây.

Ngày 5-3, ông Rubio tuyên bố rằng xung đột Nga - Ukraine thực chất là “một cuộc chiến ủy nhiệm” giữa Moska và (Moscow) và Washington.

Ông Rubio cũng cáo buộc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã “làm suy yếu” kế hoạch đàm phán hòa bình của Tổng thống Mỹ Donald Trump, sau cuộc tranh cãi căng thẳng và công khai giữa hai nhà lãnh đạo tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào ngày 28-2.

Mới nhất là vào ngày 7-3, Hãng tin AFP cho biết người phát ngôn Cơ quan Tình báo Địa không gian quốc gia (NGA) thông báo Washington đã “tạm thời đình chỉ” quyền truy cập của Ukraine vào dịch vụ hình ảnh vệ tinh thương mại do Chính phủ Mỹ mua.

Maxar, một trong những công ty được chương trình của Mỹ ký hợp đồng cung cấp hình ảnh cho Kiev, đã xác nhận thông tin trên, đồng thời khẳng định “không có bất kỳ thay đổi nào đối với cách thức chúng tôi hỗ trợ các khách hàng khác hoặc các chương trình hay hợp đồng của họ”.

Tỉ phú Musk cũng có những tuyên bố tương tự. Ông liên tục chỉ trích lập trường của Tổng thống Zelensky, kêu gọi “hòa bình ngay lập tức”, nhưng lại tránh nhắc đến trách nhiệm của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin trong cuộc xung đột này.

(Nguồn: Tuoitre)