Ông Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20-1-2025, tuyên bố sẽ ân xá cho những người bị kết tội tham gia vụ bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6-1-2021 ngay sau khi bước vào Nhà Trắng.

"Tôi sẽ xem xét vụ J6 ngay và luôn sau khi nhậm chức, có thể là trong 9 phút đầu tiên", Tổng thống đắc cử Donald Trump nói với tạp chí Time. J6 là viết tắt của January 6th 2021, ngày xảy ra vụ bạo loạn tại Điện Capitol. Những người ủng hộ ông Trump cực đoan đã xông vào tòa nhà Quốc hội Mỹ để ngăn cản việc xác nhận chiến thắng cho ông Joe Biden.

Ông Trump sẽ khó ân xá hàng loạt?

"Chúng tôi sẽ xem xét từng trường hợp một và sẽ làm rất nhanh. Việc đó sẽ bắt đầu ngay trong giờ đầu tiên tôi nhậm chức. Phần lớn những người này không đáng phải bị ngồi tù", ông Trump nói tiếp.

Từ tuyên bố trên, Đài NBC News đã làm các cuộc phỏng vấn với những đồng minh của ông Trump cũng như nhóm ủng hộ vụ J6, các thám tử trực tuyến đã hỗ trợ FBI điều tra và các quan chức thực thi pháp luật.

Kết quả, họ khẳng định ông Trump không nắm được thông tin mới nhất về cuộc điều tra cũng như quá trình xét xử và kết án. Tổng thống đắc cử dường như tin rằng nhiều nghi phạm vẫn đang bị nhốt trong nhà tù ở Washington D.C.
Thực tế, hơn 1.500 bị cáo đã bị buộc tội và 1.100 bị kết án trong đó có 600 bị cáo nhận án tù. Các vụ bắt giữ, xét xử và kết án diễn ra trong suốt năm 2024 nhưng ngày càng mờ nhạt trên truyền thông Mỹ.

Một đồng minh của ông Trump cho biết phát ngôn của tổng thống đắc cử với tờ Time đã chỉ ra những "điểm mù" của ông về cuộc điều tra vụ J6 và điều đó khá đáng lo ngại.

"Cần phải có một lập luận cụ thể và được cập nhật khi tuyên bố với công chúng nếu ông ấy muốn bảo vệ lệnh ân xá cho các bị cáo vụ J6", người này nói với Đài NBC News.

Cũng theo người này, ngay cả những người làm việc trong vụ J6 mỗi ngày cũng khó có thể theo kịp những gì đang diễn ra. "Nhưng điều cực kỳ quan trọng với tổng thống đắc cử là ông ấy phải có một lập luận rất ngắn gọn và thuyết phục cho những lệnh ân xá này", vị này nói tiếp.

Quay trở lại cuộc phỏng vấn với tờ Time, ông Trump tiết lộ sẽ có những người không được ân xá là các trường hợp "điên rồ" hoặc "cực đoan".

Một số nguồn tin am hiểu vấn đề cho hay ông Trump có thể sẽ ân xá cho hầu hết những người tham gia vụ bạo loạn. Tuy nhiên, sẽ có một số bị cáo được chọn là "người rất xứng đáng được ân xá đầu tiên". Quá trình ân xá sau đó có thể tiếp tục trong vài tuần hoặc vài tháng để thẩm định các trường hợp còn lại.

Ân xá - đặc quyền của tổng thống Mỹ

Điều 2 của Hiến pháp Mỹ đã trao cho tổng thống nước này đặc quyền ân xá, nhưng việc sử dụng quyền này chỉ áp dụng với các tội liên bang, không thể ân xá cho những người phạm các tội theo luật tiểu bang và người bị luận tội.

Tổng thống đầu tiên của Mỹ George Washington đã ban hành lệnh ân xá đầu tiên vào năm 1795 cho hai người đàn ông tham gia một cuộc nổi loạn bạo lực ở Pennsylvania, để phản đối thuế đánh vào rượu whisky và các sản phẩm có cồn khác của chính phủ liên bang mới thành lập.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã sử dụng đặc quyền này khá nhiều lần, trong đó có những người là đồng minh chính trị bị kết án. Đáng chú ý trong số này có "ông thông gia" Charles Kushner, người được ông Trump đề cử làm đại sứ Pháp cho nhiệm kỳ thứ hai của mình.

Cách đây vài ngày, Tổng thống Joe Biden cũng tuyên bố ân xá cho 39 người Mỹ phạm các tội phi bạo lực và giảm án cho gần 1.500 người khác. Nhà Trắng gọi đây là lệnh ân xá của tổng thống trong cùng một ngày lớn nhất lịch sử Mỹ.

(Nguồn: Tuoitre)