Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chờ quyết định cuối cùng của FTSE Russell về việc nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp trong vài ngày tới.

Nếu việc nâng hạng thành công, thị trường chứng khoán sẽ đón hàng tỉ USD từ các quỹ đầu tư quốc tế, vốn chỉ được phép rót vốn vào các thị trường đã được nâng hạng.

Kỳ vọng lớn

Trong tuần qua, thị trường chứng khoán giao dịch khá ảm đạm, thanh khoản sụt giảm. Nguyên nhân là giới đầu tư đang chờ đợi thông tin nâng hạng thị trường sẽ được FTSE Russell (tổ chức chuyên cung cấp chỉ số, dữ liệu, phân tích thị trường chứng khoán toàn cầu) dự kiến công bố vào ngày 7-10 tới.

Theo chuyên gia tài chính Trần Đình Phương, vì kết quả chưa được công bố nên thị trường đang ở trạng thái không chắc chắn. Nhà đầu tư không thể biết trước liệu Việt Nam có được nâng hạng hay không. Nếu có, mức độ ảnh hưởng và thời điểm dòng tiền thực sự đổ vào vẫn là một ẩn số. Tâm lý thận trọng, chờ đợi trước một sự kiện quan trọng đã khiến thị trường không có nhiều bứt phá trong tuần qua.

Tiến sĩ Quách Mạnh Hào, giảng viên Đại học Lincoln (Anh), cho biết về mặt xác suất, khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng là khá cao.

"Tuy nhiên, ngay cả khi được nâng hạng, thị trường có thể chỉ nhận được một sự thúc đẩy về tâm lý tích cực. Điều mà chúng ta thực sự kỳ vọng ở việc nâng hạng, tức là dòng tiền nước ngoài đổ vào, thường cần một khoảng thời gian khoảng sáu tháng. Do đó, nếu thành công, nó có thể tạo ra một hiệu ứng tích cực ngắn hạn" - tiến sĩ Hào nhận định.

Theo bà Nguyễn Hoài Thu, Tổng Giám đốc khối đầu tư chứng khoán Tập đoàn VinaCapital, thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến rất gần đến mục tiêu được FTSE Russell nâng hạng trong kỳ đánh giá tháng 10 này. Nhận định này có cơ sở vững chắc bởi Việt Nam đã đáp ứng hầu hết các tiêu chí quan trọng mà FTSE Russell nêu ra trước đó.

Những nỗ lực này không chỉ bao gồm việc sửa đổi quy định mà còn là sự đồng thuận từ các cơ quan quản lý, thành viên thị trường và công ty chứng khoán nhằm tạo ra một cơ chế hoạt động hiệu quả hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế.

"Với những bước tiến quyết liệt và cụ thể này, khả năng Việt Nam được xác nhận nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp đang trở nên khả quan hơn bao giờ hết, mở ra kỷ nguyên mới để thu hút dòng vốn ngoại quy mô lớn" - bà Nguyễn Hoài Thu nói.

Bộ phận nghiên cứu đầu tư toàn cầu của HSBC (HSBC Global Research) cũng bày tỏ quan điểm lạc quan về khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng trong tuần này. Trước đó, Chính phủ và các cơ quan quản lý Việt Nam đã nỗ lực đưa ra các chính sách, quy định phù hợp để thúc đẩy quá trình nâng hạng, bao gồm sửa đổi luật pháp và cải cách quy trình vận hành thị trường.

HSBC dự báo việc được nâng hạng có thể giúp thị trường cổ phiếu Việt Nam thu hút thêm dòng vốn trị giá 3,4 tỉ USD. Ở kịch bản lạc quan nhất, nếu các yếu tố thị trường thuận lợi và Việt Nam tiếp tục cải thiện, mức vốn tối đa có thể lên tới 10,4 tỉ USD. Đây là tín hiệu cực kỳ tích cực, cho thấy nâng hạng sẽ không chỉ là một danh hiệu mà còn là một lực đẩy tài chính mạnh mẽ cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

Dù còn nỗi lo nhưng điều tích cực vẫn sẽ đến

PGS-TS Võ Đình Trí, Trường IPAG Business School Paris (Pháp), cho rằng dù niềm tin thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng là rất lớn, vẫn có khả năng không đạt kỳ vọng. Kết quả cuối cùng còn phụ thuộc vào phiếu bầu của hội đồng FTSE Russell.

"Nếu kết quả nâng hạng không như kỳ vọng, thị trường có thể đối mặt với những tác động không mấy tích cực. Chúng ta có thể thấy một làn sóng thất vọng lan tỏa, bởi vì bao nhiêu nỗ lực và niềm tin của nhà đầu tư đã được đặt vào sự kiện này. Nếu cơ hội này trượt mất, đó thực sự sẽ là một tin không tốt chút nào. Dù tin tốt có thể không mang lại lợi ích ngay lập tức quá lớn nhưng tin không vui lại thực sự là một thách thức đáng kể" - tiến sĩ Quách Mạnh Hào nói.

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Quản lý Quỹ đầu tư chứng khoán Vietcombank (VCBF), cho biết các nghiên cứu của VCBF đã đúc kết bài học từ các thị trường đi trước. Theo đó, việc nâng hạng là một yếu tố xúc tác tốt nhưng không đảm bảo thành công dài hạn.

Chẳng hạn, Kuwait là một minh chứng rõ ràng cho hiệu ứng tích cực của việc nâng hạng. Sau khi được nâng hạng vào năm 2018, thị trường này đã ghi nhận những thay đổi đáng kể. Tỉ trọng giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài đã tăng từ khoảng 9% lên gần 22% trước và sau khi nâng hạng.

Ngược lại, trường hợp của Pakistan cho thấy nâng hạng có thể không bền vững nếu thiếu sự ổn định nội tại. Pakistan được nâng hạng vào năm 2017. Năm 2016, trước khi nâng hạng, thị trường này đã tăng tới 40%, phản ánh mạnh mẽ dòng tiền đầu cơ đón đầu kỳ vọng. Tuy nhiên, sau đó thị trường lại giảm tới hơn 60% trong giai đoạn 2017-2021. Cuối cùng, vào năm 2021, Pakistan đã bị hạ cấp trở lại xuống thị trường cận biên do những bất ổn kéo dài về kinh tế và chính trị.

Ông Huang Bo, Tổng Giám đốc Công ty chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS), nhận định với khả năng thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng, thị trường sẽ còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng trong thời gian tới. Việc nâng hạng không chỉ là một cột mốc quan trọng về danh tiếng mà còn là yếu tố then chốt kích hoạt dòng vốn mới và niềm tin mạnh mẽ từ giới đầu tư.

Hiện tại, chỉ số VN-Index đang dao động quanh vùng 1.600 điểm và hoàn toàn có thể tiến tới 1.800 điểm vào cuối năm 2025 hoặc đầu năm 2026, tương ứng mức tăng khoảng 20%. Đà tăng trưởng này sẽ được củng cố bởi sự phục hồi và phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp. Lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết dự kiến sẽ tăng trưởng từ 16-20%, với sự nổi bật đến từ các nhóm ngành chính như ngân hàng, bất động sản, bán lẻ và công nghệ.

Các ngành này được kỳ vọng sẽ hưởng lợi trực tiếp từ sự ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách hỗ trợ tăng trưởng và đặc biệt là dòng vốn ngoại mới, tạo động lực mạnh mẽ cho toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam vươn lên tầm cao mới.

Dù vậy, giới phân tích cũng cho rằng nâng hạng thị trường là một tín hiệu rất tốt và là yếu tố cần thiết để thu hút dòng vốn quốc tế. Tuy nhiên, việc này cũng đòi hỏi Việt Nam phải cam kết cải tổ liên tục và duy trì phát triển bền vững về kinh tế vĩ mô. Nếu các yếu tố cơ bản không được đảm bảo, ngay cả việc được nâng hạng cũng không thể giữ chân dòng vốn dài hạn và duy trì đà tăng trưởng của thị trường.

Nguồn: Phapluat