Ngay sau khi nâng tầm quan hệ song phương với bổ sung nội hàm "gắn kết chiến lược", Thủ tướng hai nước Việt - Lào đã họp cùng nhiều bộ, ngành để triển khai hàng loạt dự án trọng điểm, đặc biệt trong kết nối giao thông và hợp tác kinh tế.

Ngày 3-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone đồng chủ trì kỳ họp thứ 48 Ủy ban liên chính phủ về hợp tác song phương tại Vientiane. Kỳ họp diễn ra chỉ một ngày sau cuộc gặp cấp cao giữa lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc cụ thể hóa quan hệ đặc biệt giữa hai nước.

Làm sâu sắc quan hệ ở tầm cao mới

Thông tin từ Bộ Ngoại giao cho biết tại kỳ họp, hai Thủ tướng thống nhất bắt tay ngay làm sâu sắc nội hàm quan hệ Việt Nam - Lào với tầm cao mới "hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện, gắn kết chiến lược".

Trong đó, "quan hệ chính trị là sống còn, hợp tác quốc phòng - an ninh và kinh tế là then chốt, hợp tác khoa học, công nghệ, giáo dục - đào tạo là đột phá, hợp tác doanh nghiệp và nhân dân là nền tảng, hợp tác địa phương là đòn bẩy".

Hai nhà lãnh đạo nhất trí tập trung thúc đẩy kết nối hai nền kinh tế, kết nối hạ tầng, bảo đảm an ninh kinh tế, an ninh năng lượng của mỗi nước, đồng thời tháo gỡ khó khăn và rào cản, bảo đảm các chương trình và dự án hợp tác giữa hai nước phát huy hiệu quả cao.

Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư các dự án quy mô lớn tại Lào với các ưu đãi, điều kiện thuận lợi.

Phía Lào mong muốn thúc đẩy kết nối hạ tầng giao thông, năng lượng và triển khai tuyến đường bộ cao tốc Vientiane - Hà Nội; nâng cao hiệu quả dự án khai thác muối mỏ kali.

Hai bên phấn đấu tiếp tục thúc đẩy tăng kim ngạch thương mại năm 2026 từ 10 - 15% so với năm 2025, sớm đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên 5 tỉ USD và hướng tới 10 tỉ USD/năm.

Bên cạnh đó, hai nước tập trung giải quyết khó khăn, thúc đẩy triển khai kết nối hạ tầng giao thông; coi nông nghiệp và phát triển nông thôn là một trong những trụ cột của hợp tác kinh tế.

Cũng tại kỳ họp, hai bên đã ký kết hiệp định hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào giai đoạn 2026 - 2030; thỏa thuận hợp tác giữa hai Chính phủ, hai Bộ Giáo dục và Đào tạo hai nước trong năm 2026.

Gắn kết giao thông

Như hai Thủ tướng đã nhất trí, hai bên sẽ thúc đẩy triển khai kết nối hạ tầng giao thông. Theo tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Lào, việc kết nối giao thông, nhất là đường bộ, có ý nghĩa rất quan trọng để thúc đẩy tăng kim ngạch thương mại.

Nhìn vào bản đồ hiện tại, hai nước đang có các trục đường ngang để kết nối, như đường 2e nối các tỉnh Tây Bắc Việt Nam với Tây Bắc Lào, quốc lộ 9 nối tỉnh Quảng Trị với Savannakhet, quốc lộ 8 nối Hà Tĩnh và Bolikhamsai. Những tuyến đường này đều đã có từ lâu, dù được nâng cấp nhưng lưu lượng hàng hóa chưa nhiều, chưa đáp ứng được nhu cầu.

"Nếu không làm được đường thì kim ngạch thương mại, giao thương không lên được. Chính vì vậy, hai Chính phủ đã quyết định phải có trục giao thông mới nhằm tăng lưu lượng hàng hóa, đồng thời đơn giản hóa thủ tục thông quan hàng hóa, kết nối cửa khẩu hai bên", ông Hùng giải thích.

Tại kỳ họp ngày 3-12 và cuộc gặp cấp cao hai Đảng ngày 2-12, lãnh đạo Việt Nam và Lào đã thống nhất tập trung thúc đẩy dự án đường cao tốc Hà Nội - Vientiane. Ngoài ra, một dự án khác cũng nhận được nhiều kỳ vọng là tuyến đường sắt Vientiane - Vũng Áng.

Tại cuộc làm việc với Bộ trưởng Bộ Công chính và Vận tải Lào Leklay Sivilay ngày 2-12 tại Vientiane, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trao đổi về hai dự án trên. Với thành công trong dự án hợp tác tại cảng Vũng Áng (Hà Tĩnh), ông đề nghị Lào phát triển hệ thống giao thông liên hoàn kết nối.

Trong đó ưu tiên kết nối đường bộ đến hệ thống các cảng biển miền Trung của Việt Nam, bao gồm cảng Vũng Áng, từ đó tạo động lực kinh tế và tăng cường lưu thông hàng hóa của Lào ra khu vực và vươn xa thế giới.

Việc kết nối giao thông giữa Lào và Việt Nam mang lại lợi ích cho cả hai nước. Theo truyền thông Lào, vào tháng 9 vừa qua, nước này đã khởi động lộ trình chiến lược 5 năm nhằm hiện đại hóa hệ thống giao thông quốc gia, tập trung vào việc nâng cấp đường bộ, cầu, đường sắt và đường thủy. Kế hoạch này nhằm mục đích tăng cường kết nối khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại xuyên biên giới và hỗ trợ phát triển đô thị bền vững.

Hành lang giao thông nối liền châu lục

Dự án xây dựng đường cao tốc Vientiane - Hà Nội đã bước sang giai đoạn mới với việc thi công đoạn 2 từ huyện Pakxan, tỉnh Bolikhamxay đến biên giới Việt Nam, dự kiến hoàn thành vào năm 2029.
Pakxan cũng là nơi vừa hợp long cầu hữu nghị Lào - Thái số 5 bắc qua sông Mekong, là địa phương có tuyến đường bộ ngắn nhất nối cả ba nước Thái Lan - Lào và Việt Nam.
Trong tương lai, tuyến đường này sẽ là một phân đoạn quan trọng của hành lang giao thông đường bộ lớn, nối liền Ấn Độ, châu Âu và ASEAN với Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Hiện nay, hầu hết hàng hóa giữa các khu vực nói trên được vận chuyển bằng đường biển qua Singapore.
Một khi hoàn thành, tuyến đường cao tốc này dự kiến sẽ chuyển hướng một phần đáng kể lưu lượng hàng hải qua Singapore sang vận tải đường bộ, rút ngắn quãng đường vận chuyển ít nhất 1.000km.

Theo Tuoitre