Kể từ đầu năm mới, bản sửa đổi của Bộ luật Hình sự của Séc sẽ có hiệu lực, trong đó điều chỉnh mức hình phạt. Đối với các hành vi trộm cắp vặt tái diễn hoặc không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, tòa án sẽ ít áp dụng hình phạt tù hơn. Theo Bộ trưởng Tư pháp Jeroným Tejc (ANO), do bản sửa đổi này, các thẩm phán sẽ phải rà soát lại khoảng bốn nghìn bản án để xem liệu một số hành vi đã bị kết án trước đó còn được coi là tội phạm theo quy định mới hay không.

Bản sửa đổi luật hình sự đưa ra mức phạt nhẹ hơn cho những người không trả tiền cấp dưỡng, theo đó hành vi này chỉ bị coi là tội phạm nếu trẻ có nguy cơ thiếu thốn. Ngay từ ngày 1 tháng 1 năm 2026, khoảng 300 người đã bị kết án về hành vi này sẽ được trả tự do.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Tư pháp Jeroným Tejc nhận thấy có thể có những rủi ro từ việc áp dụng chế độ khoan dung hơn đối với những người không trả tiền cấp dưỡng. “Trong nhiều trường hợp, chính việc khoản cấp dưỡng bị ràng buộc với hình phạt tù đã khiến một số người cuối cùng phải trả tiền, tránh được việc phải vào tù,” Bộ trưởng nhắc đến tác dụng răn đe của quy định hình sự cũ.

Tuy nhiên, cựu Bộ trưởng Tư pháp Eva Decroix (ODS) lại ủng hộ thay đổi này. Bà Decroix  cho biết: “Tôi luôn đặt ra câu hỏi: một đứa trẻ thực sự được lợi gì khi cha mẹ bị giam? Tôi chỉ muốn nhắc rằng chắc chắn không phải ai trong tù cũng có thể trả đầy đủ tiền cấp dưỡng”.

Theo Chủ tịch Liên đoàn Thẩm phán Libor Vávra, tiền cấp dưỡng có thể được thu từ những người không trả một cách hiệu quả hơn. Ông Vávra giải thích: “Có rất nhiều quốc gia phát triển không coi nợ tiền cấp dưỡng là hành vi vi phạm pháp luật. Họ giải quyết bằng cách sử dụng các thi hành án dân sự, hay các phương thức khác để người được quyền nhận tiền có thể nhận được tiền nhanh nhất có thể”.

Bộ trưởng Tejc dự định thực hiện các biện pháp do ông Vávra đề xuất, bên cạnh tịch thu giấy phép lái xe còn bao gồm cả những quyền khác. Theo ông, việc siết chặt cũng là cần thiết đối với những kẻ buôn bán và sản xuất ma túy có tổ chức.

Tuy nhiên, bản sửa đổi giảm nhẹ một số tội danh về ma túy, chủ yếu liên quan đến cần sa. Người sử dụng sẽ được phép trồng hợp pháp tối đa ba cây. Ngoài ra, họ được phép giữ tối đa 100 gram tại nhà và 25 gram nơi công cộng của loại ma túy nhẹ này. Bộ trưởng Tejc hiện chưa có kế hoạch thay đổi các quy định liên quan đến cần sa.

Bản sửa đổi vừa giảm nhẹ, vừa tăng nặng các hình phạt

Đối với các vụ trộm vặt tái phạm, hiện nay tòa án sẽ phạt tù cả khi thiệt hại gây ra dưới 10.000 korun. Theo quy định mới, giới hạn thấp nhất này sẽ được bỏ, nhờ đó tòa án có thể áp dụng nhiều hình phạt thay thế hơn.

Hình phạt cũng sẽ được giảm đối với các hành vi kinh tế như lừa đảo hoặc gian lận thuế. Trong trường hợp gây thiệt hại lớn, mức phạt tối thiểu sẽ giảm từ 5 năm xuống còn 3 năm. Thời gian tù cũng sẽ ngắn hơn đối với việc tán thành khủng bố trên internet.

Tuy nhiên, một số hành vi vi phạm sẽ bị tăng nặng. Ví dụ như các tội phạm gây ra từ thù hận, như tấn công nhắm vào người khuyết tật hoặc các hành vi liên quan đến xu hướng tình dục. Bộ luật cũng quy định hình phạt đối với việc sản xuất “deepfake” khiêu dâm sử dụng trí tuệ nhân tạo.

(Theo ČT24)