Cộng hòa Séc đang ngày càng giàu lên, vì vậy trong giai đoạn tài trợ tiếp theo từ Liên minh châu Âu (EU), nước này sẽ chỉ nhận được khoảng một nửa số tiền hỗ trợ so với hiện tại. 

Dù vậy, Praha vẫn nhận hơn 260 tỷ korun. Chính phủ hiện đang bàn luận về các ưu tiên để phân bổ số tiền này. Bộ Phát triển Khu vực đã chuẩn bị hai phương án – một phương án rộng hơn và một phương án hẹp hơn – nhưng chưa rõ lựa chọn nào sẽ được thông qua.

Bộ trưởng Tài chính Zbyněk Stanjura (ODS) giải thích: “Cần tập trung vào các lĩnh vực then chốt, không nên có quá nhiều chương trình và mục tiêu, mà hãy chọn ra các ưu tiên chính để đổ vốn vào đó.”

Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu Martin Dvořák (STAN) bổ sung rằng ngay cả phương án “rộng hơn” hiện nay cũng đã hẹp hơn nhiều so với giai đoạn trước.

Chính phủ sẽ quay trở lại với nội dung này sau kỳ nghỉ hè. Theo phe đối lập, chính phủ cần năng động hơn. Ví dụ, một phần tiền từ EU đã được sử dụng để sửa chữa di tích lịch sử – như việc trùng tu thang máy Baťa trị giá 16,5 triệu korun, trong đó hơn 13 triệu được tài trợ từ EU.

Tuy nhiên, trong tương lai, các dự án kiểu này có thể không còn được EU tài trợ nữa. Bởi lẽ, mức sống của Séc giờ đã tiệm cận với mức trung bình của EU-27. “Trái lại, chúng ta sẽ ngày càng đóng góp cho các nước châu Âu có điều kiện kém hơn,” Bộ trưởng Khoa học và Nghiên cứu Marek Ženíšek (TOP 09) khẳng định. Bộ trưởng Nông nghiệp Marek Výborný (KDU-ČSL) cho biết thêm rằng điều này sẽ có những tác động rõ rệt.

Chính phủ đã xác định các lĩnh vực ưu tiên trọng yếu đối với hỗ trợ tài chính EU sau năm 2028, bao gồm: quốc phòng, sức chống chịu, khả năng cạnh tranh, thay đổi nhân khẩu học, chuyển đổi xanh và số hóa – theo thông tin từ Bộ trưởng Phát triển Khu vực Petr Kulhánek (STAN).

Tuy nhiên, Bộ này đã đưa ra hai phương án – một kinh tế hơn và một xã hội hơn. Phương án kinh tế không tính đến hỗ trợ cho phòng ngừa y tế, hợp tác giáo dục hay mở rộng ngành đào tạo sư phạm đang thiếu hụt.

Ông Stanislav Schneidr – Giám đốc cơ quan điều phối các quỹ EU tại Bộ – giải thích: “Phương án rộng bao gồm nhiều vấn đề xã hội, được tài trợ từ quỹ xã hội EU. Còn phương án hẹp thì bỏ qua những nội dung đó.”

Việc lựa chọn giữa hai phương án đã bị hoãn lại đến tháng 9. Phe đối lập lo ngại rằng sự chậm trễ này sẽ làm suy yếu vị thế của Séc trong các cuộc đàm phán với Ủy ban châu Âu.

“Các nước khác đang chủ động hơn nhiều. Chính phủ cần phải biết các ưu tiên của mình là gì,” nghị sĩ SPD Marie Pošarová phát biểu.

Chiến lược có thể được điều chỉnh đến giữa năm sau. “Chúng tôi cho rằng nếu có chính phủ khác – có thể là chúng tôi – thì sẽ thực hiện chiến lược mới của riêng mình,” theo lời Phó Chủ tịch ANO Alena Schillerová.

Chính phủ hiện cũng đang tính đến các nguồn thay thế vốn bị thiếu hụt. “Chúng tôi cũng xem xét sử dụng các nguồn tài chính khác như quỹ hưu trí để đầu tư vào hạ tầng công cộng,” Bộ trưởng Giao thông Martin Kupka (ODS) cho biết.

Chủ tịch nhóm nghị sĩ Pirátská strana, Jakub Michálek, nhắc rằng hiện có những chương trình mới, trong đó các địa phương có thể xây nhà mới và được nhà nước hoặc EU cho vay.

Ngày 16 tháng 7, Ủy ban châu Âu sẽ công bố đề xuất đầu tiên về khung tài chính nhiều năm cho giai đoạn sau năm 2028 – điều này sẽ làm rõ hơn tương lai của các khoản hỗ trợ EU cho Séc.

(Theo CT)